SELDA BEKTAŞ
Son 25 yılda birçok şirket üzerinde yapılan anket ve araştırmalar; bir işyerinin gücünü, çalışanlarının mutluluğu ve bağlılığından aldığını, bunu sağlayan şirketlerin de üretkenlik, müşteri mutluluğu, kazançlılık ve çalışan bağlılığı konularında ciddi rekabet avantajına sahip olduklarını gösteriyor.
İş performansı
Davranış Bilimleri Enstitüsü Proje YöneticisiıÜü ve Örgüt Psikoloğu Burcu Çanaçık, çalışan memnuniyeti ve bağlılığının hem uluslararası akademik literatürde hem de DBE'nin yaptığı araştırmalara göre bireyin performansına, dolayısı ile de kurumun performansına katkıda bulunduğunu dile getirdi.
Çanaçık; "Yapılan araştırmalara göre, bağlı çalışanların iş performansı, bağlı olmayanlara göre oldukça yüksek, işten ayrılma oranları ise oldukça düşüktür. Bağlı çalışanlar, müşteri bağlılığını da artırmaktadırlar. 36 ülkede 200 binden fazla çalışan ile yapılan bir araştırmada, şirketlerin çalışan sirkülasyonları sabit tutulduğunda, kuruma bağlı çalışanların işten ayrılma eğilimlerinin bağlı olmayanlara nazaran daha düşük olduğu bulgulanmıştır" dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü:
"Yönetici ve iş arkadaşları tarafından saygı duyulan ve takdir edilen, gelişim imkanları sunulan, yapıcı geribildirim ile çalışanın gelişimini destekleyen ve çalışanlarının kendilerine özgü potansiyellerini maksimize etmeye odaklanan şirketlerde çalışan bağlılığı yüksektir."
Kurumlara, aksiyon alamayacakları konuları memnuniyet ve bağlılık araştırmalarında sormamalarını tavsiye eden Çanaçık, "Örneğin, ücret sisteminde bir iyileştirme yapılmayacaksa, ücret sisteminden memnuniyetle ilgili sorulacak sorular beklentileri daha da yukarı çekerek çalışanlarda daha büyük memnuniyetsizlik yaratacaktır."
Bunlara dikkat edin
Yapılan anket ve araştırmaların kurumlara birçok fayda sağladığını ifade eden Proje Yöneticisi Burcu Çanaçık, "Çalışan Memnuniyeti ve Bağlılığı Araştırması yapacak olan kurumların dikkat etmeleleri gereken noktaları şöyle vurguladı:
*Ölçülecek konular net belirlenmeli
Her şeyden önce araştırma amacına uygun olarak ölçümlenecek konular, kurumun ve çalışanların özelliklerine ve en önemlisi kurum stratejilerine uygun olarak net şekilde belirlenmeli.
*Soru içerikleri doğru hazırlanmalı
Soru içerikleri, yanlış anlaşılmaya imkan tanımayacak
şekilde kısa, basit, net ve spesifik olmalı; çok genel
sorular, çok genel yanıtlar getireceği için kurum,
sonuçlar üzerinden aksiyon almakta zorlanabilir.
*Soru sayısı konuları kapsayacak şekilde yeterli olmalı
Anketin, memnuniyet ve bağlılığın pek çok boyutunu kapsar nitelikte olması gerekiyor. Her bir boyutta en az 8 soru olması öneriliyor.
*Uygulama sonuçları planlanan aksiyonlarla birlikte çalışanlarla paylaşılmalı
Anket uygulamasının ardından, sonuçların genel olarak çalışanlarla paylaşılması ve ilk öncelikte belirlenmiş aksiyonların çalışanlara duyurulması motivasyonu artıracaktır.
*Anket olabildiğince kısa olmalı
Anketteki sorular çalışanların sıkılmadan doldurabilecekleri sayıda olmalıdır. Ölçekli soruların 100'ü geçmemesi, açık uçlu soruların ise maksimum 3 tane sorulması öneriliyor.
*Cevaplama ölçeklerinin seçimi
Cevap ölçekleri, sözel bir cevabı sayısal hale getirebilmemizi sağlar. Anketlerde, Türkiye'de en iyi işleyen cevap ölçeği 5'li Likert ölçeğidir. Çalışan Memnuniyeti ve Bağlılığı araştırmaları için (1) "Hiç Katılmıyorum"dan (5) "Tamamen Katılıyorum"a göre değişen 5'li bir ölçek kullanılması öneriliyor.
*Ölçümlerin çalışanın gözünde objektifliği sağlanmalı
Çalışan Memnuniyeti ve Bağlılığı araştırmalarının objektifliği belki de en önemli konudur. Kurumdan, yöneticiden daha pek çok unsurdan memnuniyetsizliğin işyeri sınırları içerisinde ve yazılı olarak dile getirilmesi çalışanlar için kolay değildir ve onlarda stres yaratabilir. Her ne kadar anket üzerine isim yazılmasa da, çalışanlar anketin bağımsız bir şekilde değerlendirilmeyeceği, cevaplarının ortaya çıkacağı gibi şüphelerle anketi doldurmayabilir veya daha kötüsü memnun olmadıkları konuları dile getirmek yerine memnunmuş gibi cevaplar verebilirler. Bu da kurumun zararına olur.
İşte örnek anket soruları
Psikolog Dr. Yeşim Türköz tarafından hazırlanan sorular, 'çok tatmin edici', 'tatmin edici' ve 'tatmin edici değil' şeklinde yanıtlayın)
* İş yerinizdeki fiziksel ortam
* Yöneticinin yönetim becerileri
* Sağlanan teknolojik olanaklar
* Mesleki gelişme olanaklarınız
* Performansınızın değerlendirilişi
* Yükselme olanaklarınız
* Kararlara katılma payınız
* Size sağlanan iş güvencesi
* Size sağlanan sosyal olanaklar
* Yaşadığınız başarı duygusu
* Size sağlanan sağlık güvencesi
