Kadınların karar mekanizmalarında neden yer almamalarının nedeni yeterince hırslı olmamaları, iş hayatında hep güvenli bölgede kalmak istemeleri, anne olmak istedikleri veya anne oldukları için fırsatları geri çevirmeleri mi?
Bu görüşleri ortaya atan bir kadın. Dünyanın en güçlü 50 kadınından biri olan Facebook'un Operasyonlardan Sorumlu Genel Müdürü Sherly Sandberg, "Lean İn" adlı kitabında bu konulara değinerek kadınların iş hayatında daha hırslı olmaları gerektiğini savunuyor.
Haklı mı? Haklı olduğu hususlar var elbette. Ama içinde bulunduğumuz sistemin eleştirisini yapmadan veya bütün kuralları erkekler tarafından belirlenmiş bir dünyanın kurallarını değiştirmeden tek başına mücadele etmenin ne yararı olduğuna da bakmak lazım.
Örneğin, "Vaktinden önce işi bırakmayın" diyor Sandberg. Yani, nasıl olsa evleneceğim ve anne olacağım diyerek kendinizi yükselme konusunda engellemeyin diyor.
KARİYER VE ÇOCUK
Çünkü kadınların çocuk sahibi olma kararını alır almaz (hatta evlenir evlenmez), kendini daha bebek ortada yokken bu fikre adapte edip kariyerlerini o an geri plana atma hatasına düştüklerini söylüyor. Doğru söylüyor. Çünkü toplum, aile, koca, sevgili kadından bunu bekliyor. Kadınlar da yalnız kalmamak, aile kurmak adına bu beklentiyi yerine getiriyor ve istedikleri halde okumak ve çalışmaktan vazgeçebiliyorlar.
Burada ben de Sheryl gbi düşünüyor ve kadınların tercihlerini yaparken kendilerini düşünmesi gerektiğine inanıyorum. Daha doğrusu bir erkeğin kadından böyle bir tercihle gelmemesi gerektiğini. Ya da kadının evlenirken, "ileride ben çocuk doğuracağım ama işime de devam edeceğim, dolayısıyla bunun önlemlerini birlikte almalıyız" diyerek peşinen isteğini belirtmesi gerektiğini.
Çocuk önemli bir karar. Her kadın ve erkeğin sahip olmak isteyeceği bir şey. Öyleyse kadın ve erkek bu konuda eşit fedakarlık yapmalı. Zaten kadın hamilelik süresince bunu tek başına üstleniyor, hiç olmazsa doğumdan sonra sorumluluklar eşitlenmeli. Aile düzeni çocuğa göre belirlenmeli.
Sherly Sandberg de bunu söylüyor. "Eşinizi gerçek bir ekip arkadaşı yapın" diyor. Hepimiz biliyoruz ki, ister ABD'de olsun ister Türkiye'de, tam zamanlı çalışan evli bir çiftte kadın erkeğin iki katı vaktini ev işine ve tam üç katı vaktini çocukları ile ilgilenmeye ayırıyor. Erkek de ev işine ve çocukla bakıma vakit ayırmalı. Sheryl, "Çocuğu o okuldan alsın, kursa götürsün, dersleriyle ilgilensin, doktora götürsün vs..." önerisinde bulunuyor.
KOLAY DEĞİL
Bulunuyor da, bunu uygulamak o kadar kolay değil. Tamamen kadının kontrolünde olan bir durum değil. Böyle bir erkek bulmak kolay değil! Bunu istediğiniz ve dile getirdiğiniz anda yalnız kalma riskini de göze almak gerekiyor. Genelde kadınları bekleyen gelecek de bu oluyor.
Lider kadın örneklerine baktığımızda ya bekar veya boşanmış olduklarını görüyoruz. Kadına destek olan erkeklerle evlenen kadınlara da "Çok şanslısın" gözüyle bakılıyor. Bu erkekler de bir süre sonra "yeterince fedakarlık yaptıklarını" söyleyerek oyundan çıkabiliyorlar.
Sheryl'nin bir önerisi de kariyer planının önceden yapmak: "Bebek gelmeden terfinizin peşinden koşun, yeni projelere el atın, talip olun, 'ben yaparım" deyin, arkanıza yaslanıp kendinizi köreltmeyin, bunun karşılığını alırsınız," diyor. O zaman da işveren size yardımcı oluyor ve sizden vazgeçmemek için, şartları sizin durumunuza göre belirliyor.
Yarın da bu konuya devam edelim...