SSK ve Bağ-Kur emeklilerine yapılacak ek iyileştirme bu hafta netleşecek. Hazine ve Maliye ile Çalışma Bakanlığı bürokratları teknik çalışmayı tamamladı. Üç formül üzerinde duruluyor. Refah payı olarak puan eklenmesi, taban maaşın enflasyon kadar artırılması, kök aylıklara en düşük rakamdan başlamak kaydıyla seyyanen artış. Temmuz'da memur emeklilerinin 5 puan daha az zam alacak olması ile Ocak'ta SSK ve Bağ-Kur emeklisi için 5 puanlık fark ile yıllık eşitlik de gündemde.
Aralık enflasyonunun açıklanmasının ardından emeklilerin ve memurların zam oranları da belli oldu. Buna göre SSK ve Bağ-Kur emeklileri için yüzde 37.57 oranında enflasyon artışı kesinleşirken memurlar ve memur emeklileri için ise toplu sözleşme ile birlikte yüzde 49.25 oranında zam oluştu. Bu ay zamlı maaşlar ödenmeden önce özellikle SSK ve Bağ-Kur emeklileri için ek artışlar gündeme geldi. Refah payı ile enflasyon artışının yükseltilmesi, taban maaşın yeniden belirlenmesi ve düşük kök maaşlar için artış yapılması gündemde. Artış yapılırken öncelikle düşük maaş alanlara öncelik verilmesi bekleniyor.
7500 TL olarak uygulanan en düşük emekli maaşının 10 bin TL'yi aşması beklenirken emekli refah payı, seyyanen zam formülü de masada. Aralık ayı enflasyon rakamları sonrası emekliler ve memurlar için tablo şöyle oluştu:
● 6 aylık enflasyon: Yüzde 37,57 ● Refah payı hariç hesaplanan SSK ve Bağ-Kur emekli zammı: Yüzde 37,57 ● Memur enflasyon farkı: Yüzde 29,78 ● Toplu sözleşme zammı: Yüzde 15 ● Memur zammı: Yüzde 49,25
EK ÖDEMELER NASIL HESAPLANACAK?
Yapılacak ek artış için üç formül içinde de çalışmalar yapılıyor. Buna göre artış alternatifleri şöyle belirlenecek.
■ REFAH PAYI İLAVESİ: Asgari ücrete yüzde 49.11 oranında zam yapılması ardından memurlar ve memur emeklilerinin yüzde 49.25 oranında zam alacak olması SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin enflasyon artışını bu rakamların altında bıraktı. Burada iki alternatif bulunuyor. Birincisi SSK ve Bağ-Kur emeklilerine de 11.68 puan refah payı ekleyerek zam oranının yüzde 49.25 ile memur emeklilerine eşitlenmesi. İkincisi ise Temmuz ve Ocak zamlarının eşit hale getirilmesi. Bu durumda SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin zam oranının yüzde 45 bandına çekilecek.
Temmuz ayında memur emeklileri toplu sözleşme gereği ç5 puan daha az zam alacağından böylece iki emekli kesimi arasında bir eşitlik de sağlanmış olacak.
■ TABAN MAAŞ ARTIŞI: Taban maaş SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin düşük maaşlarının Hazine desteği ile yükseltilmesi sonucu oluşuyor. Şu anda uygulanan 7.500 TL taban maaşın altındaki tüm kök aylıklar ilave seyyanen destek ile bu rakama tamamlanıyor. Taban maaş için de iki alternatif bulunuyor. 6 aylık enflasyon kadar artırıldığında taban maaş 10.318 TL'ye çıkıyor. Eğer zam oranları kadar artırılırsa bu kez 11 bin lira ile 12 bin lira arasında bir rakama tekabül edecek. Ancak her durumda da taban maaşın 10 bin lira ve üstünde olmasına kesin gözüyle bakılıyor.
■ DÜŞÜK KÖK AYLIKLARA SEYYANEN ARTIŞ: Bir başka formül ise kök aylıklarla ilgili bir iyileştirmenin yapılması.
