Günümüzün hakim estetik anlayışına göre bembeyaz, biçimli ve sağlıklı dişler de bütünün olmazsa olmaz parçaları arasında yer alıyor. "Hem doğal, hem de kusursuz olsun" gibi zor beklentileri bile karşılayabilecek mükemmellikteki kaplamalar ise tam da bu ihtiyaca yanıt veriyor. Özel CTG Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi'nden Dr. Dt. Onur Demirçivi ile bu yenilikleri ve uygulama alanlarını konuştuk. -Günümüzde, klasik metal destekli protez dişlerin yerini yeni alternatifler aldı. Bu alternatifler neler ve ne gibi avantajları var?
Yıllardır kullanılan metal porselen kaplamalar; altında metal alt yapı ve üzerinde de porselen kaplama olan yapılardır. Dışarıdan metal görünmez, sadece porselen görünür. Ancak alttaki metalin ışık geçirgenliğinin olmaması, dişlere daha mat ve doğaldan uzak bir görünüm veriyordu. Günümüzde zirkonyum kaplamalar oldukça popüler. Zirkonyum kaplamalarda, metalin yerini zirkonyum alıyor, üzeri yine porselen kaplanıyor.
-Zirkonyum nasıl bir madde?
Zirkonyumu beyaz metal olarak düşünün. Çok sağlam bir madde. Dayanıklılık olarak aynı metal gibi ama rengi beyaz. Avantajı da şu; ışığı yansıtması ve ıyık geçirgenliği çok daha iyi olduğu için metal destekli protezlere göre çok daha estetik ve doğal görünüyor. Dişlerin kesimi, hazırlığı ve ölçü aşamasında belirgin bir fark yok metal destekli protezlerle. En büyük fark estetik görünüm.
-Zirkonyum ve metal arasında dayanıklılık ve kullanım ömrü açısından bir fark var mı?
Zirkonyum çok sağlam bir madde. Genellikle ön kaplamalarda daha çok zirkonyum tercih ediliyor. Arkada çok uzun bir köprü varsa ve çok görünmeyecekse bu bölgede metal destekli protez de kullanılabilir tabii ki.
-Daha önce ön dişlerine metal destekli protez yaptırıp da doğal görünmemesinden şikayetçi olan kişiler, zirkonyum kaplama yaptırabilirler mi? Uygunluk kriterleri neler?
Çok ekstra bir şart aranmıyor. Eğer daha önceden kişi metal destekli protez kullanıyorsa ve bu protez iptal olacaksa, aynı diş kesimlerine çok ufak ilave düzenlemeler yapılarak zirkonyum kaplama yapılabilir. Mesela hasta 10 sene önce protez yaptırmıştır, yaşın ilerlemesinin getirdiği doku yıkımı neticesinde diş etinde çekilmeler ve açıklıklar olmuştur ve bu açıklıklardan alttaki metal siyah renkte görünür. O açıklığı da proteze almak için yeni bir kesim gerekebilir diş eti hizasında. Zirkonyumda metalden farklı olarak diş kesiminde bir basamak oluşturulur. Zirkonyum, bu basamağa oturtulur. Basamağa oturtulmasının avantajı da dişetine baskı yapmaması. Böylece dişetinde morarma ve şişlik gibi bir sıkıntılar olmuyor. Dolayısıyla zirkonyum kaplamada yapılan diş kesiminin dişetlerine de bir faydası var. Ayrıca ileride diş etinde bir miktar çekilme olsa bile altta metal olmadığı için siyah, koyu renkli, estetik olmayan bir görünüm olmayacaktır.
-Lamine kaplama ne demek?
Lamine kaplama bu ikisinden de ayrı bir şey. Lamine veneer sadece porselendir. Altta ne bir metal, ne zirkonyum ne de başka bir madde vardır. Ama tabii ki lamine veneer kaplamaların da belli yapım kuralları var. Her dişe yapılmıyor.
-Lamine, dişten çok az bir doku alındıktan sonra üzerine tırnak gibi yapıştırılan bir kaplama mı?
Aynen öyle.
-Her dişe yapılabiliyor mu?
Arka dişlere lamine yapılmıyor. Sadece ön bölgeye ve dış kısma yapılabiliyor. Dişler ön yüzeyinden bir milim kadar aşındırılıp, takma tırnak gibi çok ince porselenlerin dişin üstüne yapıştırılması şeklinde uygulama yapılıyor.
-Lamine kaplamalar en çok hangi amaçla tercih ediliyor?
Lamine daha çok dişteki renklenmelerde tercih ediliyor. Hasta beyazlatma yaptırmıştır, iyi sonuç alamamıştır. Lamine yaptırabilir. Ayrıca belli yaştan sonra dişlerde aşınma, koyulaşma ve küçülme olabiliyor. Hasta dişlerin biraz büyümesini istiyorsa hepsini kesmeden dişlerini büyütebilir. Çapraşıklık problemi vardır, ortodontik tedavi istemez, ki diş hekimleri olarak öncelikle ortodontik tedavi öneriyoruz ama bu yönde bir talebi olabilir hastanın. Lamine kaplama ile uygun hastalarda çapraşık görüntü düzeltilebilir.
-Alt dişlere de lamine kaplama yapılabiliyor mu?
