Dün akşam saatlerinde pek alışık olmadığı bir deprem yaşadı Türkiye. Ordunun üst yönetimi, başta Genel Kurmay Başkanı olmak üzere kuvvet komutanlarının tamamı emekliliklerini istediler. Aslında 3 gündür Hükümetle bir pazarlığın sürdüğünü Ankara'da yaşayan herkes farkındaydı. Askerler YAŞ toplantısında terfi sırası gelen ama tutuklu olan generallerin durumunu terfi etmeleri yönünde düzenlemek istediler. Hükümet yasaların açık hükümlerine dayanarak bu talebi reddetti. Bu arada dün İnternet Andıcı davasıyla ilgili yeni tutuklama kararının verilmesi askerler açısından bardağı taşıran damla oldu. ve istifalar geldi.
NEDEN?
Bu istifalar iki boyutta incelenmelidir. Birincisi, ordunun komuta heyeti aslında bir duygusal basınç altında bulunuyorlardı. Cezaevinde bulunan silah arkadaşları, onların yakınları, ordu içinde bu durumdan rahatsız olan çevreler komutanlık makamı üzerinde sürekli bir baskı uyguluyorlardı. Askerlik mesleğinde silah arkadaşlarını korumak, kollamak çok önemli bir husustur. Ama sorun bir müdahaleyle çözülecek bir sorun değil. cezaevinde yatan insanlar darbe yapmak gibi çok önemli bir suçtan dolayı tutuklandılar. Ve bunları tutuklayan merci siyaset değil, mahkeme, yani hukuk. İstifaların bir nedeni bence bu durumun yarattığı çaresizlik ve duygusallık. Komutanlar bir bakıma kendi kişisel onurlarını üzerlerindeki baskıdan korumak istediler bu kararlarıyla.
FARKLI BİR TÜRKİYE
Bir kere bu gelişme ele alınırken herkesin ayağını sağlam bir yere basması gerekiyor. Bugün bu istifalar yaşanırken Türkiye'de ne 27 Mayıs şartları ne de 12 Mart şartları var. Tam tersine, demokratik hukuk devletinin bütün unsurlarıyla işlediği bir dönemde yaşıyoruz. Bu yeni Türkiye'dir. onlarca yıl bu ülkede her dediği yapılmış, her şeyi yönetmiş, herkesi korkutmuş bazı makam ve kurumların bu yeni dönemin şeffaf şartlarına uyum göstermekte bazı sorunlar yaşaması olağan karşılanmalıdır. Demokratik hukuk devleti şartları geriye gitmeyeceğine göre bu şartlara uyum gösterenler görevlerine devam edecekler, gösteremeyenler istifa haklarını kullanıp çekip gideceklerdir. Tam da şimdi olduğu gibi. O nedenle bir başka açıdan olayı normal karşılamak gerekiyor. Demokratik hukuk devleti şartlarını herkese dayatıyor.
BAŞBAKAN VE CUMHURBAŞKANI'NIN DURUMU
Dün bu olaylar gelişirken hem Başbakan hem de Cumhurbaşkanı rahattı. Belli ki gelişmeleri öngörmüşlerdi. Neden rahattılar? Çünkü sırtlarını kanunlara ve anayasaya dayamışlardı. Komutanlar istifa ederlerse ondan sonraki rütbeyi atayabilir ve sorunu çözebilirler. Nitekim öyle de olacak. istifacı paşaların arasında yer almayan Jandarma Komutanı Necdet Özel öyle anlaşılıyor ki yeni Genel Kurmay Başkanımız olacak.
ŞİMDİ NE OLACAK?
Bugün sabaha kadara bazı formüllerin geliştirileceğini sanıyorum. Yarın gelişmelerin seyrine dair ilk işaretleri alabiliriz. Ama sonuçta Türk ordusu kocaman bir kurum. Kendi içinde yüzlerce yetişmiş yetenekli komutan var. Yani ordunun zengin insan kaynakları tayin ve terfi sorunlarını aşacak yeterlilikte. Burada önemli olan herkesin bir hukuk devletinde yaşadığını hiç aklından çıkarmamasıdır. Aslında bu olay demokrasimiz açısından bir çarpan etki yaratacaktır. Bu ülkede demokrasinin kurallarının herkese rağmen işlediğini gösteren bir anlamı da ayrıca vardır.
Türkiye vesayetle, silahla, korkuyla yönetilen bir ülke olmaktan çoktan çıkmıştır. Türkiye artık hukukun egemen olduğu, seçilmişlerin kararlarının geçerli olduğu bir ülkedir.