'Bir Diplomatın Hayat Yolculuğu' adlı belgesel niteliğindeki kitabın elime geçmesiyle, fiziksel olarak bir kıta, bir okyanus ötede bulunan ama kalpleri vatanlarında atan iki Türk hanımefendinin kalem izlerini takip ederek zaman tünelinde geçmişe doğru hızlı ve zevkli bir yolculuğa çıktım.
Füsun Dülger Charles'ın yazdığı ve Bahar Yasemin Ünlüsoy tarafından yayına hazırlanıp İngilizce'den çevrilen bu kitabın ilk yarısı, Osmanlı Devleti'nin son yıllarında Mülkiye'den mezun olup Kuvayı Milliye Hareketi'ne katılmış idealist bir Osmanlı genci olan Cevdet Dülger'in savaş yıllarına ilişkin bizzat kendi el yazısıyla kayda aldığı anılarını, Cumhuriyet'in ilk yıllarında dış ilişkiler bağlamında ülkesine hizmet eden hünerli ve ince zekalı bir diplomat olarak şekillenişini gözler önüne seriyor. Bu gerçek hikaye, İstanbul'un işgalinin hemen sonrasında Cevdet Bey'in İstanbul'dan Ankara'ya zorlu bir yolculuğa çıkmasıyla başlıyor. İşgal kuvvetlerine karşı Sultanahmet mitinginin tertiplenişinden tutun Kurtuluş Savaşı yıllarında halkın yaptığı akla gelmeyecek fedakârlıklara, Serbest Fırka'nın kuruluş hazırlıklarından, Lotus Hadisesi'ne kadar daha bir sürü tarihsel detayı içeriyor ki bunlar tarih kitaplarında kolay kolay bulamayacağımız kıymetli yaşanmışlıklar.
***
Kitabın ikinci yarısı ise Cevdet Dülger'in yalnız başına büyütüp yetiştirdiği kızı Füsun Hanım tarafından yazılmış.
Füsun Dülger Charles, bir diplomat kızı olması münasebetiyle, dünya kazan o kepçe yaşamış hayatının en şekillendirici kısmını.
İskenderiye, Anvers, Ankara, Cidde ve Stockholm'de büyümüş, Beyrut ve Cenevre'de ilk gençliğini geçirmiş, Şili'de dünya evine girmiş, Arjantin, İngiltere, Afrika ve Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşamış aslı ve gönlü Türk bir dünya insanı kendisi. Belleğinde sakladığı, ders niteliğindeki tüm tarihi olayları ülkesinin insanlarına armağan etmek ve biricik babasının anısını canlı tutmak istemiş bu kitapla. Kitabın bu kısmında da çok ilginç anılar var. Söz gelimi Cevdet Dülger'in II. Dünya Savaşı sırasında, II. Cumhurbaşkanımız İnönü'nün hediyesi olarak Hitler'e saldırgan bir köpek götürmüş olmasından tutun da Çiçero Olayı'na, İsveç'te görev yaparken yaşanan Dumlupınar Hadisesi'nden, Ortadoğu'da krallarla kurulan dostluklara kadar insanın içini ısıtan, düşündüren ve Dışişleri'nde kariyer yapmak isteyen gençlerimize ışık tutacak türden birçok tarihsel hadiseyi paylaşmış bizlerle.
Söylemeliyim ki kitabın bu kısmı, çeşitli ülkelerde icra edilen görevler ve yaşanan tarihi hadiseler tarafından şekillendirilmiş bir baba-kız masalı aynı zamanda. Misal, 1960 yılında yaşanan askeri darbeyle Cevdet Dülger'in geçici bir süreliğine ev hapsine alınışı ve babasından ayrı geçirmek zorunda olduğu zaman diliminden de söz etmiş Füsun Hanım.
***
Cumhuriyet'imizin 95. yaşını kutlamaya hazırlandığımız bu günlerde, başlangıçta ne zor günlerden geçtiğimizi, bugünlere nasıl ulaştığımızı hatırlamak isteyen herkese, tüm tarih severlere ve uluslararası ilişkilere ilgi duyanlara, bu alanda kariyer yapmak isteyenlere, birbirlerine pek düşkün baba-kızlara, bu kitabı okumalarını samimiyetle tavsiye ederim. Kitap, www.heryerdekitap.com ve www.amazon.com adreslerinden tedarik edilebilir.