Haliç'te, Fener Vapur İskelesi'nin hemen karşısında tarihi bir bina vardır. 1991 yılında kurulmuş Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı bulunur orada. 25 yıl geçmiş aradan. Dün gibi hatırlıyorum kuruluş aşamalarını. Şunları söylemişti kurucular arasında bulunan Şirin Tekeli. "Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi, kadınların, özenle korunmazsa yok olma ya da görünmezliğe mahkum olma tehlikesiyle karşı karşıya bulunan ortak belleklerini, yani tarihlerini koruma amacı güdüyor."
Öyle müthiş bir kadın ki Şirin Tekeli. Kadın hareketinin her adımında onun parmağı var, emeği var, çabası var. Mor Çatı gibi, KADER gibi o kadar çok vakfın ve derneğin öncülüğünü yaptı ki. Ne kadar teşekkür etsek az kendisine. Kendisinin de belirttiği gibi Kütüphane, "onun gibi çocuksuz bir kadının ilk çocuğuydu."
Çok şeyler yapıldı 25 yılda. Çok belge ve bilgi birikti. Süreli Yayınlar Koleksiyonunda mesela 413 dergi bulunuyor. Ve o dergilerin sayıları 10 bin 426'yı bulan sayıları.
KADIN DERGİLERİ
Bu koleksiyon, Harf Devrimi'nden öncesi ve 1928'den günümüze kadar yayınlanan kadın dergilerinden oluşuyor. Koleksiyonun barındırdığı dergiler, kadın hareketi ve yazın tarihine ışık tutmanın yanı sıra içerdiği müzik, moda, yemek, karikatür, tıp tarihi, şehircilik tarihi ve ilanlar gibi konularda pek çok araştırmacı için zengin bir bilgi kaynağı.
201 arşiv kutusu içinde zengin bir efemera koleksiyonu bulunuyor. Yani belirli bir olayı hedef alarak basılan, gönderilen, dağıtılan davetiye, program, bildiri, reklam, afiş, tarife gibi malzemeler. Genellikle hedef aldığı kitleye ulaştıktan sonra yok olmaya aday efemeralar, kadın kütüphaneleri ve arşivleri tarafından yüz yıla yakın bir süredir toplanmakta ve taşıdıkları farklı nitelikli bilgiler sayesinde kadın tarihine önemli katkılar sağlamaktadır.
Kütüphanede 5268 makale ve 526 tezden oluşan bir tez ve makale koleksiyonu da bulunuyor. Bu tezler yüksek lisans ve doktora tezleri. Birkaç örnek vereyim: "Bir Yazar, Buket Uzuner'in Öykülerindeki Kadın Olgusu- Pınar Verimli", "Anadolu'da Kadın Masalları-Çiğdem Ayan", "Kerime Nadir ve Muazzez Tahsin Berkand'ın Romanlarından Sinemaya Kadın İmgesi- Özlem Polat Atan".
İŞİTSEL KOLEKSİYON
77 klasörden oluşan kadın sanatçılar koleksiyonu. Burada da aralarında Mihri Müşfik, Gül Derman, Aliye Berger, Fahrünnisa Zeyd, Gülsün Karamustafa, Füreya Koral gibi görsel sanatlar alanında ürün vermiş sanatçılarımızla ilgili kişisel bilgiler, sergi katalogları, haberler vs. bulunuyor. Ayrıca fotoğraf, dia, teyp, video gibi pek çok görsel ve işitsel koleksiyon. Müzayede ve sahaflardan alınan 266 nadir eser. 800 kadın yazara ait 10.945 belge.
Vakfın bu dönemki yönetim kurulu başkanı Fatmagül Berktay'ın 25. yılı konu alan 2016 ajandasında yazdığı gibi "Tarihi yapanlar kadınlar ve erkeklerdir ama tarihi yazanlar kadınlar olmadığı için onların çabaları, kaygıları, hayalleri ve özlemleri tarihte pek az yer alır." Ancak kadın hareketinden sonra kadınlar kendi tarihlerini araştırmaya koyuldu ve kendi arşivlerini ve kendi kütüphanelerini kısaca kendi belleklerini oluşturmaya başladılar.
Bizim biricik kütüphanemiz de 25 yıldır geçmiş kuşaklarla bugünküler arasında bağlar kurulmasına öncülük etti ve nice 25 yıllar varlığını koruyup güçlenmeye devam edecek.