TESEV'in yaptırdığı "Anayasa'ya Dair Beklentiler" araştırmasının laiklikle ilgili sonuçlarını bu köşeden duyurmuştum. Halkın yüzde 91'i yeni Anayasa'da laiklik maddesinin korunmasını arzu ediyor.
Son derece net bir sonuç.
Ama araştırmada üzerinde düşünülmesi gereken başka sonuçlar da var:
Mesela halka sorulmuş: Ülke için aşağıdakilerden birini tercih etmek zorunda kalsanız hangisini tercih ederdiniz?
İnsancıl toplum: Yüzde 38.8
İstikrarlı ekonomi: Yüzde 20.3
Güçlü devlet: Yüzde 40.0
Bu soruya halkın verdiği cevap bize bir şey söylüyor: Türk halkı, her şeye rağmen devletini en önemli güvence olarak görüyor. İnsancıl toplum ve istikrarlı ekonomi seçeneklerinin de yüksek çıkması devletin demokratik ve iyi işleyen bir devlet olmasını istediğini gösteriyor.
Devleti bütün kötülüklerin anası gibi gösteren sözde liberallere duyurulur.
***
İşte araştırmadan bir çarpıcı sonuç daha:
"Anayasa Atatürk ilke ve inkılaplarına ve Atatürk milliyetçiliğine yer vermelidir" önermesine insanların verdiği cevap: Yüzde 82.3, "Evet, yer vermelidir". Bu evetlerin içinde yüzde 28.5'luk oran "kesinlikle" ifadesini kullanarak kararlılık ifade etmiştir.
Araştırmada insanlara Ankara'nın başkent olarak kalıp kalmaması da sorulmuş.
Verilen cevaplar çarpıcı: Yüzde 68.8'lik oran Ankara'nın başkent olarak kalmasını istiyor.
Toplumdaki hukuk devleti bilincini ortaya koyan güzel bir soru sormuş araştırma:
"Cumhurbaşkanı, Ordu, Hükümet dahil, hiçbir kurum yargı denetimi dışında bırakılmamalıdır".
Bu konuda vatandaşlarımızın düşüncesi tek kelime ile hukuk bilincinin övünülecek bir düzeyde olduğunu gösteriyor: Yüzde 84.3.
Halkımız gerçekten çok bilinçli bir halk. Yukarıdaki bir soruda devletine güven ifade eden halk bir başka soruda demokratik devletlere özgü bir insan tipolojisi sergiliyor.
"Yargı devleti değil, bireyi korumalıdır ve bu Anayasa'ya konmalıdır" önermesine yüzde 76.7'lik bir oranda onay vermiştir.
***
Bilindiği gibi Kürt sorunu bağlamında en çok tartışılan konu dil meselesidir. Bu araştırma resmi dil konusunda halkın düşüncelerini ortaya çıkarmaya çalışmış.
"Ülkenin resmi dili ne olmalıdır?" sorusuna yüzde 85 gibi ezici bir çoğunluk "Türkçe olmalıdır" cevabını vermiştir.
Araştırma soruyu başka bir biçimde sorarak halkın eğitim ve dil ilişkisine nasıl baktığı tespit edilmeye çalışılmış:
"Temel eğitimde eğitim dili ne olmalıdır?"
"Yalnızca Türkçe olmalıdır" diyenlerin oranı yine ezici bir orandır: Yüzde 73.3.
***
Araştırma son dönemin tartışma konularına dair de Türk halkının görüşlerini ortaya koyuyor.
"Devlet, tüm özgürlükler ve başörtüsü, cinsel yönelim gibi her türlü kişisel tercihler karşısında, bu tercihler ne olursa olsun tarafsız kalmalıdır" şeklindeki bir önermeye halkın yüzde 69.6 oranında olumlu baktığı anlaşılıyor.
Bu aslında Türk toplumundaki tolerans düzeyinin ve bir arada yaşama kültürünün oldukça gelişmiş olduğunu gösteriyor.
Araştırma bu konuda daha ileri bir safhaya geçerek şu açık önermeyle halkın görüşlerini ortaya çıkarıyor:
"Öğretmen, hakim gibi tüm kamu çalışanları da içinde olmak üzere, örtünmek isteyen örtünebilmelidir".
Bu önermeye "doğru ve kesinlikle doğru" diyenlerin oranı oldukça şaşırtıcı ve bana göre de ülkemiz için yüz ağartıcı:
Yüzde 76.3.
TESEV araştırmasının başka ilginç ayrıntıları da var ancak bir makalede ancak bu kadarına yer verebiliyoruz. Ancak bir gerçek var ki Türk toplumu gittikçe olgunlaşan, demokratikleşen, empati duyguları gelişen modern bir toplum görüntüsü veriyor.
Bence iyi yolda ilerliyoruz...