Para Politikası Kurulu 2022 yılının son toplantısında sürpriz yapmadı ve beklentiler paralelinde kararlar verdi. Zaten bir önceki toplantısında faiz indirim döngüsünün tamamlandığı vurgusu yaptığından politika faiz oranını yüzde 9'da tutacağı belliydi. Sürpriz yapmadı derken tabi ki sadece faiz kararını kastetmedim. İletişim politikası tarafını aslında ima etmek istedim.
Biraz açayım. PPK toplantı sonrası yayınladığı basın duyurusunda iktisadi faaliyetlerin durumuna, enflasyonun gidişatına, küresel gelişmelere ve kararları ile dayanaklarına birer paragraf ayırıyor.
Enflasyonla ilgili tespitleri bir süredir değişmiyor. "Enflasyonun yukarı yönlü hareketini üç temel faktöre dayandırıyor.
Birincisi jeopolitik gelişmelerin yol açtığı enerji maliyeti artışları, ikincisi ekonomik temellerden uzak fiyatlama oluşumları ve üçüncüsü küresel enerji, gıda ve tarımsal emtia fiyatlarındaki artışların oluşturduğu güçlü negatif arz şokları. Yaz ayları için tarımsal emtia ve enerji için yaptığı tespitler geçerli idi. Ancak Ukrayna Rusya savaşının olumsuz etkilerinin güç yitirmesi ile hem enerji hem de tarımsal emtia tarafında fiyat hareketleri küresel düzeyde normalleşmeye başlamış görünüyor. Örneğin petrol yeniden 80 dolarlara kadar geriledi ki bu da 2021 Eylül ayı fiyatlarına denk geliyor. Aynı şekilde temel tarımsal emtia fiyatları da yönünü aşağı çevirmişti.
Bu yüzden gıda enflasyon grafiği de yataylaşmaya başladı.
AYNI PATİKAYI İZLİYORLAR
Yine değişmeyen bir tespiti daha var PPK'nun. "Ülkeler arasında farklılaşan iktisadi görünüme bağlı olarak gelişmiş ülke merkez bankalarının para politikası adım ve iletişimlerinde ayrışma artarak devam etmektedir". Aslında pek farklılaşma yok birkaç ülkeyi dışarıda tutarsak. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülke merkez bankaları projeksiyonları doğrultusunda uzunca süredir sıkı para politikası uyguluyorlar.
Zaten yaklaşık 2-3 aydır da dezenflasyon süreci izlemeye başladılar.
Tabi ki sıkı para politikasının doğal sonucu olan durgunluk riskinin farkındalardı.
Ama enflasyonun düşmeye başlamasından öte üzerinde durdukları hayati faktör enflasyonda katılık oluşma olasılığı. Çünkü ana hedefleri enflasyonun yönünü sadece aşağı çevirmek değil fiyat istikrarını sağlamak olduğu için enflasyon katılığını durgunluk riskine rağmen göz ardı etmemeye çalışıyorlar.
FİNANSAL KOŞULLARA DESTEK
Ancak PPK, finansal piyasaların, artan durgunluk risklerine karşı faiz artışı yapan merkez bankalarının faiz artırım döngülerini yakında sonlandıracağını beklentilerine yansıtmaya başlamıştır gibi bir vurgu yapmış. Doğru... Finansal piyasaların bir süredir başta FED olmak üzere gelişmiş ülkelerin faiz artışından rahatsızlar. Güçlenen dolar ne borsaların ne de altının işine geliyor. Aynı zamanda küresel düzeyde büyüme hızının gerileyecek olması borsa şirketlerinin mali performanslarını kuşkusuz olumsuz etkileyecek. Keza altın talebinin yarısını kapsayan mücevher altın talebi de gerileyeceğinden altıncılar da bekledikleri performansa gelecek yılın ilk yarısında erişemeyecek.
Son tespiti ile yazımı sonlandırayım.
PPK, sanayi üretiminde yakalanan ivmenin ve istihdamdaki artış trendinin sürdürülmesi için finansal koşulların destekleyici olmasının kritik önem arz ettiğinin son toplantıda da altını çizmiş. Demek ki kredi tarafındaki gelişmeler selektif olmak kaydıyla devam edecek.