Bundan tam 15 ay önce yazdığımız, ısrarla takip ettiğimiz ve büyük destek gördüğümüz önerimizin, dün itibarıyla en önemli adımının atıldığını görmenin haklı gururuyla sizlere yazıyorum bugün. 3 Kasım 2008 günü "İzmir İktisat Kongresi'nin tam zamanı" demiş, ekonomide yaşanan döneme işaret ederek, İzmir İktisat Kongresi'nin uluslararası boyutta toplanması gerektiğini savunmuştum. Hatta, cumhurbaşkanları ve devlet başkanları seviyesinde toplanan Ekonomik Forum için İzmir'e gelen Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile görüşerek, bu konuda fikrini sormuş, destek istemiştim. Cumhurbaşkanı Gül de, Türkiye'nin ve İzmir'in bölgedeki ekonomik gücüne dikkat çekmiş ve "Neden olmasın?" diye yanıt vermişti. Dünyaya açık, değişimci ve yenilikçi olduğunu bildiğim Cumhurbaşkanı'nın, İzmir sevdasını da hesaba katınca, bu yolda önemli katkısı olacağının altını çizmiştim. Nitekim, Başbakan Erdoğan ve kabinenin ekonomiyle ilgili hemen hemen tüm bakanları ile yıl içinde yaptığım görüşmelerde edindiğim izlenim ve aldığım yanıt hep destek yönünde olmuştu. Sözü daha fazla uzatmayalım ve bugün geldiğimiz noktaya bakalım.
DÜĞMEYE BASILDI
Evet, Vali Cahit Kıraç'ın geçtiğimiz hafta Ankara ziyaretinden müjdeyle döndüğünü öğreniyoruz. Başbakan Erdoğan'ın yaptığı Valiler Toplantısı sebebiyle Ankara'da bulunan Vali Kıraç, bu konuda en somut talimatı aldığını söylüyor. Vali Kıraç, "Sayın Cumhurbaşkanı'nın, İzmir İktisat Kongresi için hazırlıkları başlatması talimatı verdiğini" açıklarken, Devlet Planlama Teşkilatı'ndan (DPT) Sorumlu Devlet Bakanı Cevdet Yılmaz'ın Yeni Asır'a verdiği özel demeç, bu konuda hazırlıkların hükümet tarafından başlatıldığına işaret ediyor. Zaten, Bakan Bey, yılbaşından hemen sonra 6 Ocak 2010'da İzmir'e yaptığı ziyarette bize bu konunun hükümetin gündeminden eylem planına geçtiğine işaret etmişti.
Peki, neden bu kadar önemli İzmir İktisat Kongresi'nin 5. kez İzmir'de toplanması? Kısaca anlatmaya çalışalım...
KONGRENİN ÖNEMİ
Kurtuluş Savaşı kazanıldıktan hemen sonra "askeri zaferleri iktisadi zaferle taçlandırma" zorunluluğu, Büyük Önder Atatürk tarafından genç Türk devletinin önüne hedef olarak konuldu. Bu hedef, o denli kararlı bir hedefti ki, Birinci İzmir İktisat Kongresi toplandığı zaman, yani 17 Şubat 1923'te ortada hala ne ilan edilmiş Cumhuriyet vardı, ne de bağımsızlığımızı garanti altına almış Lozan Antlaşması imzalanmıştı...
İşte böyle bir ortamda toplanan Birinci Kongre'de, memleketin esnafları, çiftçileri, bürokratları ve siyasetçileri, bağımsızlık sonrası hakim olacak iktisadi düzenin ilkelerini belirlediler son derece demokratik bir ortamda. Hammaddesi yurtiçinde olan endüstri kollarının kurulmasına, özel girişimcilerin desteklenmesine, yatırımcıya kredi sağlayacak bankaların kurulmasına, sanayii teşvik edici yasaların çıkarılmasına, özellikle gümrük tarifelerinin milli sanayiinin kalkınma ihtiyaçlarına göre düzenlenmesine ve bu yönde pek çok ilkede karar kılındı.
12 Eylül darbesinin hemen ardından (2-7 Kasım 1981) 2. İzmir İktisat Kongresi toplandı. Zamanlama yine çok özeldi. Dünyada hızlı ve çarpıcı değişimler yaşanmakta idi. Kongrede, Türk Lirası'nın serbest sisteme geçmesi, gerçekçi kur politikalarının uygulanması, sanayinin rekabete açılması kararlaştırıldı. 4 Haziran 1992'de yapılan 3. İzmir iktisat Kongresi'nin ve bu kongreden 12 yıl sonra yapılan 4. İzmir İktisat Kongresi'nin de temel dinamiği değişimdir...
Türkiye kabuğunu kıracak
Şimdi, 21. yüzyılın ilk 10 yılını doldurduk, ikincisine başladık. Dünya, çok farklı bir evreye girdi. Bir yandan küreselleşme tüm gücüyle hükmünü sürdürürken, diğer yandan öncekilerden farklı küresel krizle tanışıyor dünya. Enerji, çevre ve gıda sorunları her devirden farklı karakterde karşımıza çıkıyor. Dünyada gelir dağılımındaki adaletsizlik ve finans piyasalarındaki çöküş "Devlet müdahaleleri" kavramını yeniden tartışmaya açıyor. Tüm dünyada bu olup bitenlerden Türkiye de nasibini alıyor elbette. İşte tam da bu noktada, Türkiye'nin bölgesel ve dünya devleti olarak gücünü ve dünya manifestosu haline getirilecek konuların tartışılma ve kararların alınmasının tam da zamanıdır. Bunun için de en isabetli yer, İzmir'dir...
Türkiye'nin tüm krizlere meydan okuyacak gücünün olduğunu biliyoruz. Tekrarlamak isterim ki, bu meydan okumanın ve küresel aktör olarak yeniden kayda geçirilmenin en uygun adresi de İzmir. Bu konuda, Yeni Asır'ın bu önerisine İzmir çok örnek bir destek sergiledi. Vali, Belediye Başkanı, oda başkanları, sivil toplum kuruluşları ve parti ayrımı olmaksızın tüm siyasetçileri hep bir ağızdan tek yürek bu isteği dile getirdi. Başbakan, Hükümet ve Cumhurbaşkanı bu isteğe kayıtsız kalmadı ve 5. İzmir İktisat Kongresi'nin İzmir'de toplanması için düğmeye resmen basıldı. Emeği geçen herkes teşekkürü hak etti. Bu bir başlangıçtır. Göreceksiniz, bu kongre ile birlikte İzmir de Türkiye de yeniden kabuk değiştirecek. Demedi demeyin...