İşsizlik maaşı konusunda tartışmalar çok fazla. Kimlerin bu maaşı alabileceği aslında kurala bağlanmış durumda.
Öncelikle söyleyelim her çalışanın işsizlik maaşı hakkı var. Çünkü sigorta primleri yatırılırken bu kapsamda ücretlerimizden kesinti yapılıyor.
İşsizlik maaşına müracaat için ise kendi istek ve kusuru dışında işten çıkartılmış olma şartı aranıyor. Bunun dışında da son 3 yılda 600 gün ve son 4 ayda da 120 gün prim yatırmış olmak lazım.
İşsizlik maaşı almak için işten çıkış şeklinin çok da bilinmeyen bir istisnası var. Okurumuz Ünal BAŞARIR da bu konuda soru sormuş:
"20.02.1971 doğumluyum. Sigorta girişim 14.12.1992. Maaş bordromda gerçek maaşımı yazmayıp sigortamı düşük göstermelerinden dolayı istifa ettim. Bu şartlarda işsizlik maaşı alabilir miyim? Ne zaman emekli olurum?"
Ünal Bey geçmiş olsun. Maalesef bu tür hileler işverenlerce çok yapılıyor.
Hem çalışanın geleceği çalınıyor hem de devletten prim vergi kaçırılıyor. Yani açıkça suç işleniyor. Sizin işsizlik maaşı alma hakkınız var.
HAKLI FESİH GEÇERLİ
İşsizlik maaşı alacak olanların içine kendi isteği ile ayrılanları da katıyoruz.
Çünkü çalışma hayatında 'haklı fesih' diye bir kavram var. Siz işyerinden haklı bir sebeple ayrılmışsanız, ihbar hariç kıdem tazminatı ve işsizlik maaşı alabiliyorsunuz.
Haklı feshe, işverenin ahlak ve iyi niyet hallerine uymayan davranışları, sağlık gerekçeleri sebep gösterilebilir. İşyerinin el değiştirmesi veya başkasına geçmesi, kapanması, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedenleriyle işten çıkarılmış olmak da işsizlik maaşını gerektirir.
Yine işverenin işçinin hakkını ödememesi, maaşını eksik göstermesi gibi durumlarda da haklı fesih devreye girer ve istifa halinde işsizlik maaşı alınır.
İşsizlik maaşı ile ilgili 4447 sayılı yasanın 51. maddesinin b bendinde bu durum açıkça bildiriliyor. Buna dayanarak haklı fesihle ayrıldığınızı belirtip işsizlik maaşına başvurun.
İstifa dilekçenizin de bu yönde olması gerekiyor.
Ayrıca kıdem tazminatını da bu gerekçeyle talep edin.
Emekliliğinize gelince. Yılınız ve priminiz tamamlanmış. 54 yaşında emekli olursunuz.
1800 GÜN YETMEZ
Eşim 1964 doğumlu olup, 1989 SSK başlangıcı var. Şu an 405 iş günü sigortası mevcut. 2 çocuk için borçlanma ile 1440 gün ödersem, 1800 günlük emeklilik tasarısındaki barajı aşmış oluyoruz. Bu durumda toplam kaç gün prim daha gerekmekte ve kaç yaşında emekli olabilecektir?
İsmail ERİŞ
İsmail Bey bahsettiğiniz hangi tasarı bilmiyorum ama emeklilik için en az 3600 gün gerekiyor. Yani 1.800 gün eşinizin emekli olması için yeterli olmayacaktır.
Tam emeklilik için ise en az 5300 gün gerekiyor.
Doğum borçlanması sizin için önemli bir avantaj ama yukarıda da söylediğim gibi toplamda 3600 günü tamamlamanız gerekiyor. Bu yüzden şu anda borçlanmanız eşinizi emekli etmeyecektir.
65 yaş üstü vatandaşlar için 1.800 günü olmak şartıyla kalan kısmı borçlanma imkanı getirecek bir çalışma gündeme gelmişti. Ancak bununla ilgili bir gelişme henüz olmadı. Bu çalışma yasal hale gelirse yine 3.600'ü tamamlamanız için borçlanmanız gerekir.
İŞE İADE HAKKINIZ VAR
5 yıldır çalıştığım şirketten iki hafta önce çıkartıldım. Tazminatımı da henüz ödemediler. Bana haksızlık yapıldığını düşünüyorum. İşe iade davası açsam kazanır mıyım? Kerem ALTUN
Kerem Bey öncelikle geçmiş olsun. Davanın sonucuna mahkeme karar verir, bu yüzden sonuçla ilgili bir şey söylememiz mümkün değil. Ama ben size haklarınızı ve şartları yazayım. İşe iade davası açabilmeniz için işyerinde en az altı ay çalışmış olmanız gerekir. İşyerinizde ayrıca en az 30 kişinin çalışıyor olması isteniyor.
Bütün bunlar var ise bir ay dolmadan dava açmanız lazım. Bir aylık sürenin kaçırılmış olması durumunda fesih kabul edilmiş/icazet gösterilmiş sayılır ve dava açma hakkınız sona erer. Tazminatınız için de ayrıca dava açabilir, 5 yıllık alacağınızı talep edebilirsiniz. İşe iade kararı çıkarsa bir ay içinde işe başlatılmanız lazım. Bu olmaz ise ayrıca 4-8 brüt maaş arası tazminat ödeniyor
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
10.04.1989'da sigortalı oldum. 1970 doğumluyum. 5200 gün primim var. Ne zaman emekli olurum? Süleyman AK
25 yıl, 51 yaş, 5450 prim gün şartlarına tabisiniz. 250 gün daha ödediğinizde priminiz tamamlanacak.
Yıl da tamam. Bu durum da yaşınızın dolacağı 2021'de emekli olursunuz.
13.12.1958 doğumluyum, 01.01.1995'de sigortalı oldum. 4400 günüm var. 3600 günden emekli olabilir miyim? Ekrem BOLAT
Evet olabilirsiniz. Bunun için yaşınız da müsait. 3.600 gün ve 55 yaşınızın dolduğu tarihe göre 59 yaşında yani 13.12.2017'de emekli olursunuz.
05.01.1984 doğumluyum. Sigorta girişim 24.06.2009. Şu an da 2500 sigorta günüm var. Ne zaman emekli olurum? Askerlik borçlanması yapabilir miyim? Kral İlter
İşe giriş tarihinize göre 61 yaşında ve 7200 prim günü ile emekli olursunuz. Askerlik ödemeniz size ancak prim kazandırır ama bu da yetmez.
7200 günü doldurmanız gerekiyor.