Oysa uzun bayram tatiline sakin giriş yapmıştı dolar.
Ancak hafta içinde kademeli olarak yükselişe geçti.
İlk bakışta hem içsel hem de dışsal faktörlerde belirgin bir değişiklik olmadığını görüyoruz.
Piyasa aktörleri için geçerli olan risk faktörleri kur 2,95'lerin altındayken de mevcuttu. Peki ne oldu bu hafta içinde de doların ateşi yükseldi?
Birincisi, Moody's'in 18 Temmuz'da "üzerine vazifeymiş gibi" çıkıp Türkiye'nin kredi derecelendirme notunu "düşürme" amaçlı izlemeye aldığını duyurması...
Teamüllere göre izlemeye alınmasından en geç 90 güne kadar olumlu ya da olumsuz karar açıklanıyor. Şu an itibarıyla iki ay geçmiş. Önümüzdeki günlerde duyum alırız.
Hatırlayacağınız gibi Moody's 15 Temmuz'da yaşadığımız o lanet kalkışmanın Türkiye ekonomisi üzerindeki etkilerinin 2-3 yıl sürebileceğini iddia etmişti. İç talebin zayıflaması ile büyüme hızının da önümüzdeki yıllar dahil düşük kalacağını, politika öngörülebilirliğinin ve verimliliğinin zayıfladığını bu yüzden yabancı sermayeye erişimin zorlaşacağı gibi abartılı tespitler de yapmıştı.
NE OLURSA NOT DÜŞER?
Moody's raporunda ne olursa notumuz düşer sorusunun yanıtını şöyle veriyor: Yapısal reformlar gecikirse, sürdürülebilir büyüme sekteye uğrarsa ve yabancı sermaye girişleri artan risk faktörlerine bağlı olarak zayıflarsa not düşebilir.
İlginç olan bu kadar sürede bu konularda nasıl tanı koyabilecek.
Zaman gerekmiyor mu?
Neyse... Bu ve diğer derecelendirme kuruluşlarının ne kadar objektif olduklarını biliyoruz.
İkincisi... Açık Piyasa Komitesi üyesi olan bazı FED başkanlarından çelişkili daha doğrusu akılları karıştıran açıklamalar geldi. Atlanta FED Başkanı Lockhart Ulusal Ekonomi ve İş Derneği'nin toplantısında Amerikan ekonomisinde işlerin hiçte fena gitmediği, özellikle de yılın ikinci yarısında toparlanmanın daha da belirginleşeceği ve sonuçta yılsonu itibarıyla büyümenin yüzde 2'nin çok az altında gerçekleşeceği vurgusu yapmış. Konuşmasının tüm metnini okuduğumda ilgimi çeken cümlesi "Eylül toplantısında faiz artırım kararının ciddi şekilde tartışılması gerekeceğini düşünüyorum" oldu.
Bir yerde toplantıda direneceğinin sinyallerini de veriyor açıkçası. Lockhart istihdamdaki iyileşmenin duraklamasına da ilginç bir açıklama getirmiş konuşmasında... "Geçen yılbaşında ivmelenmiş olan ekonominin istihdam yaratma oranı ne yazık ki yavaşlamış durumda. Son 3 ayda ortalama 232 bin istihdam sağlanabildi.
Ancak doğru olan bu oranı sabit tutabilmek ve aynı zamanda mevcut istihdamın verimini artırmaktır."
ARALIK'TA FAİZ ARTABİLİR
Eylül'de faiz artırım olasılığının çok düşük olduğunu bir kez daha dile getirmek istiyorum.
Yellen'ın son konuşması, toplantı tutanakları, Bej Kitap ve daha da önemlisi son gelen verilerin seviyeleri Komite'nin bu ayı pas geçeceğini gösteriyor. Ama Lockhart'ın muhalifler tarafında geçip Goerge gibi muhalefet şerhi yazacak olması Aralık toplantısında faiz artırım olasılığını artırıyor.
Özetle bu aralar kısaca değindiğim bu faktörler fiyatlanıyor piyasa aktörleri tarafından...
20-21 FED toplantısı sonrası faiz artırım kararının çıkmaması, hemen akabinde Merkez Bankasının faiz koridorunu aynı seviyede tuttuğunu duyurması bir nebze doların ateşini düşürebilecek. Son söz; yine de dolarla borçlanmaktan her halükarda kaçının...