Yasalarımız istifa edenin tazminat alamayacağını söylüyor. Ancak kadınlar için bir istisna var. O da evlilik. Peki şartları neler?
● Evlilik nedeniyle işten ayrılıp tazminatımı alırsam, aynı iş yerinde tekrar çalışabilir miyim?
Kanunen bir sakıncası var mı? Esra DELİBAŞ Kıdem tazminatı alma şartları 1475 sayılı yasanın halen geçerli olan 14. Maddesinde belirlenmiş durumda. Buna göre genel olarak tazminat alabilmek için en az 1 yıldır aynı işyerinde çalışıyor olmak ve işten kendi istek ve kusuru dışında çıkartılmak şartları gerekiyor.
Ancak aynı maddede istifa ederek, yani kendi isteği ile ayrılarak tazminat almanın da istisnaları sıralanmış durumda.
Erkeklerin askere gitmeleri, emeklilik için yaş dışındaki şartların tamamlanması, haklı fesih gibi durumlar bunlardan bazıları. İstisnalardan birisi de kadınlar için bulunuyor.
Evlenen kadınlar belli şartlarda istifa ederek tazminatlarını alabiliyorlar. Bir kadın çalışan evlendikten sonraki bir yıl içinde işyerinden ayrılıp birikmiş kıdem tazminatını alabilir.
Kıdem tazminatının genel şartı olan en az 1 yıl çalışmış olmak da gerekiyor tabi. Bu haktan yararlanmak için öncelikle işverene yazılı olarak müracaat etmeniz gerekiyor. Yazacağınız dilekçe çok önemli. Eğer dilekçede 'evlilik sebebiyle ayrılacağınız' açıkça belli etmezseniz, bu normal istifa sayılacak ve tazminat hakkınız kaybolacaktır.
Dilekçenize mutlaka evlilik cüzdanı gibi nikahı ispatlayan belgeleri de ekleyin.
İlk evliliğinde bu hakkı kullanan bir kadın çalışan ikinci bir evlilik yaptığında da şartları yine taşıyorsa kıdem tazminatı talep edebilir. Gelelim sorunuzun cevabına. Kıdem tazminatınızı aldıktan sonra aynı ya da farklı bir işyerinde çalışmanızda bir sakınca yok. Ancak tüm haklarınız sıfırlanmış olarak yeniden işe başlamış olacaksınız.
GAZETECİYE FARKLI İZİN
● İzin günleri belirlenirken gazetecilerde farklı günler oluyor mu? Yoksa İş Kanunu onlar için de geçerli mi? Mehmet FIRAT İş kanunu izin haklarını belirlemiş durumda. Buna göre çalışılan yıla göre izin günleri değişiyor. Ancak gazeteciler Basın İş Kanunu'na tabi oldukları için bu günlerde farklılıklar oluyor. Günlük gazetelerde çalışan gazetecilere en az bir yıl çalışmış olmaları şartıyla yılda 4 hafta, mesleki kıdemi 10 yıldan fazla ise 6 hafta izin veriliyor. Günlük olmayan yayınlarda çalışanlar için ise her 6 aylık çalışma için 2 hafta izin veriliyor. Gazetecinin kıdemi çalıştığı yerdekiyle değil tüm meslek hayatıyla ölçülüyor.
İŞE İADE DAVASI
● Bir özel lisede 10 yıldır çalışıyorum. Sebepsiz yere işten çıkartıldık. İşe iade davası açabilir miyiz?
(İsmi saklı) İşe iade davası için işten çıkartıldıktan sonra 1 ay süreniz var ve işyerinde en az 30 kişi çalışmalı. Sözleşmeniz de süresiz olmalı. Yıllık bir sözleşme ise ve süresi bittiyse dava açamıyorsunuz. Bunlara ilaveten en az 6 aylık kıdeminiz de olmalı. Siz kıdem şar8tını yerine getirmişsiniz. İşyerinizde (Varsa tüm şubeler dahil) 30 ve yukarı sayıda personel varsa işe iade davası açabilirsiniz.
HİZMET TESPİT DAVASI
● 14.06.2001 sigorta girişliyim..1980 doğumluyum..
1997-1998-1999 yıllarında okul tatili dönemlerinde hep çalıştım ancak sigortam yapılmamış.
Benim durumumda olanlar için süreç ne olacak acaba?
Pınar GÖLGE Geçmiş dönemde sigortasız çalışılan günler için hizmet tespit davası açma hakkı bulunuyor.
Ancak bu hakkı kullanabilmek için bir süre var. O da 5 yıl. 5 yıllık hak düşürücü bu süreyi geçirmemek gerekiyor. Siz bu süreyi geçirmişsiniz. Burada zaman aşımının dikkate alınmadığı iki durum bulunuyor.
Eğer sigortanız yapılmış ama primleriniz yatırılmamışsa dava açabiliyorsunuz. Ya da aynı işyerinde sigortasız çalıştırılıp sonradan sigorta yapılmışsa bu durumda da zaman aşımı olmadan hizmet tespit davası açabiliyorsunuz.
ATTTIĞINIZ İMZAYA
DİKKAT EDİN
● 5 yıldır bir firmada görevliyim. Senelik izin kullanmadan kullanılmış gibi işveren imza attırıyor, kendi isteğimle işten ayrılsam haklarımı nasıl arayabilirim? (İsmi Saklı) İşten kendi isteğiniz ile ayrılmanız halinde tazminat alamazsınız. Ancak haklarınızı alabilmek için arabulucuya gitmeniz gerekir. Çalışırken yani işten çıkmadan ayrılmadan şikayet etmek istiyorsanız ALD 170'e ya da Çalışma Bakanlığı'na şikayet dilekçenizde isminizin gizli tutulmasını talep edebilir veya somut deliller ortaya koyarak isimsiz şikayette de bulunabilirsiniz.
İşveren senelik izinleri kullandırmak zorundadır. Sizde kullanmadığınız ya da almadığınız haklar için imza atmamalısınız.
Korkup imza atarsanız kabullenmiş sayılır haklarınızı alamamış olursunuz. Ancak izin kullandırmamak size haklı fesih imkanı sunuyor.