Yapılabiliyor.
-Lamine kaplamalar çok ince yapılar olduğu için dayanıklılığı ile ilgili bir sorun oluyor mu ileride?
Hastaların en çok sorduğu soru bu. Dayanıklı olacak mı, eskisi gibi rahatça ısırabilecek miyim?... Lamine kaplama dolgudan daha sağlam yapışıyor. Çok güçlü yapıştırma sistemleri var. Zaten dişin kesimi, düzeltilmesi lamine kaplamanın tam oturacağı şekilde yapılıyor. Sıfır oturan kaplamalar bunlar. Ama tabii ki sonuçta bir yapıştırma söz konusu. Hiçbir zaman kendi doğal dişiniz gibi olmaz. Bu nedenle hastalara bazı şeylere dikkat etmesini söylemek durumundayız. Mesela bir havucu ön iki dişiyle ısırıp koparmaması gibi.. Risk almış olursunuz sonuçta. Evet çok sağlam yapıştırma yapılıyor ama bu, risklerden korunmayacağınız anlamına gelmez. Sonuçta kendi dişinizle de aşırı sert yiyecekleri ısırıp koparmamanız gerekiyor.
Eğer bir proteziniz varsa daha da dikkatli olmanız lazım.
-Ağız ve dişlerde tam bir estetik istiyorsak kaplamalarla da bitmiyor. Neler gerekiyor başka?
Diş eti estetiği de çok önemli. Diş eti seviyesi, güldüğümüz zaman diş etinin görünme seviyesi, gummy smile dediğimiz güldüğümüzde diş etinin fazla görünmesi gibi sorunlar olabilir. Dişetlerinin de tedavi edildiği bir protez işlemi her zaman çok daha iyi sonuç verir. Bunun dışında sadece estetik de değil, dişlerin kapanışı, fonksiyonu da çok önemli.
Öğle yemeği molasından ışıltılı bir gülümseme ile dönebilirsiniz!
Bembeyaz dişlerin gençlikle özdeşleştirildiği günümüzde beyazlatma, diş hekimlerinden en çok talep edilen işlemlerin başında geliyor. Lazer, pek çok alanda olduğu gibi beyazlatmada da çok başarılı sonuçlar verirken Diş Hekimi İnci Sönmez, kişilerin kendi kendilerine dişlerini beyazlatmaya çalışmalarının da çeşitli sakıncalar doğurabileceğine dikkat çekiyor: "Piyasada satılan ürünlerin bilinçsizce kullanılması sonucu diş minesinde çatlaklar olabilir. Dişin rengi matlaşabilir veya diş etleri zarar görebilir" diyor.
-Dişler niçin sararır?
Ağız hijyenimize dikkat etmediğimizde, dişlerin çevresinde biriken bakteri plağı ve yemek artıkları, tükürüğün etkisiyle diş taşına dönüşerek diş yüzeylerinhde renklenmeye neden olur. Çürük dişler de kahverengi veya siyah çürük yüzeyleriyle karşımıza çıkar. Dişlerin sararmasına neden olan iki temel etken var: İç etkenler ve dış etkenler.
Dış etkenler: Tütün, kahve, çay, vişne suyu, kırmızı şarap gibi boyar içeceklerin tüketimi. Amalgamın neden olduğu renklenmeler, uzun süre klorhegzidinli gargara kullanma ve çeşitli ilaçların neden olduğu renklenmeler.
İç etkenler: Dişteki herhangi bir travma nedeniyle pulpa kanaması. pulpa nekrozu, kullanılan ilaçlar (tetrasiklin türevi antibiyotikler)
-Lazerle beyazlatma nasıl uygulanır?
Diş beyazlatma; dişler üzerinde oluşan renkleşme ve lekelerin diş yüzeyinden uzaklaştırılması işlemidir. Diğer restoratif metotlara göre daha ekonomik, pratik ve zararsızdır. Lazerle diş beyazlatma yönteminin klasik beyazlatma yöntemlerine göre en büyük avantajı, uygulama süresinin kısalığı ve çabuk sonuç alınmasıdır.
-Ne kadar sürer?
Bu yöntemle dişler çok kısa süre içinde güvenli ve etkili bir şekilde beyazlatılabilir. Örneğin bir öğle tatili süresinde dişleriniz bembeyaz ve sağlıklı bir görünüme kavuşabilir.
-Güvenli midir?
Evet. Lazer konusunda eğitim almış diş hekiminizin gözetimi altında yapılacak beyazlatma işlemi sırasında diş ve diş etleriniz hiçbir şekilde zarar görmez. Hatta beyazlatma işlemi sonrasında yapılacak florid uygulaması, diş minelerini güçlendirip çürümelerini engeller.
-Dişler bu şekilde ne kadar süre bembeyaz kalabilir?
Lazerle diş beyazlatma işleminden sonra dişleriniz her zaman eskisinden daha beyaz olacaktır. Ancak Beyazlığın devamı için, alışkanlıklarınız ve ağız bakımınıza bağlı olarak yılda 1-2 kez hekiminizin önereceği şekilde evde tek kullanımlık uygulama yeterli olacaktır. Böylece elde ettiğiniz beyazlığı ömür boyu koruyabilirsiniz.