Merkez Bankası, üretim ve ihracatta "can çekiştiklerini" söyleyip, ekonomi yönetiminden faiz indirimi ve daha fazla ayrıcalık isteyen reel sektörün temerrüt (ödenemeyen borçlar) oranlarını incelediği bir rapor yayımladı. Analizde özetle, 'şirketler söylendiği kadar zor durumda değil' mesajı verildi. Ayrıca inşaat şirketlerine yönelik olarak da "temerrüt riskine karşı eldeki konutları satabilirsiniz" tavsiyesinde bulunuldu.
Son haftalarda TCMB'nin faiz politikalarının şirketleri zora soktuğu ve birçok şirketin bu yükü kaldıramayacak durumda olduğuna dair haberler yayınlanıyordu. Bu haberlere cevap niteliğinde, Merkez Bankası'nın blog sayfası olan "Merkezin Güncesi"nde Altan Aldan, Kadir Gürci ve Ünal Seven imzalı bir analiz yayınlandı. Başlığı "Parasal Sıkılaşma, Temerrüt Riski ve Firmaların Konut Satışı" olan makalede 2023 sonrası girilen son parasal sıkılaşma döneminde reel sektör risklilik göstergelerindeki gelişmeler analiz edilirken firmaların temerrüt riskini azaltmak için varlık satışlarına yönelip yönelmediğini de konut satışlarına odaklanarak incelendi.
YÜKSEK KÂRLILIK İLE GİRDİ
Yazıda şirketlerin 2023 yılı itibariyle girilen parasal sıkılaşma sürecine göreli olarak düşük borçluluk ve yüksek kârlılık ile girdiğine dikkat çekildi ve aynı dönemde faaliyet kâr marjı tarihi yüksek seviyesini korurken net döviz pozisyon açığının da oldukça gerilemiş olduğu belirtildi. Yayınlanan analizde reel sektörün sok sıkılaşma döneminden nasıl etkilendiği, temel temerrüt göstergeleri üzerinden incelendi. Karşılıksız çek oranının parasal sıkılaşma ile birlikte arttığının gözlemlendiği belirtilen analizde, buna rağmen tarihsel ortalamanın çok altında kaldığı da ifade edildi.
Firmaların takipteki kredilerinin toplam ticari kredilere oranının da, 2023 sonunda en düşük tarihsel seviyelerine indiğinin altı çizildi. Söz konusu oranda son dönemde sınırlı bir artış görüldüğü ifade edilirken, halen tarihsel ortalamasının çok altında olduğu da ifade edildi. Özetle, analizde mevcut verilerin sıkılaşma döneminde reel sektörün temerrüt açısından önemli bir artış yaşamadığına işaret ettiği belirtildi.
'ARTIŞ YAŞANMADI'
ÜÇ Merkez Bankası yetkilisi tarafından kaleme alınan analizde özetle, son sıkılaşma döneminde reel sektör temerrüt oranlarında kayda değer bir artış yaşanmadığı, firmaların sıkılaşma öncesindeki güçlü finansal durumlarının bu görünümde etkili olduğu değerlendirmesi yapıldı. Ayrıca son dönemde firmaların konut satışlarının tarihsel ortalamanın altında seyretmesi ve toplamdaki payının gerilemesi de bu değerlendirmeyi destekleyen bir unsur olarak ifade edildi.