Burada 7.500 TL'nin altında maaşı olan 6 milyon kadar emekli bulunuyor. Bunların bir kısmı 3600 günden kısmi emekli olduğu için ya da tüm çalışma hayatı boyunca asgari ücretten prim yatırdığı için maaşları düşük olan emekliler. Bu emeklilerin durumunun iyileştirilmesi için en düşük aylıklardan başlayarak kademeli bir seyyanen artış da masada bulunuyor. Ancak burada bir dengenin de gözetilmesi gerekiyor.
Az prim yatırdığı için ya da kazanç olarak az ödeme yaptığı için düşük maaş alanlarla yüksek kazanç bildirip çok prim yatıranlar arasında fark kalmaması tehlikesi ortaya çıkıyor. Bu durumda yüksek primi olanlar için de bir düzenleme ihtiyacı doğuyor.
ARTIŞLAR 6 AY GEÇERLİ
SSK, Bağ-Kur emekli zammı Ocak ve Temmuz dönemi olmak üzere senede 2 kez belirleniyor.
6 aylık enflasyon oranı doğrudan emekliye zam oranı oluyor.
Son dönemde bu rakamlara ilaveten refah payı da verilmesi dikkat çekiyor. Taban maaş artışı bekleniyor En düşük emekli maaşı 2023 yılında 2 zam alarak yüzde 114'ün üzerinde artışla 3500 TL'den 7500 TL'ye yükseltildi.
Bu düzeyin altında maaş alan emeklilerin maaşları Hazine desteği ile bu seviyeye tamamlanıyor.
Örneğin kök maaşı 6000 TL olan bir emeklinin maaşına önce yüzde 4'lük ek ödeme ekleniyor. Kabaca 6240 TL olan bu tutara 1260 TL de Hazine desteği geliyor ve ödeme 7500 TL olarak yapılıyor.
En düşük emekli maaşı artışı için Meclis düzenlemesi gerekiyor.
Burada kanun teklifi hazırlandıktan sonra Meclis'e sunulacak. En düşük emekli maaşı için 10 bin 500 ila 11 bin 500 TL rakamları masada bulunuyor. Bu düzenleme ise şu adımlardan oluşacak:
● En düşük emekli maaşı için kanun teklifi hazırlanacak. ● Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'ndan geçecek.● Genel Kurul'da oylanacak ve yasalaşacak. ● Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girecek.
EMEKLİ MEMUR NE KADAR ALACAK?
4C EMEKLİ sandığı kategorisinden emekli olan memurlar, 6 aylık enflasyon farkına ilaveten toplu sözleşme zammı alıyor.
Buna göre memur emeklisi de tüm memurlar gibi yüzde 49,25 zam alacak. 2024 Ocak-Haziran döneminde geçerli olacak en düşük emekli memur maaşı 14 bin 740 lira olacak.
EMEKLİ kök maaş zammı Ocak-Haziran dönemi için yüzde 37,57 olarak kayıtlara geçti.
Bundan sonra ilk düzenleme en düşük emekli maaşı artışı olacak. Bununla beraber 2024 yılının ilk Kabine Toplantısı'nda emekli kök maaşları için refah payı, seyyanen zam ve kademeli zam formülleri masaya yatırılacak.
Kabine Toplantısı bu hafta içinde gerçekleşecek.
MAAŞLARA BU AYA YETİŞİR Mİ?
16 OCAK'TA açılacak Meclis'e gelecek ilk düzenleme emekliler için olacak. Yasal süreç hızlı gerçekleşirse Emekliler zamlı maaşlarını ek iyileştirme ile alabilirler.
Ancak bu zor görünüyor.
Ancak emekli memurlar gibi SSK ve Bağ-Kur emeklileri için de ek iyileştirmeler Yüzde 37.57 oranındaki enflasyon artışından sonra bir takvim belirlenerek hesaplara yatırılabilir.