2017 yılında Sayın Cumhurbaşkanımızın himayelerinde, o zamanki ismi ile Çalışma ve Sosyal Güvenliği Bakanlığımız tarafından, ölümlü iş kazalarını ortadan kaldırmak için, "Hedef SIFIR" sloganıyla iş kazalarına karşı mücadele başlatılmış, sahada Bakan Yardımcılarından, SGK Kurum Başkanına, Genel Müdürlerden, İl Müdürlerine kadar konuyu bilinir kılmak ve gündem oluşturmak için yaygın bir saha çalışması yapılmış idi.
Bu çalışmalar, elbette orada bırakılmadı, bürokratik ve mevzuatsal alanda da devam etti.
Geçtiğimiz haftalarda, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanımız Sayın Zehra Zümrüt SELÇUK, çok tehlikeli işyerlerinde işsizlik sigortası prim oranında %1 oranında indirim yapan teşvik uygulamasından bahsetti. İşte bu gün değineceğimiz konu son 3 yıl içinde ölümlü iş kazası olmayan işyerlerine ödül ve diğer işyerlerini ise özendirici nitelikteki bir teşvik uygulaması olacak.
İşsizlik sigortası primi, sigortalının aylık sigorta primine esas kazancından %1 oranında sigortalı hissesinin kesilmesi ve işverenin de %2 oranında işveren hissesine ilave prim ödemesinden oluşmaktadır.
Söz konusu teşvik uygulamasının dayanağı da 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun ek 4'üncü maddesi olup ilgili madde gereğince; üç yıl süreyle ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmeyen, çok tehlikeli sınıfta yer alan ve ondan fazla çalışanı bulunan işyerlerine işsizlik sigortası primi işveren payı üç yıl süreyle %1 olarak uygulanacaktır.
TEŞVİKTEN YARARLANMA ŞARTLARI
- İşyerinin 6331 sayılı Kanunun 9'uncu maddesi kapsamında çok tehlikeli sınıfta yer alması gerekmektedir.
- İşverenin Türkiye genelinde çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde her ay toplamda ondan fazla çalışanı bulunması gerekmektedir.
- Ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmemesi şarttır.
- İşyerinin, İSG-KATİP'e kayıtlı onaylanmış ve devam eden iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin verilmesine ilişkin, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi ya da Bakanlıkça yetkilendirilmiş kurum ve kuruluşlar ile yapılmış bir sözleşmesinin bulunması şarttır.
- Asıl işveren alt işveren ilişkisi kurulan işyerlerinde, teşvikten yararlanmaya esas şartların sağlanması gereken üç yıllık süre ile teşvikten yararlanılacak üç yıllık süre boyunca alt işverenlere ait işyerlerinde ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmemesi şarttır.
ÜÇ YILLIK SÜRE NASIL HESAPLANIR
Teşvikten yararlanmaya esas şartların sağlanması gereken süre, teşvikten yararlanmaya başlanılacak takvim yılından bir önceki yılın son ayından/döneminden başlanılarak geriye doğru üç yıl olarak hesaplanır. İlgili teşvik 2019/ Ocak ayından itibaren başlanacak olup ilk etapta 2016/Ocak ayından bugüne kadar olan üç yıllık dönemi kapsamaktadır.
Ayrıca üç yıllık süre, bir takvim yılı içerisinde Ocak ayı dışında diğer aylarda ilk defa tescil edilen işyerleri için tescil edildiği tarihi takip eden takvim yılının Ocak ayından itibaren hesaplanır.
Örneğin, 7/6/2010 tarihinde 5510 sayılı Kanun kapsamında tescil edilmiş olan A işyeri, 2016/Ocak ila 2018/Aralık aylarında yukarıda saydığımız şartları sağlaması kaydıyla bu teşvikten 2019/Ocak ayından itibaren yararlanabilecektir.
NASIL BAŞVURU YAPILIYOR
Bu teşvikten yararlanmak isteyen işverenler için başvuru şartı bulunmamakta olup Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri/Sosyal Güvenlik Merkezlerine herhangi bir belge ibraz edilmesine gerek yoktur. İşyerinin tüm şartları sağlayıp sağlamadığı Sosyal Güvenlik Kurumu sistemi tarafından otomatik olarak kontrol edilecektir. İşyerinin söz konusu şartları sağladığının tespit edilmesi durumunda, işveren takip eden takvim yılından itibaren üç yıl süreyle bu teşvikten yararlanabilecektir. Teşvikten yararlanılan üç yıllık sürede, teşvikten yararlanma şartlarından herhangi birinin kaybedilmesi durumunda, teşvikten tekrar yararlanılabilmesi için işverenin başvuruda bulunması gerekmektedir.
Başvurular, teşvikten yararlanılacak takvim yılından önceki yılın son gününe (Aralık ayının son günü) kadar işveren sisteminden "Çok Tehlikeli İşyerleri İçin İşsizlik Sigortası Primi Teşvik Yönetimi" ekranından yapılacaktır.
TEŞVİK TUTARI NE KADAR
İşsizlik sigortası primi işveren payı, teşvikten yararlanmaya esas şartların sağlandığı üç yıllık süreyi takip eden takvim yılının başından itibaren üç yıl süreyle her ay/dönem için ilgili ayda Kuruma bildirilen sigortalılara ilişkin prim ödeme gün sayısı dikkate alınmak suretiyle prime esas kazançlar üzerinden %1 olarak hesaplanarak tahsil edilir.
Örneğin; Teşvikten yararlanan A işyerinin, 2019/Ocak ayında her biri 30 gün çalışan 100 sigortalıyı toplam 300.000,00 TL prime esas kazanç üzerinden bildirdiği varsayıldığında, 2019/ Ocak ayında bu sigortalılara ilişkin 300.000,00 x 0,01= 3.000,00 TL teşvik uygulanacaktır.
Bu durumda yıllık 36.000,00 TL, üç yıl sonunda ise 108.000,00 TL teşvik alınmış olacaktır. Unutulmamalıdır ki iş kazaları gerekli önlemlerin alınması ile ortadan kaldırılabilir.