18 yaşından önceki sigortalar emeklilik hesabında geçerli sayılıyor. Primler kullanılabiliyor. Ancak 25 yıllık sigortalılık süresine dikkat etmek gerekiyor
1981'de çalışma hayatıma 16 yaşında başladım.
Uzun vadeli sigorta kollarından sigortam yapıldı.
EYT'liyim, emeklilik için başvurduğumda henüz yıl şartımın dolmadığı söyleniyor.
1997 yılına göre 25 yıl tamamlandı diye biliyorum.
18 yaşından önce yapılan çalışmalar geçerli değil mi?
Hasan Sarıkamış
Emeklilik için belli bir sigorta primini, belli bir yaşı ve kadınlar için 20, erkekler için 25 yılı geçirmek gerekiyor. Sigortalılık süresi takvim olarak tamamlanmalı. Bu süre içinde çalışıp çalışmadığınıza bakılmıyor. EYT kapsamında ise 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar işe giriş tarihine göre 5000-5975 gün arasında primi tamamlayıp erkekler 25, kadınlar da 20 yıllık süreyi de geçirip yaş şartı olmadan emekli olabiliyor. 5510 sayılı Kanuna göre, 18 yaşından önce malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olanların işe başlangıç tarihleri emeklilik hesabı için başlangıç sayılıyor. Ayrıca 18 yaşından önce ödenen uzun vadeli sigorta primleri de emeklilik hesabına dahil ediliyor.
Ancak bu sigortalıların 20 ya da 25 yıllık sigortalılık süreleri 18 yaşını doldurdukları tarihte başlar.
Bu tarihten önceki süreler için ödenen malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primleri, sadece prim ödeme gün sayılarının hesabına dahil edilir.
MESLEK OKULU ŞARTI VAR
Ancak kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar ile devlet memuru olan sigortalılardan bir meslek veya sanat okulunu bitirerek, Türk Medenî Kanunu hükümlerine göre mahkemece ergin kılınmak suretiyle, öğrenimleriyle ilgili görevlerde çalışanlar için 18 yaşın bitirilmiş olması şartı aranmaz ve 18 yaşın altında kazai rüşt kararı tarihinden itibaren başlayan sigortalılık başlangıç tarihleri, aynı zamanda sigortalılık süresinin başlangıç tarihi olarak esas alınır.
Yasalardaki bu düzenlemeye göre sizin için de 16 yaş ile 18 yaş arasındaki primleriniz emeklilik hesabında geçerli sayılıyor. Ayrıca 16 yaşında işe başladığınız 1997 yılı da başlangıç tarihi kabul ediliyor ve EYT yasasından yararlanmanızı sağlıyor. Ancak sizin için istenen 25 yıllık süre 18 yaşını doldurduğunuz tarihten itibaren hesaplanıyor. Buna göre de sizin sigortalılık sürenizin başlama tarihi 1999 yılı oluyor. Buradan hareketle 25 yıllık süre 2024'de doğum gününüzde tamamlanacak.
O zaman yaş şartı olmadan primi9niz de tamam ise EYT yasası kapsamında emekli olacaksınız. İlk işe girdiğinizde 18 yaşını doldurmuş olsaydınız 2022 yılında 25 yılı doldurup emekli olabilirdiniz.
VERİMSİZLİK TAZMİNATTAN EDER
Bazı işçilerimiz iş yerinde dedikodu yaparak, huzuru bozmakta ve verimi düşürmektedir.
Bu şekilde davrananları tazminatsız olarak işten çıkartabilir miyiz? (ismi saklı) İşçinin tazminatsız bir şekilde işten çıkartılabilmesi için 4857 sayılı İş Kanunu'nun 25. Maddesinde belirtilen şartlardan birini yerine getirmiş olması gerekmektedir.
Sizin belirtmiş olduğunuz davranışlar, doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunmaya girmektedir. Bu davranışlar tazminatsız fesih sebebi olduğu için bu durumu ispatlamanız halinde işçinin iş sözleşmesini tazminatsız olarak feshedebilirsiniz.
Ancak mutlaka işçiyi önceden uyarmak ve savunmasını da almak durumundasınız. Çünkü bu tür işten çıkartmalarda işverenin haklı fesih için yapılan eylemi ispatlaması da gerekiyor.
KASIM AYINDA HESAPTA OLACAK
Ben EYT kapsamında geçtiğimiz ay emekli oldum ve maaşım bağlandı. Şu anda çalışmıyorum. 5 bin liralık ek ikramiyeyi alabilecek miyim? Bunun için yapmam gereken bir işlem var mı?
Hükümet aldığı bir karar ile 12.5 milyon emekliye 5 bin liralık bir ikramiye ödeyecek. Bu ikramiye sadece bu yıla mahsus bir ödeme olacak. Bununla ilgili düzenleme Meclis komisyonundan geçti, bu hafta da yasalaşmasını bekliyoruz. Burada emekli olanların çalışmamak kaydıyla tamamı bu ikramiyeyi alacak. Dolayısıyla bir emekli olarak size de ödenecek. Hatta EYT yasasından emeklilik için 1 Ekim'den önce başvuran herkes maaşı bağlanmamış olsa da ikramiye hakkına sahip olacak. Ve 5 bin liralık ödeme alacağı ilk maaşla birlikte hesabına yatırılacak. 5 bin liralık ikramiye için diğerlerinde olduğu gibi bir başvuru şartı yok. Bu paralar emeklilerin ve diğer hak sahiplerinin aylıklarını aldıkları banka hesabına otomatik olarak yatırılacak.