‘Enflasyonu sebze fiyatları yükseltti’

HAZAL ATEŞ

Merkez Bankası, ilk enflasyon verisinin ardından fiyat gelişmelerine ilişkin yaptığı açıklamada 'gıda terörü'ne dikkat çekti. Aylık bazda yüzde 1.06, yıllık yüzde 20.35 gelen ocak ayı enflasyonun ardından Merkez Bankası raporunda enflasyonun gıda fiyatlarına bağlı olarak yükseldiği vurgulandı. Taze meyve ve sebzede 'sert artış' vurgusu yapılan fiyat gelişmeleri raporunda, "Enerji grubunda elektrik, doğalgaz ve su fiyatlarındaki indirimin yansımaları izlenirken, gıda grubunda taze meyve ve sebze fiyatlarındaki güçlü artışa bağlı olarak yıllık enflasyon yükselmiştir" denildi.
ETİKETLERE YANSIDI

ÜRETİCİ YILLIK ENFLASYONU: Üretici yıllık enflasyonu Türk lirası ve emtia fiyatlarındaki yakın dönem gelişmelerine bağlı olarak gerileme kaydetti, ancak birikimli etkilerle yüksek seviyesini korudu.
TL VE İÇ TALEP VURGUSU: Temel mal grubunda yıllık enflasyon 1.92 puan gerileyerek yüzde 22.75 oldu; söz konusu düşüşe tüm alt gruplar katkı verdi. Bu dönemde temel mal grubu enflasyonundaki düşüşte TL'deki ılımlı seyrin ve iç talepteki zayıflamanın etkileri görüldü.
SEBZE EL YAKTI: İşlenmemiş gıda yıllık enflasyonu bu dönemde 13.45 puan artışla yüzde 40.54'e ulaştı. Bu gelişmede, olumsuz hava koşullarına bağlı olarak sebze (yüzde 42.57) ve patates (yüzde 17.98) fiyatlarındaki artışlar öne çıktı.
İÇ TALEP ZAYIFLADI
OTOMOBİL ETKİLİ OLDU: Dayanıklı mal grubunda gözlenen fiyat düşüşünde otomobil fiyatları belirleyici oldu. Giyim grubu yıllık enflasyonu 2.40 puan gerileyerek yüzde 12.35 olarak gerçekleşti. Temel mal grubu enflasyonundaki düşüşte Türk Lirası'ndaki ılımlı seyrin ve iç talepteki zayıflamanın etkileri görüldü.
ELEKTRİK, SU, GAZDA FİYAT İNDİRİMİ: Enerji fiyatları Ocak ayında yüzde 4.20 oranında azaldı. Bunda elektrik, doğalgaz ve su fiyatlarında yapılan indirimler belirleyici oldu.
Ocak ayında, fiyatlar sırasıyla yüzde 10, yüzde 8.34 ve yüzde 5.02 oranlarında geriledi. Bu gelişmelerle birlikte, enerji grubu yıllık enflasyonu 7.76 puanlık düşüşle yüzde 13.06 oldu.
EKMEK VE TAHILLAR
MEYVE VE SEBZEDE SERT ARTIŞ: Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu Ocak ayında 5.86 puan artarak yüzde 30.97'ye çıktı. Bunda temelde taze meyve ve sebze grubundaki sert artışa bağlı olarak yükselen işlenmemiş gıda fiyatları belirleyici olurken, yıllık enflasyon işlenmiş gıda grubunda geriledi.
HAVA KOŞULLARI: İşlenmemiş gıda yıllık enflasyonu 13.45 puan artışla yüzde 40.54'e ulaştı. Bu gelişmede, olumsuz hava koşullarına bağlı olarak sebze (yüzde 42.57) ve patates (yüzde 17.98) fiyatlarındaki artışlar öne çıktı.
TAHIL, EKMEK, KONVERVE FİYATLARI ARTTI: İşlenmiş gıda grubunda ise fiyatlar yüzde 0.88 oranında artarken grup yıllık enflasyonu yüzde 22.15'e geriledi.
Bu grupta ekmek ve tahıllar ile konserve ürünlerindeki artışlar öne çıktı.
ÇİMENTO, BETON, KABLO ÜRÜNLERİ: Ana sanayi gruplarının genelinde aylık fiyat artışları sürerken yıllık enflasyonun düştüğü görüldü.
Ara malı fiyatlarındaki artışta kablolama ürünleri ile beton ve çimento öne çıktı.
Pazarda büyük düşüş var
Türkiye Haller Federasyonu Genel Başkan Yardımcısı Faruk Akbaş, sebze fiyatlarının artık normal seviyelerine gelmeye başladığını belirterek, bundan sonra rakamların daha da ineceğini tahmin ettiklerini söyledi. Akbaş, iki aydır sebze fiyatlarında mevsimsel etkilerden dolayı ciddi oranda artış gözlendiğini vurguladı.
Özellikle Akdeniz ve Ege bölgelerindeki üreticiler açısından Ocak ayının oldukça zor geçtiğini hatırlatan Akbaş, başta aşırı yağış, hortum ve sel felaketleri nedeniyle hasadı yapılmayan birçok üründe rekolte kaybı yaşandığını kaydetti.
ÜRETİMİ VURDU
Akbaş, bu nedenle Ocak ayındaki üretimin yüzde 30 azaldığına dikkati çekerek, özellikle Şubat'la birlikte artan sebze fiyatlarında ciddi düşüş görülmeye başladığını ifade etti.
Hava şartlarının iyiye gitmesi dolayısıyla fiyatlarda düşüşün sürmesini beklediklerini anlatan Akbaş, şöyle devam etti:
"Patlıcan fiyatlarında yüzde 50'lik düşüş oldu, domatesteki düşüş ise yüzde 35'i buldu, salatalığın fiyatı ise yüzde 20 ucuzladı. Havaların ısınmasıyla rekolte artacağı için fiyatların daha da makul seviyelere ineceğini tahmin ediyoruz.
PATLICAN 7 LİRA
Hal esnaflarından Ekrem Mardinli de düşmeye başlayan fiyatlardan dolayı memnun olduklarını belirterek, "Satış olmadıktan sonra artan fiyatın ne tüketiciye ne de çiftçiye yararı olur. Başta salatalık, patlıcan, domates ve biber olmak üzere tüm sebzelerin fiyatlarında düşüş var. Çarliston biber 10 liradan 6.5 liraya, salatalık 4.5 liradan 3 liraya, patlıcan 10 liradan 7 liraya kadar düştü" dedi.