Dolar bugüne kadarki en yüksek seviyesine ulaştı 3.33 ile... Neyse ki spekülatörlerin kar realizasyonları gelince 3.30'lara doğru geriledi. Gösterge tahvil faizleri de uzun aradan sonra yeniden iki hanelere çıkarken malum Borsa kritik sınır olan 75 binin altına geriledi.
Altından da dolara kaçış olunca altın da uzun soluklu yükselişini düşeşe bıraktı. Yatırım araçlarının durumunu yan yana getirdiğimizde karşımıza çıkan kötü tablodan, Trump'ın beklenmedik şekilde seçimlerden galip çıkmasının ve FED toplantısının yaklaşmasının piyasalara faturasının ağır olduğu sonucu çıkarabiliriz.
Olan oldu tamam kabul ediyoruz, peki bundan sonra ne olacak?
Yanıtlamaya çalışalım...
Üç kritik unsura ve aşamaya göre değerlendirmeliyiz sorunun yanıtını... Birincisi ve zaman açısından en yakını FED'in Aralık ayı olağan toplantısından çıkacak faiz kararı.
Siz yazımı okuduğunuz sırada Başkan Yellen Amerikan Senatosu'nda sunumunu bitirmiş olacak. Ancak ben tahmin ile birkaç tespit yapayım; büyük olasılıkla Yellen belirgin bir ipucu vermeyecek.
Alışageldiğimiz şekilde büyüme, işgücü piyasası ve enflasyonun geldiği noktayı verip, verilere göre faiz kararı vereceklerini açıklayacak.
ARTIRIMI DESTEKLEYEN BAŞKANLAR
Yellen ipucu vermese de bazı bölge FED başkanları renklerini belli etmeyi tercih ediyorlar. Örneğin Philadelphia FED Başkanı Harker net bir şekilde 25 baz puan faiz artırımı için koşulların uygun olduğunu deklare etti. St. Louis ve Minneapolis FED başkanları da Trump'ın politikalarının ekonomiye bir momentum kazandırabileceğini, endişe gerektiren ya da ekonomi aktörlerini rahatsız eden bazı mevzuatların Senato'dan geçemeyeceğini vurguladılar.
Yani Trump'a yönelik belirsizliğin kısa sürede ortadan kalkabileceğini ima ettiler.
Böylece onlar da Harker gibi açık olmasa da Aralık ayında faiz artırımının olabileceği sinyalini verdiler.
Tamam, Amerikan ekonomisi toparlanıyor. Öncü göstergelerden PMI endeksinin 53.40 düzeyine çıkması, sanayi üretiminin yüzde 0.1 artması, kapasite kullanım oranının 75.4'e ulaşması ve NAHB Konut Endeksinin 63'lere gelmesi büyümenin işaretleri... İşsizlik oranının yüzde 4.7'de olması, çekirdek enflasyonun hareketlenmesi faiz artırımı için uygun zemin oluşturuyor.
Ancak... FED'in faiz değerlendirme kriterlerine sonradan dahil ettiği ve en az büyüme, istihdam ve enflasyon kadar önem verdiği "küresel piyasa koşulları" Aralık toplantısında ağır basacak gibi... Daha doğrusu ağır basmalı. Baksanıza ortalık toz duman.
İKİNCİ KRİTİK UNSUR
Eğer birinci kritik unsur kazasız atlatırsa sırada bir sonraki ay itibariyle etkili olacak ikinci unsur devreye girecek;
Trump belirsizliği... Fazla yorum yapamıyoruz bu aşamada.
Sadece Amerika'nın güçlü kurumsal yapısına ve sistemi koruyan emniyet supaplarına güveniyoruz. Sonuçta Trump'ın ekonomide her istediğini hayata geçiremeyeceğini öngörüyoruz.
Türkiye için geçerli olan piyasalar açısından üçüncü kritik unsur; Anayasa referandumu...
Zaman takvimi somutlaşınca etkisini irdeleyebileceğiz.
Yeni yılın ortaları gibi yapılacağını varsayarsak küresel piyasaların biraz daha sakinleştiği bir döneme denk gelecek diyebiliriz.
Gördüğünü gibi resim pek net değil. Bu yüzden yazımın başındaki soruyu şöyle yanıtlayayım.
FED 25 baz puan faiz artırırsa yangını körüklemiş olacak. Pas geçerse biraz ateşin şiddeti azalacak. Ocak ayında ise Trump devreye gireceğinden yeniden ateş harlanacak.
Kısacası borsalar yatay, faiz ve kurlar hafif yukarı bant içinde zikzak çizecek.
Bekle gör politikası izlemekte yarar var...