Yoğun iş temposu, artan sorumluluklar, sürekli bildirim sesleri ve hiç bitmeyen "yetişme" kaygısı... Modern yaşamın görünmez yükleri altında ezilen milyonlarca kişi, ne yazık ki ciddi bir tükenmişlik halini yalnızca "yorgunluk" sanıyor. Oysa uzmanlara göre bu tabloya neden olan şey çok daha derin ve sistematik: Sürmenaj. Kökeni Fransızca "surmenage" kelimesinden gelen sürmenaj, kelime anlamıyla "aşırı yüklenme" anlamına geliyor. İlk kez 19. yüzyılda sanayi işçilerinin bedensel tükenmişliğini tanımlamak için kullanılan bu terim, günümüzde fiziksel olduğu kadar zihinsel ve duygusal yorgunluğu da kapsayan çok boyutlu bir rahatsızlık olarak değerlendiriliyor. Sürmenajı sıradan bir yorgunluk olarak görmek, hastalığın daha da derinleşmesine neden olabiliyor. Uzmanlar, bu durumun yalnızca uzun saatler boyunca çalışmakla sınırlı olmadığını; sürekli tetikte kalmak, her an ulaşılabilir olmak ve başarı baskısı gibi faktörlerin de etkili olduğunu vurguluyor. Günümüzde iş ve özel yaşam arasındaki sınırların belirsizleşmesiyle birlikte "kendine ait zaman" kavramı neredeyse tamamen ortadan kalkmış durumda. Birçok çalışan, mesai saatleri dışında dahi telefonunu kontrol etmeye, e-postalara yanıt vermeye devam ediyor. Bu da zihinsel bir kapanma ya da duraklama yaşanmasına izin vermiyor.
İDEAL OLMA BASKISI
Toplumda yanlış bilinen bir diğer nokta ise sürmenajın sadece profesyonel çalışanları etkilediği düşüncesi. Oysa araştırmalar gösteriyor ki ev hanımları, öğrenciler, hatta emekliler dahi bu zihinsel ve duygusal tükenmişliği yaşayabiliyor. Uzman Psikolog Elif Mutlu, "Sürmenaj, bireyin kendisinden sürekli yüksek performans beklediği her durumda ortaya çıkabilir. Bu yalnızca işte değil, evde, okulda ya da sosyal ilişkilerde de geçerli. İdeal olma baskısı kişiyi tüketiyor" diyor.
BAŞLICA ETKİLERİ
Kendinizi her sabah yorgun mu hissediyorsunuz? İşe odaklanmakta zorlanıyor musunuz? Sürekli bir huzursuzluk, motivasyon kaybı ya da sinirlilik hali mi var? Bu belirtiler göz ardı edilmemeli. Uzmanlara göre sürmenajın başlıca belirtileri şunlar:
FİZİKSEL BELİRTİLER
.Dinlenmeyen, kronik yorgunluk
.Baş, boyun ve sırt ağrıları
.Uyku düzensizlikleri
.Bağışıklık sistemi zayıflığı, sık hastalanma
.Sindirim sorunları ve iştah değişiklikleri
ZİHİNSEL-DUYGUSAL BELİRTİLER
.Dikkat dağınıklığı, unutkanlık
.İsteksizlik, motivasyon eksikliği
.Kaygı, huzursuzluk
.Ani öfke patlamaları
.Sosyal izolasyon, içe kapanma
