Erkeklerde prostat büyümesinin hormonal değişikliklerden etkilenerek 40'lı yaşlardan itibaren başlayabileceğini belirten Op. Dr. Süleyman Özüpakçe, 50 yaşından itibaren yılda bir kez muayene olmanın önemine dikkat çekiyor. Özel Baki Uzun Hastanesi hekimlerinden Üroloji Uzmanı Op. Dr. Süleyman Özüpakçe, erkekte prostat ile ilgili sorunlar ve tedavileri hakkında bilgi verdi.
-Prostat nedir?
Prostat idrar kesesinin altında yer alan ve dış idrar kanalını çevreleyen, erişkin bir erkekte 20 gram civarında olan bir bezedir. Prostat bir hastalık değil; bezedir. Görevi erkeklerde meninin bir kısım sıvısını meydana getirmektir. Bu beze büyüyerek içinden geçen idrar kanalını sıkıştırması sonucu rahat idrar yapamama şikayetini meydana getirerek hastalığa neden olur. Prostat ya iyi huylu ya da kötü huylu büyür. Kötü huylu büyüdüğünde de kanser meydana gelir.
-Prostat büyümesi erkeklerde hangi yaşlarda görülür?
Genelde 40 yaşından sonra erkeklerde meydana gelen hormonal değişikliklerden sonra büyüme başlar. 50 yaşın üzerindeki her erkeğin yılda bir kere prostat yönünden muayene edilmesi zorunludur.
-Kişi prostatla ilgili bir sorun olduğunu nasıl anlar? Belirtileri nelerdir?
50 yaş üzeri erkeklerde sık idrara çıkma, geceleri idrar hissi ve idrara uyanma, idrar taziyinde azalma, kesik kesik idrar yapma, çatallı idrar, idrarda yanma, idrarı tutamama, ani idrara sıkışma, idrara başlarken duraksama benzer şikayetler prostat bezinin büyümesini işaret eder. Prostat her erkekte olduğu niçin yaş artışı da büyüme üzerinde etkilidir. Her erkekte prostat büyüme yaşı farklılık gösterir. Büyüme hızı kişiye göre değişir.
-Prostat büyümesi tanısı nasıl konulur? Prostat büyümesi ile ilgili tanı ilk olarak ultrason ile konulur. Iyi ya da kötü huylu olup olmadığını ayırt etmek için ise PSA dediğimiz kan tahlili gereklidir. Son olarak da doktor tarafından parmakla muayene yapılmalıdır.
TEDAVİSİ
İyi huylu prostat bezi büyümesinde ilaç tedavisi ve cerrahi tedavi seçenekleri mevcuttur. Bunlar hastaya ve doktorun kararına göre değişir. Cerrahi tedavi olarak açık cerrahi ve kapalı cerrahi gerçekleştirilebilir. Kapalı cerrahide bir kamera yardımıyla herhangi bir kesi olmadan prostatın traşlanması ya da yakılarak alınması gerçekleştirilir.
-Greenlight yöntemi prostat tedavisinde sıkça duyduğumuz bir yöntem. Biraz bundan bahseder misiniz?
Green Light denilen yöntem Türkçe anlamı Yeşil Işık olan yöntem son yıllarda çok popüler olmaya başladı. Bu popülerliğe rağmen biz bu yöntemi her hastaya önermiyoruz. Bu yöntemle sadece prostat dokusunun bir kısmı yakılmaktadır.
-Green light yöntemi hangi hastalarda tercih ediliyor?
Ameliyatı kaldıramayacak kalp yetmezliği olan hastalar için bu yöntemi öneriyoruz. Yan etkileri daha az olsa da dokunun sadece bir kısmı yakıldığı için ameliyattan birkaç yıl sonra hasta aynı şikayetlerle doktora başvurabilir.
Yaş arttıkça, kanser riski de artıyor
Prostat kanseri 50 yaş üzeri hastalarda sıklıkla görülür. Yaş arttıkça görülme sıklığı da artmaktadır. Hatta bir erkek hastanın 100 yaşına kadar yaşadığını düşünürsek neredeyse %100'e yakın bir görülme sıklığı söz konusudur. Prostat kanserlerinin yaklaşık %80-85'i ise 65 yaşın üzerinde olan hastalarda görülür.
Prostat kanserinin belirtileri:
Prostat kanserin de aynı prostat büyümesi ile ilgili şikayetler söz konusudur. Farklı olarak idrarda kan görülmesi ve meniden kan gelmesi gibi belirtiler bu şikayetler arasına eklenebilir. Bir de kanser iyice yayıldıysa hastada bel, kalça,sırt ağrıları sıklıkla görülür. Bu noktada mutlaka hekime başvurmaları gerekmektedir. Ayrıca hastanın aile hikayesi de çok önemlidir. Ailesinde prostat kanseri olan bir yakını var ise daha dikkatli olmak gerekir. Bu kanser türünün sebebi bilinmemekle birlikte yaş arttıkça görülme sıklığının arttığı söylenilebilir.
ERKEN TANI İLE TAMAMEN KURTULMAK MÜMKÜN
50 yaş sonrası her erkek yılda en az bir kere PSA dediğimiz kan tahlilini yaptırmalıdır. Eğer PSA değeri yüksekse prostattan iğne ile biyopsi (parça almak) işleminin gerçekleştirilmesi gerekir. Bunun sonucunda tanı konulur. Erken tanı koymak çok önemlidir. Çünkü erken tanı ile kanserden tamamen kurtulmak mümkündür.
TEDAVİ YAŞ VE EVRE İLE ALAKALIDIR
Prostat kanserinin tedavisi hastalığın evresi ve hastanın yaşı ile bağlantılıdır. Erken evre prostat kanserleri cerrahi ve ışın tedavisi (radyoterapi) ile yüzde 100'e yakın oranda tedavi edilebilmektedir. Ilerlemiş prostat kanserleri ise hormonal tedavi, ışın tedavisinden fayda görebilir. Ancak bu fayda sadece hastalığın ilerlemesini durdurabilir. Kesin tedavi yöntemi değildir. Bu nedenle erken tanı ve tedavi önemlidir.