Euro Bölgesi ile Amerika ekonomik açıdan sıkıştıklarında aynı filmi hemen vizyona koyuyorlar. Kur savaşları... Filmin içeriği genelde değişmiyor. İç taleple beraber dış talep de düşünce bir yerde mecburiyetten değer kazanan ulusal paralarının bir şekilde değer yitirmesini sağlayıp ihracatta rekabet güçlerini kaybetmek istemiyorlar.
Değer kaybeden Euro neden hızla değer kazanmaya başladı. Hatırlarsanız yakın zamanda "1 Euro 1 Dolara eşitlenir mi" sorusu ile olası eşitliğe hazırlanıyorduk. 1,03'lerden dönen Euro Dolar paritesi yazımı kaleme alırken 1,1336 seviyesinde idi. Yüzde 10'a yakın değer kazanmış Euro birkaç hafta gibi kısa süre içinde... Üstelik FED ile Avrupa Merkez Bankası'nın tam da zıt politikalar uyguladığı bir dönemde...
Euro Bölgesi ve ABD ekonomisinin şu an içinde bulunduğu koşulları karşılaştırarak yanıt aramaya çalışalım.
ABD'DE AÇIK, EURO'DA FAZLA
ABD'DE AÇIK, EURO'DA FAZLA
ABD'nin dış ticareti 743 milyar Dolar'ı biraz aşmış durumda. Euro Bölgesi'nin ortalaması ise 269,8 milyar dolar. Krizdeki Yunanistan,
İspanya ve Portekiz'in dış ticaret açıklarını topladığımızda 62,9 milyar dolara ulaşıyoruz. Doğru İrlanda ve İtalya da krizin eşiğinden dönmüştü, onları unuttum toplama dahil etmeyi; İrlanda 48 milyar, İtalya 56 milyar dolar artıdalar. Yani bırakın açığı dış ticaret fazlaları var...
Gelelim büyüme hızlarına... ABD geçen yılın son çeyreğinde yüzde 2,2, Euro Bölgesi yüzde 0,9 büyüme hızı yakalamışlar. Bu yılın ilk çeyreğinde Euro Bölgesi büyüme hızını yüzde 1,3'e çıkarırken, ABD yüzde 0,2'ye düşürmüş. Yıl sonu beklentisi Euro Bölgesi'nde yüzde 1,5, ABD'de yüzde 2,6 düzeyinde. Sanayi üretim endekslerinde de ABD'nin üstünlüğü var. ABD'de yüzde 2, Euro Bölgesi'nde yüzde 1,6'larda endeks.
İşsizlik oranlarında ABD ciddi fark atıyor Euro Bölgesi'ne... ABD'de gevşek para politikasının meyvesini aldı, yüzde 7,5'lardaki işsizlik rakamını yüzde 5,5'lara kadar çekmeyi başardı. Euro Bölgesi'nde ise yüzde 11,3'lerde.
ZIT POLİTİKALAR
ZIT POLİTİKALAR
Rakamlardan açıkça görüldüğü gibi ABD'nin ve Euro Bölgesi'nin büyüme hızlarını ivmelendirmeleri gerekiyor. Özellikle ABD bir taraftan dış ticaret açığını makul seviyelere indirmesi diğer taraftan dış talebi devreye sokarak yüzde 0,2'ye inen büyüme oranını yeniden yüzde 2'lere taşıması için güçlü dolar yerine optimum kur seviyesine ihtiyaç duyuyor.
Her ne kadar Euro Bölgesi'nin dış ticaret açığı olmasa da işsizlik oranının çok yüksek olması nedeniyle aynen ABD gibi iç talepten önce dış talep yani ihracat ile büyüme oranını yukarı çekmeyi tercih ediyor. Aynı zamanda, İspanya ve Yunanistan gibi hizmet ve ticaret ağırlıklı ekonomilerin biraz daha düzlüğe çıkması için özellikle turizmde rekabet gücüne ihtiyacı oluyor.
Avrupa Merkez Bankası Mart'ta başlattığı aylık 60 milyar Euro'luk tahvil alımı ile 2016 Eylül ayına kadar 1,1 trilyon Euro enjekte edecek. Bu arada FED faiz artırımı ile normalleşme sürecini başlatacak. Bu yüzden Euro Dolar paritesinin 1,05-1,10 bandında dalgalanmasını bekleyebiliriz. Tabii dönem dönem bu bandın aşağı ya da yukarısına taşan kur hareketlerine de tanık olarak...