Ayhan Seyfeli ile 2. Uluslararası Kadın Girişimcilik ve Liderlik Zirvesi'nde tanıştık. Zirveye davet edilen kadınlar arasında yer alan Ayhan Seyfeli, Kagider, Ekonomist ve Garanti Bankası'nın işbirliğiyle düzenlenen 4. Kadın Girişimciler yarışması'nda da finale kalan kadınlardan.Başarı öyküsü azminin ve çalışkanlığının ifadesi. İleriyi gören, adımlarını sağlam atan Seyfeli'nin amacı organik kumaş çeşitlerini artırmak ve markasını yaratmak ve geri dönüşümden giysiler üretmek.
SUYUN BAŞINDA OLMAK
- Önce sizi tanıyalım?
1980 yılında Ege Üniversitesi'nden kimya mühendisi olarak mezun oldum. Petrol kimyası eğitimi aldığım için hayalim rafinerilerde çalışmaktı ancak o yıllarda kamu kuruluşlarına eleman alımı durdurulmuştu. Ben de bir tekstil fabrikasında iş bularak kimya mühendisi olarak çalışmaya başladım. Ama orası bana küçük gelmeye, yetmemeye başladı. Çünkü ideallerim vardı.
- Neydi idealiniz?
Hep benim bir şeylerin başında olmam lazım diye düşünüyordum. Bir deyim vardır Anadolu'da 'suyun başında olmak' diye. Ben de akan suyun arasında kaybolmak istemedim. Suyun başı da İstanbul diye düşündüm ve ailemin tüm muhalefetine rağmen İstanbul'da iş aramaya başladım. Bulur bulmaz da hemen geldim.
KADININ ADI YOKTU
- Aradığınızı buldunuz mu?
Hayır. Çünkü o yıllar iş hayatında, özellikle benim sektörümde kadının adı olmadığı yıllardı. Bana yeterince fırsat tanımıyorlardı. Bana 'Kimya mühendisi olsanız da ne yapabilirsiniz ki?' diyorlardı. Kadına gereken değer verilmiyordu kısacası. Bir işçiyi makinenin arasında sıkışmaktan son anda kurtardığımda o makinenin 12 yıllık ustası hayretle bakarak "Nasıl yaptın bunu?" diyebildi mesela.
- Nasıl yaptınız?
Büyük makinelerin belirli yerlerinde tehlikeli durumlar için acil durum düğmeleri vardır. Ama o makineni ustası, sadece açma-kapama düğmesini biliyor ve sadece oradan açılıp kapanacağını zannediyormuş. Ben tesadüfen makinenin yanından geçerken gördüm işçiyi, silindirlerin arasına girmek üzereydi ve hemen koşup, en yakındaki düğmeye basıp durdum. 15 metre ilerideki kumanda düğmesine gitmeye çalışan usta, yanıma gelip, "Sen bu makineyi nerden biliyorsun?" dedi şaşkınlıkla. "Kırmızı düğmeleri görmüyor musun?" deyince, "Görüyorum ama ne işe yaradıklarını bilmiyorum" demişti.
BİZ MERAK EDERİZ
- Hiç merak etmemiş yani.
Aynen öyle. Oysa kadınlar merak eder ve ne işe yaradığını öğrenir. Derken Özallı yıllar ve ihracat başladı. Yabancı firmalar Türkiye'ye geldi. Kadına değer vereceklerini, farklı yerlere geleceğimi düşünerek, oralarda çalışmayı düşündüm. Gerçekten de öyle oldu. Bir Alman firmasında 15 yıl çalıştım. Onlardan kaliteli üretim anlayışını ve çalışma disiplinini öğrendim. Kazandığım güven ve başarıdan dolayı beni İzmir ofisinin başına yönetici olarak atadılar. Zaten Egeli, Aydınlıyım, memleketime dönmüş oldum böylece.
TİTİZLİKLE ÇALIŞTIM
- Ne üzerineydi firma?
