Muğla'nın Seydikemer ilçesinde bulunan Çaltılar Höyük'te sürdürülen arkeolojik kazılar, bölgedeki ilk yerleşimlere dair 5300 yıl öncesine uzanan önemli bilgiler sunuyor. Hacettepe Üniversitesi öncülüğünde, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Seydikemer Belediyesi'nin desteğiyle yürütülen çalışmalar, geçmişin izlerini günümüze taşıyor. Kazı Başkanı Prof. Dr. Ayşegül Aykurt'un aktardığına göre, 2021 yılında başlayan kazılarda elde edilen seramik buluntular ve karbon analizleri, günümüzden yaklaşık 5300 yıl önce bu alanın bataklık olduğunu gösteriyor.
TARİHTEN UZANAN KATMAN
Bu dönemde insanlar bataklığın kenarına yerleşmiş, ilerleyen yüzyıllarda ise bataklığın kurumasıyla birlikte höyüğün merkezine doğru genişleyen bir yaşam alanı oluşturmuşlar. Çaltılar Höyük'te yapılan çalışmalar, Geç Kalkolitik Dönem'den Erken, Orta ve Geç Tunç Çağı'na kadar uzanan çok katmanlı bir yerleşim olduğunu ortaya koyuyor. Araştırmalarda tespit edilen 8 farklı yerleşim katmanı, her dönemin mimarisine ve yaşam biçimine dair farklı ipuçları barındırıyor. Bu dönemlerin birinde höyük mezarlık olarak kullanılmış. MÖ 7. yüzyıl sonları ve 6. yüzyıl başlarında ise tekrar bir yerleşim kurulmuş ancak bu yerleşim büyük bir depremin ardından terk edilmiş.
ARKEOLOJİK HAFIZA
Bu yıl yürütülen kazılarda, MÖ 2500- 2400 yıllarına tarihlenen bir yerleşim alanında, taş yığmalarla inşa edilmiş bir savunma sistemi ortaya çıkarıldı. Bu savunma yapısına bağlı olarak taş temelli yapılar da gün yüzüne çıkarıldı. Daha önceki dönemlere ait yapılarda ise duvarların ağaç dalları ve kamışla örülerek üzerinin çamurla sıvandığı tespit edildi. Bu yapılarda yangın izleriyle birlikte yanmış çamur parçaları ve ağaç dalı kalıntılarına rastlandı.Kazı sırasında ayrıca günlük yaşama dair önemli buluntular elde edildi. Pişmiş topraktan yapılmış testi ve çömlekler, taş baltalar, dokuma tezgahlarına ait ağırlıklar ve çeşitli ev eşyaları, bu alanın üretim ve yaşam açısından zengin bir geçmişe sahip olduğunu ortaya koydu. Muğla'da halen kazı yapılan tek höyük yerleşimi olan Çaltılar Höyük, bölgedeki tarihsel boşlukları doldurmak açısından büyük önem taşıyor. Bu alanda bulunan çok katmanlı yerleşimler, hem kronolojik hem de kültürel anlamda arkeoloji literatürüne değerli katkılar sunuyor. Prof. Dr. Ayşegül Aykurt, bölgede bilinen en eski yerleşimin Tlos Antik Kenti yakınlarındaki Grimeler Mağarası'nda tespit edildiğini hatırlatarak, Çaltılar Höyük'ün bu tarihlendirmeyi tamamlayan tek kazı alanı olduğunun altını çizdi. Bu nedenle kazıların bölgedeki tarihsel sürekliliği anlamada eşsiz bir kaynak olduğunu vurguladı.
