Emekli olmak için fazla çalısmaya gerek yok. İsteyen sigortalalar 10 yıl (3600 gün) çalışıp ya da borçlandıklarında emeklilik hakkına kavusuyor. Bunun için günü tamamladığınız tarih önemli.
Emeklilikle ilgili şartlar her reformdan sonra giderek zorlaşıyor. Dahası yaş şartı kademeli olarak 65'lere kadar çıkıyor. Emeklilik hesaplamalarında iki tarih öne çıkıyor. Bunlardan birisi 9 Eylül 1999. Diğeri ise 30 Nisan 2008. Bu tarihlerin öncesi ve sonrasında sigortalı olmak emeklilik şartlarını değiştiriyor. Özellikle 1999 sonrasında yaş şartı erkekler için 60 kadınlar için 58'e çıkarken prim şartı da 7 bin gün oldu. Bu prim şartı 2008 sonrası için ise 7200 gün olarak uyguluyor. Bugün 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanların kısmi, yani yaştan emeklilik haklarını anlatmak istiyorum.
15 YIL VE 3600 GÜN YETER
9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanların emeklilikte yaş ve prim şartları daha sonra sigortalı olanlara göre daha düşük. Üstelik bu tarihten önce sigortalı olanlar 15 yıl 3600 gün ile emeklilik ve tazminat alma haklarına da sahip. Tazminat konusunu bir başka yazımıza bırakarak 15 yıl 3600 günden emeklilik şartlarını anlatalım. 9 Eylül 1999 ve öncesi sigortalı (4A-SSK) olan çalışanlar için 10 yıllık primle emeklilik imkânı bulunuyor. Burada 10 yıllık prim (3.600 gün) ile birlikte sigortalı olunan tarihten bu güne 15 yıl geçmesi gerekiyor ki, bu zaman da çoktan doldu. Böylece sigortalı olduktan sonra fazla çalışma imkânı bulamayan, özellikle kadın sigortalılar için sistem emeklilik imkânı sunuyor. Üstelik bu primleri çalışarak doldurmak da şart değil. Borçlanma imkânı da var.
YAŞ DEVREYE GİRİYOR
En erken emeklilik için kadınlar 08.09.1981 tarihinden önce işe girmiş ise, 3.600 prim gününü tamamlayarak 50 yaşını doldurduktan sonra başka şarta bakılmaksızın emekli oluyor. Erkekler ise 08.09.1976 tarihinden önce ilk defa sigortalı olmuşlarsa yine 3.600 günü tamamladıktan sonra 55 yaşında başka şarta bakılmaksızın emekli olabiliyor. Bu tarihlerden sonra 9 Eylül 1999'a kadar işe girenler için ise bu kez yaş ve kademe devreye giriyor. İlk defa işe girdiğiniz tarih ve 3 bin 600'ü tamamladığınız tarihe göre kadınlarda yaş 58'e, erkeklerde ise 60'a kadar yükselebiliyor.
ÜÇ AYRI ŞART VAR
KISMİ emeklilik için üç şart bulunuyor:
1) 15 yılın geçmesi
2) 3.600 günlük primin yatırılmış olması 3
) Kadınların 50, erkeklerin 55 yaşını tamamlamış olması
Burada dikkat edilmesi gereken nokta emeklilik yaşı kadınlar için 50, erkekler için 55 olmuyor. Kısmi emeklilik için o yaşın da tamamlanmış olması gerekiyor. Emeklilik yaşı bu şartların tamamlandığı tarihe göre belirleniyor. Burada 15 yıl, 3.600 gün ile kadınlarda 50, erkeklerde 55 yaş şartlarından hangisi en son gerçekleşmişse o tarihe göre emeklilik belirleniyor. Tarihlere göre emeklilik durumunu tablomuzdan rahatça görebilirsiniz. Böylece siz de kendi emekli olacağınız tarihi kolayca hesaplayabilirsiniz.
1999 SONRASI KISMİ EMEKLİLİK
9 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olanların da kısmi emeklilik hakları var. Fakat 15 yıl 3600 gün olan şart bu kez 25 yıl ve 4500 gün olarak uygulanıyor. Bu durumda ilk sigorta olduktan sonra 25 yılın geçmesi ve en az 4500 gün primin ödenmesi şartı bulunuyor. Bağ-Kurlu olarak çalışanlarda da kısmi emeklilik şartları farklı uygulanıyor.
ÖRNEK HESAP
05.10.1963 doğumlu Bay (A) ilk sigortalılığını 15.07.1987'de yaptırabildi. 1997'ye kadar çalıştı, 3.600 günü var.
● 15 yıllık sigortalılık süresini 15.07.
2002'de tamamladı.
● 3.600 günü ise 15.07.1997'de doldurarak ikinci şartı da geçmiş oldu.
● 55 yaşına ise 05.10.2018'te bastı. Bu durumda üçüncü şart da yerine gelmiş oluyor.
Son şartın gerçekleştiği tarih tabloda 60 yaşına tekabül ediyor. Bu durumda Bay (A) 05.10.2023'de emekli olabilir.
ÇALIŞMAK ŞART DEĞİL
3.600 gün prim şartını tamamlamak için çalışmak gerekmiyor. Erkekler sigortadan sonra yaptıkları askerlikleri kadınlar ise 3 doğumu borçlanabilir. Böylece erkekler 540 gün, kadınlar 2.160 gün kazanabilir. İsteğe bağlı sigorta ile de eksik günler tamamlanabilir. Ancak isteğe bağlı sigortada 3,5 yıl şartına dikkat etmeniz gerekiyor. İsteğe bağlı sigorta Bağ-Kur kapsamında değerlendirildiğinden 3.5 yıl yani 1.261 günden az olması gerekir. 1.261 gün olursa bu durumda Bağ-Kur daha fazla olacağı için şartlar 3.600 günden 5400 güne çıkabilir. Bu konuda dikkatli olmanızı tavsiye ederiz.