Tekstil firması. 1997 yılına kadar orada çalıştım. O yıllarda yaşanan kriz sonrası yabancı firmalar Türkiye'den çekilip, Uzak Doğu'ya gitmeye başlamıştı. Benim çalıştığım şirket de bu kararı alınca, yeniden iş hayatıma yön verme zorunluluğu doğdu. Ne yapabilirim, diye düşündüm ve Çin'in yapamayacağı şeyleri yönelmeye karar verdim. Daha özel, kaliteli ve standartı yüksek ürünler üretmek amacıyla kendi şirketimi kurdum. Daha sonra organik tekstili keşfederek, bu alana girdim. Söke organik tarım alanı olarak seçilen ilk bölgelerden biriydi. Araştırmalarımı yaptım ve her ününün oluşma aşamalarını bir kimyacı gözüyle araştırarak ve emek harcayarak titizlikle gerçekleştirdim. Her ürünü, kimyasalları yakın takibe alarak ve gerçek organik olduğunu gösteren sertifikasını vererek elde ediyorum.
- Gerçekten organik pamuk kullanarak kumaş üretiyorsunuz.
Evet. Laf olsun diye organik etiketi takmıyorum. Hollanda merkezli Control Union firmasının üyesi oldum ve her ürünü onların kontrolü altında sertifikalandırıyorum. Böylece Avrupa ülkelerinde kısa zamanda firmamın ismi duyulmaya başladı. Almanya'nın yanı sıra Fransa, Hollanda, İngiltere, Avusturya ve pek çok Avrupa ülkesi ile ihracat yapmaya başlayınca Avrupalı tasarımcılarla birlikte yeni koleksiyonlar hazırlayıp organik kumaştan yapılan modeller üretmeye başladık. Gömlekten pantolona, şapkadan bebek giysilerine ve yoga kıyafetlerinden iç giyime kadar ürün gurubumuzu çeşitlendirdik. Her ürünün organik olarak üretilebileceğini göstermiş oldum böylece.
SADECE İHRAÇ EDİLİYOR
- Ürünler Türkiye'de da satılıyor mu?
Hayır. sadece ihracat yapıyoruz. En sıkıntılı kriz dönemlerinde bile ihracatımızı bir buçuk milyon euronun üzerine çıkarak vergi dairesi ve ticaret odası tarafından ödüllendirildim. Hem ülke ekonomisine döviz kazandırdım hem de her kuruşu vergilendirerek kayıt içi ekonominin öncülüğünü yaptım. Şimdi amacım bu başarımı Avrupa'nın dışına çıkarmak ve kendi markamı yaratmak. Ve çevreci bir anlayışla insanları bilinçlendirmek ve sağlıklı giyinmeye yöneltmek istiyorum. Giysilerimizde kullanılan kimyasal zehirlerin derideki gözenekler yoluyla kara karıştığını ve bunun da kanser yaptığını maalesef pek çok tüketici bilmiyor. Global ısınma nedeniyle gittikçe yaşanmaz hale gelen dünyamıza ve gelecek kuşaklara daha yaşanılır bir dünya bırakmak için yeni projeler peşindeyim.
ÇEVREYİ KATLETMEDEN
- Ne gibi?
Gelecekte tarımın giderek zorlaşacağını ve pamuk üretimin azalacağını bilerek kullanılmış tekstil ürünlerinin yeniden kullanıma kazandırılması ve giysi haline gelmesi konusun araştırıyorum. Kendimi bir anlamda sosyal girişimci olarak görüyorum. İnsanların sağlıklı giyinmek konusunda bilinçlenmesine yardımcı olmak istiyorum. Yaptığım işi çevreyi kirletmeden, doğaya saygılı ve hiçbir yararlı kimyasal kullanmadan yapıyorum. Ayrıca bazı STK'larda gönüllü olarak çalışarak bizlerden daha az şanslı insanlara hizmet götürüyorum.