Mübarek Ramazan ayına başlamış bulunuyoruz.
Hepimiz için hayırlar getirmesini diliyorum.
Her Ramazan ayında çalışanlar açısından özellikle büyük şehirlerde trafik yüzünden iftara yetişme telaşı yaşanır.
Yine sahura kalkıldığı için sabahları da geç gelme istekleri olur. İş Kanunumuz açısından baktığımızda bunla ilgili bir düzenleme yok. Ancak mesai saatlerini değiştirmek işçi ile işveren arasındaki anlaşmalarla mümkün.
Ara dinlenme şart
Zaten Türkiye'de birçok işyerinde Ramazan'a özel uygulamalar yapılıyor.
Böylece oruç tutanlar aşçısından iş veriminin düşmesi de önleniyor.
İşçi ve işveren anlaşarak zaman zaman geç gelinip erken çıkılmasına izin verilebilir, ya da çalışma saatleri akşam iftardan sonrasına alınabilir. Tabi tüm değişikliklerin işçinin de rızası alınarak yapılması esastır.
Burada mesainin süresinde artırıma gidilemez. Yani işçi haftalık 45 saatten fazla çalıştırılırsa bunun parası ödenmelidir.
Sadece başlangıç ve bitiş saatleriyle ilgili düzenleme yapılır. Ara dinlenmelerde çalışma yapılıp erken çıkılması gibi bir formül de kabul görmüyor.
Çünkü bu ara dinlenmelerin kanunen yapılması gerekiyor. 4-7,5 saat çalışılan işyerlerinde 30, 7,5-11 saat çalışılan işyerlerinde ise 60 dakika ara dinlenme yapılması gerekiyor.
Para kesilemez
Burada yemek parası verilen işyerleriyle ilgili bir hatırlatma da yapalım.
Her gün işçilere yemek parası veriliyorsa, 'sen oruç tutuyorsun para vermeyeceğim' denilemez. Bu durumda ayrımcılık ortaya çıkar ki işçi açısından ayrımcılık tazminatı hakkı doğar.
İş Kanunu'nda "İş ilişkisi içerisinde çalışanlar arasında dil, din, cinsiyet, ırk, siyasi düşünce, felsefi inanç, mezhep farkı gibi durumlara dayanarak ayrım yapılamaz" hükmü vardır. Ayrıca part-time çalışan ile tam zamanlı çalışan arasında da ayrımcılık yapılamaz.
Gece çalışmaya dikkat
Özellikle inşaat gibi dışarıda çalışmayı gerektiren işyerlerinde mesai saatleri Ramazan boyunca geceye alınabiliyor. Burada dikkat edilmesi gereken hususlar var. Gece çalışma yasağı bulunan kişi ve yaş grupları bu kapsama alınamaz. Yine gece çalışmaya uygun olup olmadığı sağlık raporuyla belirlenmelidir.
Çalışma süresinin de 7.5 saati geçmemesi gerekmekte. Gece çalışma dönemi akşam 20.00 ile sabah 06.00 arası olarak belirlenmiş durumda.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM
10.09.2000 tarihinde sigortalı olarak işe başladım. 1980 doğumluyum. Halen çalışıyorum. Ne zaman emekli olabilirim? Hatice SAYIN
İşe giriş tarihinize göre 7 bin gün prim ödemeniz gerekiyor. Emeklilik yaş şartınız ise 58
05.10.1989 tarihinde sigortalı oldum. 7 binden fazla günüm var. 1969 doğumluyum. Emekli olabilir miyim? Halil SUBAŞI
25 yıl 51 yaş ve 5450 gün şartlarınız var. Gününüz ve yılınız dolmuş. Yaşınızın tamamlanacağı 2020 yılında emekli olursunuz.
18.10.1970 doğumluyum. 01.01.1990 tarihinde sigortalı olarak işe başladım. Aralıklarla çalışarak 4500 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olurum? Hayati ALACA
25 yıl 52 yaş ve 5525 prim günü şartlarınız var. Yılınız tamamlanmış priminiz eksik. Priminizi tamamlayıp 18.10.2022'de emekli olursunuz.
SİGORTA SONRASI ASKERLİK
02.10.1989 sigorta girişim var. 1992'de başlayıp 19 ay askerlik yaptım. Askerlik ödemem gerekir mi? Ödersem erken emekli olabilir miyim? Şakir GÜLER
Erkekler askerlik borçlanması sayesinde işe başlangıç tarihlerini geri çekerek en az 1 yaş daha erken emekli olma imkanına kavuşuyor. Yalnız bunun için askerliğin sigortalı olunan tarihten önce yapılması gerekiyor.
Sizin 51 yaş ve 5450 gün şartlarınız var. Eğer çalışmıyorsanız ve priminiz eksik ise askerliği borçlanarak tamamlayabilirsiniz.
Ancak giriş tarihinizi geri çekemezsiniz. Yaşınız dolmuş ve prim ödemeniz gerekiyorsa böylece beklemeden erken emekli olabilirsiniz.
Onların dışında boşuna askerlik borçlanıp para ödemenize gerek yok.
SON 3.5 YIL MAAŞ ARTIRIR
1994 yılında Bağ-Kur'lu olarak sigortalı oldum. 5 yıl kadar sonra bir şirkete girerek çalışmaya başladım. Geçen yıl ayrıldım ve isteğe bağlı sigorta ödemeyi sürdürüyorum. Hangi kurumdan emekli olurum? Suzan KARACA
2008 reformundan önce ilk kez sigortalı olan çalışanların eğer farklı sigorta kurumlarında hizmetleri varsa son 7 yıldaki primlerine bakılıyor.
Buna göre de son 7 yılda hangi kuruma daha fazla yani 3.5 yıl prim ödemişse o kurumdan emekli oluyor. Sizin şu anda bakıldığında son 7 yılda en fazla prim SSK'dan ödenmiş. Ancak isteğe bağlıya devam ederseniz ve 3.5 yılı geçerse bu kez Bağ-Kur şartlarından emeklilik hesabınız yapılır ki bu da hem süreyi uzatır hem de maaşınızı düşürür.
Bunun için son 3.5 yılda yeniden SSK'ya dönmenizi tavsiye ederim.