Diyabet hastası olan bir yakınım, bir süre önce uyumasına engel olacak kadar şiddetli ayak ağrılarından yakınmaya başladı. Ne yapılan masajlar, ne alınan ağrı kesiciler... Ağrıları öylesine şiddetliydi ki uyuyamıyordu. Bu ağrıları neye yoracağını da bilememişti. Aile hekimi "Birkaç tahlil yapalım" dedi ve teşhisi koydu: Gut. Hastamız şaşırmıştı ve verdiği ilk tepki "Ben fazla et yemem ki!" oldu. Sonradan öğrendi ki, gut sadece fazla et tüketenlerde görülen bir hastalık değildi. Şişmanlık, diyabet ve alkol tüketimi de hastalığa davetiye çıkaran nedenler arasındaydı ki bu özellikler hastamızda mevcuttu. Eğer siz de hayvansal gıdaları ve alkolü fazlaca tüketen biriyseniz, hele ki diyabet hastası iseniz herhangi bir ekleminizde ağrı, şişlik, kızarıklık ve sıcaklık artışı gutun habercisi olabileceğini bilmenizde fayda var.
Neyse ki hastalığın neden olduğu şiddetli ağrılar sürekli değil, ataklar şeklinde görülüyor ve en fazla bir hafta içinde ortadan kayboluyor. Hatta diyetinize uyduğunuz, doktorunuzun verdiği ilaçları düzenli kullandığınız takdirde atakları önleme şansınız bile olabiliyor.
Romatoloji Uzmanı Dr. Selda Öktem, gut hastalığı ile sorularımızı yanıtladı.
-Gut neden ortaya çıkar?
Klasik gut hastalığında en sık neden ürik asit yükselmesine yol açan gıdaların çok tüketilmesi veya herhangi bir sebeple idrarla ürik asit atılımının azalmasıdır. Eklemin içine kaçan ürik asit, eklemi tahrip eder ve iltihap yaratır.
-Kimlerde gut gelişme riski yüksektir?
Kalıtsal yatkınlık olması önemli bir faktördür. Erkeklerde sıktır, kadınlarda menopoz öncesi yıllarda gut pek görülmez, menopoz sonrası risk artar. Ayrıca,
* Fazla kilolu,
* Çok alkol alan,
* Hayvansal gıdaları çok tüketenlerde
* Diyabetli kişilerde
gut görülme riski yüksektir.
Eski çağlarda "kralların eklem hastalığı" veya "zenginlerin eklem hastalığı" olarak bilinmesi, bol et tüketimi ile ilişkili olmasındandır.
-Belirtileri nelerdir?
Eklemde ağrı, şişlik, kızarma ve sıcaklık artışı çok belirgindir. Hatta şişen eklem üzerindeki deri kırmızı-vişne rengini alır ve oldukça sıcaktır. Parmak ucuyla bile dokunulduğunda şiddetli ağrıya neden olur. Bu durum tedavi edilmese bile ortalama 3-4 günde yatışır ve maksimum 1 hafta içinde kendiliğinden düzelir. Sonra bir başka ekleme geçebilir, bazen uzun süre sessiz kalır, aylar sonra yeniden ortaya çıkabilir. Gut en sık ayak baş parmak ekleminde görülür ama tek görüldüğü yer değildir. Ayak bilekleri, diz ve dirsek eklemlerinde de gut görülür.
Eklemlerin üzerinde iltihaplanma olmaksızın ürik asitin depolandığı cilt altı bezeleri görülebilir. İçinden tebeşir tozu gibi bir içerik boşalabilir ama bunlara özel bir müdahale yapılmaz.
-Gut tedavi edilmediğinde ne gibi sorunlar görülebilir?
Tekrarlayan gut atakları eklemlerde yıkıma, şekil bozukluğuna ve eklem hareketlerinin kısıtlanmasına yol açar. Tedavi edilmez ve önlem alınmazsa sakatlığa neden olur, yaşam kalitesini bozar.
-Gut hastalığının tanısı nasıl konulur?
Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları çoğu zaman yeterli olur. Kanda iltihap göstergelerinde artış ve ürik asit düzeyindeki yükseklik de tanıya yardımcıdır. Uzun süreli bir gut hastalığında, eklem grafilerindeki bazı özel görüntüler de bize yardımcı olur.
-Gut nasıl tedavi edilir?
Diyetine dikkat eden kişi ek olarak hem ürik asit düzeyini düşüren ilaçlar hem de gut atağı başlamasını engelleyici ilaçlar kullanmalıdır. Genellikle yanlış yapılan, sadece eklem sorunları olduğunda ilaç kullanıp sonra bırakmaktır. Halbuki sürekli ve düzenli kullanılınca eklemlerdeki iltihabın önüne geçilebilir, dolayısıyla tekrarlayan ataklarla eklem harabiyeti gelişmesi önlenebilir.
Çocuğunuz sizi duymuyor, dikkat!
Sürekli açık televizyon yüzünden, binlerce çocuk konuşmayı çok geç öğreniyor
Binlerce çocuğun, televizyon yüzünden konuşmayı geç öğrendiği bildirildi. Daily Mail'deki habere göre, yapılan bir araştırmada erkek çocukların dörtte birinden fazlasının, kızların ise yedide birinin, etraflarındaki yetişkinlerin konuşmalarını anlamalarını zorlaştıran televizyon sesi yüzünden konuşma güçlüğü çektiği belirlendi.Birleşik Krallık hükümetine çocuklarla ilgili danışmanlık yapan Jean Gross'un araştırmasında, çocukların yüzde üçünün önemli konuşma roblemleriyle karşılaştığı saptandı. Araştırmaya göre, televizyon seyretmiyor olsalar bile, arka planda duyulan televizyon sesi yüzünden çocuklar büyüklerin söyledikleri sözleri anlamak için özel çaba sarf etmek zorunda kalıyor.
GÜÇLÜK ÇEKİYOR
Gross, "Beyinlerimiz makinelerden öğrenmeye göre evrimleşmedi. Bebekler bir yüze tepki vermeye ve ebeveynlerinin yüzlerini tanımaya meyilli" dedi. YouGov tarafından bin ebeveyn arasında yapılan araştırmada, erkek çocukların yüzde 22'sinin, kızlarınsa yüzde 13'ünün konuşmakta ve başkalarını anlamakta güçlük çektiği belirlendi. Ebeveynlerin dörtte biri de televizyonunun "çoğu zaman" veya "her zaman" açık olduğunu söylediler. Çocuklar genelde ilk kelimelerini 10-11 aylıkken söylüyor. Ancak 3 yaşındaki çocukların yüzde 4'ünün hala konuşamadıkları belirlendi.