Daha 10 gün önceki yazımda; "30 Ağustos'tan 9 Eylül'e" demiştim. 9 Eylül 1922 sabahını hayal ettiğimi ve tüm sahil boyunca telaştan öte bir panik havasında, kendini atacak bir gemi arayan insanların koşuşturduğu, kıpır kıpır bir şehir hayalidir bu. Emir komuta düzeninden kopmuş, ne yapacağını bilemeyen asker giysili insan öbekleri, yani kıyıya yığılmış düşmanların ortak noktası sanki, işledikleri ayıbın yüzlerine vurulmasından kaçmak ister gibi bir çabanın içinde olmalarıydı.
Bir başka fotoğrafı daha hayal ederdim; Yanan izmir'in dumanları arasında pırıltılı yüzlerinde zafer tebessümüyle ellerini semaya açmış, Tanrıya dua eden insanların İzmir'i. Hoyratça ellerinden alınmış şehirleri için, işgale uğramış vatanları için gözyaşı döken İzmirliler, o gün bir milletin talihiyle beraber, İzmir'in talihinin ve tarihinin değiştiğini de biliyorlardı. Bin yıllık mülk, tekrar sahibine iade ediliyor ve bu yüzden de dumanların arasından sevinç gözyaşları ile ufka bakıyorlardı. Gazi Mustafa Kemal'in ordusu geliyordu. Vatanın ordusu, mavi gözlü Paşa'nın ordusu, Türk ordusu geliyordu.
İşte, böylesine destansı bir günün 87. yıldönümünü kutlamaya hazırlanıyoruz bugün. Araştırmacı Tufan Atakişi'nin bugüne kadar milyonların ilk kez göreceği çok özel fotoğraf arşivinden karelerle, yukarıdaki manzarayı somutlaştırıyoruz sizler için birinci sayfamızdan. Bugün, Büyük Taarruz'la başlayan sürecin nihai zafer günü. Afyon Ovası'nda "Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz'dir ileri" komutunu veren Gazi Mustafa Kemal Paşa, Sakarya-Dumlupınar-Kocatepe hattında kazanılan zaferle yetinmemişti. Uşak, Kütahya, Alaşehir, Salihli, Akhisar, Aydın, Kemalpaşa, Manisa'ya kadar sürüklenen düşman askerini 9 Eylül günü saat 11'de alaşağı ederek, hükümet konağına Türk bayrağını asmış ve ulusal kahraman Mustafa Kemal beklenmeye başlanmıştır. 15 günde 600 kilometre yol alınmış ve 150 bin kişilik düşman ordusu yerle bir edilmişti. Askeri zafer, halk zaferiyle kutsandı. Türk'ün gücü, bağımsız Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ni getirdi. Kutlu olsun, mutlu olsun...
KUVVACI ÇETE AYŞE
"Aydın'a bağlı İmamköy'de doğan Çete Ayşe (Emir Ayşe Çetin), eşi Çanakkale Savaşı'nda şehit olunca iki kızıyla birlikte babaevine döner. Yunan işgaliyle hayatları kabusa dönünce, Menderes Nehri'nin öbür tarafına geçmeye karar verirler. Emir Ayşe, nehirden birlikte geçtiği Asiye, kızkardeşi nehre düştüğünde onu kurtarmaya çalışırken boğulup hayatını kaybedince, bu olaydan çok etkilenir ve köye döner. Bir komşusunun yardımıyla silah kullanmayı öğrenir ve dağa çıkar. Ayşe'nin gayretini öğrenen Kuvayi Milliyeci efelerden Danışmentli İsmail Efe, Ayşe'nin emrine 10 kızan vererek Milli Mücadele içine dahil eder ve Çete Ayşe ismini verir."
Söz, kahramanlıktan açılınca Aydın'ın efelerinden sözetmemek olmazdı. İsimli isimsiz binlerce kahraman arasında, kadınların ayrı bir yeri var. Kah, cephe gerisinde eşine ve çocuklarına, evine sahip çıkarak yaptığı savunma kadar, eline silahı-tüfeği alıp cephe önünde yaptığı çatışmalarla sayısız kadın kahraman sayabiliriz. Düşmanla savaşırken yaralanan, sıtma olan Çete Ayşe, zaferden sonra İstiklal Savaşı Gazi Madalyası, Atatürk'ün elinden göğsüne takılan şanslı kahramanlardan birisi aynı zamanda.
ÇERÇİOĞLU EFE
Bugünkü çağdaş ve modern Aydın'ın Efe'si de, Özlem Çerçioğlu. Aydın'ın ilk kadın Belediye Başkanı olarak, çalışkanlığı ile göz dolduruyor. Her kadının doğuştan gelen anaçlığına, zorluklara gösterebileceği her tür dirence ve vizyonuna sahip olduğunu ispatlıyor. 87 yıl önce Aydın'ın düşman işgalinden kurtuluş simgesi efelerinin torunları, ne kadar aydın olduklarını bugün daha net kanıtlıyorlar. Kadın-erkek demeden, Aydın için biraraya gelmenin güzel bir örneğini sergilediler. Hangi partiden olursa olsun, ilçe ve belde belediye başkanlarının başta özel günler olmak üzere birbirlerini yalnız bırakmamaları, bizzat destek vermeleri, bugüne kadar pek görmeye alışkın olmadığımız bir görüntü. Bugün de, gazetemizle birlikte sizlerle buluşturduğumuz "09 Aydın 09" ekimizde, bu işbirliğinin ve destanın dününü ve bugününü anlatmaya çalıştık. Bir Aydınlı olarak memnuniyetle söylemeliyim ki; Vali Hüseyin Avni Coş da, henüz yeni atanmasına karşın, Aydın'daki birlik ve beraberlik için katkı yapmaya hevesli görünüyor.
Bin yılda bir denk gelecek bir sayı dizisini Aydın için kalıcı kılmak, 09.09.09 tarihini Dünya Aydınlılar Günü ilan ederek sağlandı. Dünyanın dört bir yanındaki Aydınlılar, kurtuluş sevinciyle birlikte bu güzel günü kutlamaya hazırlanıyorlar...
Böylesine bir günde Güneydoğu'dan gelen 6 şehit haberi içimizi yaktı. Şehitlerimize Allah'tan rahmet, Türk milletine başsağlığı dileriz.