TRT FM'deki bir canlı yayınıma gelen konuğum, ilginç bir performans sergiliyordu. Sorduğum sorulara uzun ve düzgün bir dille yanıt verdiği halde sorudan bağımsız, ilgisiz şeyler söylüyordu. Yani soruyu duymayan biri için konuğum kesinlikle 'iyi konuşmacı' sayılabilirdi.
Aslında siyasetçilerden alışık olduğumuz bu söylem biçimi, siyasetle ilgisi olmayan bir yayın sırasında tuhaf kaçıyordu. Dayanamadım:
■ Efendim TRT spikeri gibi konuşuyorsunuz.
■ Aa çok teşekkür ederim.
■ Rica ederim ama aslında size iltifatta bulunmuş değilim.
■ Anlayamadım?
■ Şöyle izah edeyim. Özel televizyon kanallarında bir spikeri başarılı yapan, ne söyleyeceğini bilmesidir. Öyle değil mi?
■ Elbette?
■ Ama TRT'deki spikerin vasfı tam olarak bu değildir.
■ Nedir?
■ Biz kamu yayıncısı olarak hem yazılı kurallara hem de yazılı olmayan etik ilkelere bağlı olduğumuz için herkesi birleştirici bir dil kullanmak zorundayız.
Bu sebeple zaman zaman çok dar bir hareket alanında çalışırız. Pek çok şeye dokunmadan, dillendirmeden yayın yaparız.
Bu da bizi bir konuda uzman yapar.
■ Doğru aslında.
■ TRT spikeri, ne diyeceğinden önce neyi dememesi gerektiğini bilen biridir.
Bu yüzden bazı kritik durumlarda, yarım saat güzel güzel konuşur, özne yüklem uyumlu kusursuz cümleler kurar ve yayını doldururuz. Buna rağmen hiçbir şey söylememeyi başarabildiğimiz için diğer meslek erbabından ayrılırız. Yani özetle şöyle söyleyeyim, Siz de güzel konuşuyorsunuz ama konulara teğet geçiyorsunuz.
DiLiNE ÖZEN GÖSTERMEK
Evet, işimiz bu kadar ince ayar gerektiren bir iş. Tabii ki herkesten bu tür bir fonksiyon bekleyemeyiz ama en azından diline gereken özeni göstermesini bekleyebiliriz.
27 yıldır hayatımı sadece konuşarak kazanıyorum. Bu yüzden benim için konuşmak sadece iletişim kurmak değil, hayatta kalmak ve hayatını kazanmanın bir aracı. Kavramlara bu sebeple tutkunum.
Onların yerli yerinde kullanılmadığını gördüğümde de ister istemez sinirlenirim.
Dili iyi kullanmak asgari eğitim almış herkesin ortak sorumluluğu iken, biz radyo-tv yayıncılarına çok iş düşüyor. Özellikle sosyal medyadan sonra kişisel yayıncılığın yükseldiği bu çağda konvansiyonel medya ağır ve hantal kaldı. Bu yüzden habere ulaşmak kolay, gerçek ve yansız habere ulaşmak neredeyse imkansız, doğru bir dil kullanan yayıncılara rast gelmek ise bir tür ütopya haline geldi. Bu enformasyon bombardımanı içinde bilgi almak adına kirleniyoruz.
Yani bilgi ucuz artık ama bedeli çok ağır...
FAYDALANANI BOL OLSUN
Bilginin kuponla alınan ama içeriği tartışmasız doğru sayılabilecek ansiklopedilerden internet sözlüklerinden teminine evrildiği günümüzde genç yayıncılar için, bünyesinde ihtiyaç duyulabilecek hemen her bilginin yer aldığı bir 'rüya/sözlük' hazırlamak gerçekten de anımsanamayacak bir çaba. Böylesi bir kahramanlık da ancak ve ancak meslek duayenlerinden TRT spikeri Şener Mete'den beklenirdi.
Şener hocam, yılların imbiğinden süzülenleri insan heybesinden çıkardıklarıyla harmanlayarak benzerine rastlanmayacak bir çalışma yapmış. Ötüken Yayınları'ndan çıkan "Cumhuriyet'in 100. Yılında Mikrofonla İletişim ve Medya" işte böyle dev bir eser. Okuyanı, faydalananı bol olsun.