Emeklilik için prim ve yıl şartlarımı doldurdum. Şimdi yaşı bekleyeceğim. İşten ayrılırsam sağlık hizmetlerinden faydalanabilir miyim? Musa KARA
Ülkemizde özellikle 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan birçok çalışan prim ve yıl şartını tamamlamış durumda. Bu sigortalılar şimdi yaş şartının dolmasını bekliyorlar. Bir kısmı çalışmaya ve prim ödemeye devam ederken bir kısmı da tazminatını alarak çalışmadan yaşı bekliyor.
Çalışanlar açısından sağlık hizmetleri bakımından bir problem çıkmıyor. Çalıştıkları için zaten Genel sağlık Sigortası (GSS) primleri yatırılmış oluyor. Ancak çalışmayan ve birinin bakmakla yükümlü kişisi olmayanlar, yani eşinin ya da çocuğunun sigortasından yararlanmayanlar açısından durum değişiyor.
Bu şekilde olanların gelir testi yaptırıp gerekirse GSS primi ödemesi gerekiyor. İşten ayrıldıktan sonra sigortalılar açısından 100 gün daha sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı var. Bu 100 günün sonrasında eğer çalışmaya başlamazlarsa GSS primi ödemek durumundalar. Bunun için öncelikle gelir testi yaptırmakta fayda var. Çünkü eğer gelir testinde kriterlere uygun çıkarsanız bu kez GSS primlerinizi devlet karşılıyor. Yani eve giren gelir hanedeki kişi sayısına bölünerek belli bir miktarın altında olursa GSS primi ödenmiyor. Bunun dışında kalanlar ise her ay GSS primi ödemek zorunda.
STAJDAKİ NUMARA GEÇERLİ
Lisede stajyer olarak çalıştım. O zaman bana bir sigorta numarası verdiler. Bu numara geçerli mi? İlk sigorta olduğum tarih staj tarihi olarak mı sayılacak? Bunu emeklilik için kullanabilir miyim? Meryem KUŞÇU
Staj ya da çıraklık sırasında yapılan sigortalar sadece meslek hastalığı ve iş kazasına karşı yapılan sigortalar. O yüzden bu sigorta primleri emeklilik hesaplarında kullanılamıyor.
Ancak sizin ilk sigorta olduğunuz tarih bu tarih olarak geçiyor.
Fakat emeklilik hesabı yapılırken ilk sigorta olduğunuz tarih uzun vadeli sigorta kollarından priminizin yatırıldığı tarih olarak alınıyor.
Aldığınız sigorta numarasını ise bütün çalışma hayatınız boyunca kullanabilirsiniz. Ayrıca kadınlar sigortadan sonraki doğumlarını borçlanabiliyor.
Staj sigortası ise burada geçerli sayılıyor ve stajdan sonraki doğumlar borçlanılabiliyor.
VERGİ İNDİRİMİ EMEKLİ EDER
1975 doğumluyum. 01.05.1997'de sigorta başlangıcım var. 11.05.1999 tarihinden bu yana aynı işyerinde çalışıyorum. Yüzde 55 oranında engelliyim. Nasıl emekli olabilirim? Kadir UZUN
Normal emeklilik için 25 yıl 56 yaş ve 5825 gün şartlarınız var. Henüz yılınız ve yaşınız dolmamış. Prim gününüzü yazmamışsınız. Ancak yüzde 55 engelli raporu size avantaj sağlayabilir. Vergi dairesine giderek bir hastaneye sevkinizi isteyin. Bu oranda yani yüzde 55 vergi indirimi alırsanız emeklilik şartlarınız 17 yıl sigortalılık ve 3920 gün olacaktır.
Burada yaş şartı aranmıyor.
17 yıl geçmiş durumda. Eğer 3920 gün de priminiz varsa hemen emekli olabilirsiniz.
TAZMİNATA EK YAPILABİLİR
Kıdem tazminatı hesaplanırken aldığımız diğer yan ödemeler de maaşa ekleniyor mu? Burada ölçü nedir? Metin BURCU
Kıdem tazminatı hesaplanırken giydirilmiş brüt ücret dikkate alınıyor. Yani sadece maaşınız değil, düzenli olarak size ödenen her türlü maddi katkı bu brüt maaşa ekleniyor.
Örneğin her ay yemek parası alıyorsanız, ya da her yıl bayram ikramiyesi alıyorsanız düzenli olmak kaydıyla brüt ücrete eklenerek kıdem tazminatı hesaplanıyor. Ancak düzensiz ödemeler örneğin mesai prim gibi maalesef hesaba eklenmiyor.
58 YAŞTAN EMEKLİ OLURSUNUZ
01.10.1997 ilk sigortalı oluş tarihim. 13.11.1976 doğumluyum. 3350 sigorta günüm var. Normal şartlarda kaç yaşında emekli olurum, 3600'den kaç yaşında emekli olurum? Fatma SERİCİ
Normal emeklilik için şartlarınız işe giriş tarihinize göre 20 yıl 54 yaş ve 5975 gün olarak belirleniyor. Yılınız tamam ama yaş ve priminiz henüz dolmamış.
Sigortadan sonra doğumlarınız varsa bunları borçlanarak ya da çalışarak primi doldurabilirsiniz.
Çalışma durumunuz yoksa ya da borçlanmayacaksanız 3.600 ile emeklilik imkanınız da bulunuyor. Öncelikle priminizi 3.600 güne tamamlamanız gerekiyor. Burada yaş şartınız ise 58 olacaktır.