Çalışma hayatıyla ilgili mevzuatımız gereği vatandaşlara sosyal yardımların (65 yaş aylığı, engelli aylığı gibi) dışında da birçok konuda ödemeler yapılıyor. Bunların bazıları için başvurmak gerekirken birçoğu da otomatik olarak yapılıyor. Birçok vatandaş bu ödemelerden haberdar olmadığı için paralar hesabında kalıyor. Ödemeler e-devlet sisteminden görülebiliyor. Ödemeler sağlıktan evliliğe, işsizlikten kazaya birçok konuda yapılıyor. İşte bu ödemelerin detayları...
SGK KİMLERE ÖDEME YAPIYOR?
Sosyal Güvenlik Kurumu, çalışanlara ve işsizlere, hastalara, kendisinden ödenek ve maaş alanlara yönelik birçok konuda ödemeler yapıyor. Bu ödemeler için bazı şartları da taşımak gerekiyor.
SAĞLIK ALANINDA HANGİ ÖDEMELER YAPILIYOR?
SGK'nın en önemli ödemelerinin başında sağlık ödemeleri geliyor. Gerek devlet gerekse özel hastanelerdeki birçok tedavinin önemli kısmını SGK karşılıyor.
Hastane ve muayene masrafları
İlaç giderleri (katılım payı dışında kalan kısmı)
Tıbbi cihaz ve malzeme ödemeleri (örneğin işitme cihazı, tekerlekli sandalye)
Diş tedavileri (kısıtlı kapsamda)
ÇALIŞANLAR İÇİN HANGİ ÖDEMELER VAR?
İş göremezlik ödeneği: Geçici hastalık, iş kazası, meslek hastalığı gibi durumlarda verilir.
Analık (doğum) parası: Yengi düzenleme ile 2025 sonrası doğumlarda ilk doğum için ödenek 5 bin lira oldu. İkinci çocukta ayda 1.500 TL (60 ay) üç ve sonraki doğumlarda ayda 5 bin TL (60 ay) olarak ödeniyor. Türk vatandaşı olmak yeterli oluyor. Başvuru isteniyor.
Emzirme ödeneği (süt parası): Annelere her doğum için bir kere ödeniyor. Anne çalışmıyorsa babaya veriliyor. 2025 yılı için 1.238 TL. Başvuru gerekmiyor.
Yol ve gündelik ücretleri (tedavi için sevkle başka şehre gönderilen hastalara)
İŞSİZLİK PARASINI HERKES ALABİLİR Mİ?
İşsizlik parası İŞKUR tarafından ödeniyor. Ancak SGK'dan ayrılış şartı bulunuyor. İşsizlik maaşı almak için temel şartlar şunlar:
Son 3 yılda en az 600 gün prim
Son 120 gün sigortalı çalışma
Kendi isteğiyle işten ayrılmamış olmak
EVLENEN HERKESE ÇEYİZ PARASI VERİLİYOR MU?
Anne veya babasından ölüm aylığı (yetim maaşı) alan kız çocukları, evlenince bu aylıkları kesilir. Kesilen aylığın 2 yıllık tutarı (24 maaş) topluca kendisine ödeniyor. Evlendikten sonra çeyiz yardımı dilekçesi ve evlilik cüzdanı ile SGK'ya başvurmak gerekiyor.
ÖLÜM AYLIĞINI KİMLER ALIYOR?
Eşini veya anne babasını kaybedenler belli şartlarda ölüm aylığı alıyor. Dul ve yetim aylığı olarak da bilinen bu aylığı almak için vefat eden sigortalının belli sayıda prim günü (SGK 900 gün, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı 1.800 gün) olması ya da emekli olması isteniyor. Bu aylığı almak için hak sahipleri vefat sonrası dilekçe ile SGK'ya başvurmaları isteniyor.
SGK'NIN İŞVERENLERE SAĞLADIĞI DESTEKLER NELER?
İşverenler için SGK'nın yaptığı 20'den fazla teşvik bulunuyor. Bunlardan özellikle istihdamı artırmak amacıyla yapılanlardan bazıları şöyle:
Düzenli ödeyene 4 ve 5 puanlık SGK prim indirimleri
Genç ve kadın istihdam edene prim desteği
Uzun süre işsiz kalanları işe alana prim desteği
Kısa çalışma ödeneği sonrası işe devam ettirme teşviki
Asgari ücret desteği
İSTİSNAİ YARDIMLAR HANGİLERİ?
Afet ve acil durum destekleri (SGK eliyle yürütülürse)
Fark ödemesi (bazı ilaç ve tedavilerde SGK ile anlaşmalı özel hastanelerde uygulanır.)
TRAFİK KAZALARINDA HANGİ GİDERLER KARŞILANIYOR?
SGK'lı birinin karıştığı trafik kazasında yaralanma durumunda, SGK sağlık giderlerini karşılar. Tazminat ödemeleri sigorta şirketlerince karşılanıyor.
KAZA SONRASI GİDİLEN HASTANE ÖNEMLİ Mİ?
Trafik kazaları sebebiyle üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmî ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarının sundukları sağlık hizmet bedelleri, kazazedenin sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın genel sağlık sigortalısı sayılanlar için belirlenen sağlık hizmeti geri ödeme usul ve esasları çerçevesinde SGK tarafından karşılanıyor. Trafik kazası durumunda vatandaşlar, sözleşmeli/protokollü sağlık hizmeti sunucularına, acil hallerde ise; sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucularına doğrudan müracaat edebiliyor.
TEDAVİ AMAÇLI KAPLICA ZİYARETLERİNİ SGK KARŞILIYOR MU?
SGK, Sağlık Uygulama Tebliği'nde yaptığı değişiklikle kaplıca tedavilerini de sağlık sigortası yardımları kapsamına aldı. Bu kapsamda SGK gerekli şartları sağlayan kişilerin kaplıca tedavisi, yol, refakatçi ve gündelik masraflarını karşılıyor.
KAPLICA PARASINDAN KİMLER YARARLANABİLİYOR?
SGK'lı olan ve doktor raporuyla kaplıca tedavisi alması uygun görülen hastalar bu destekten yararlanıyor.
KAPLICA PARASI İÇİN HANGİ ŞARTLAR İSTENİYOR?
Kaplıca tedavisine gerek görülenler, Sağlık Bakanlığı'nca işletme izni verilen kaplıca tesislerine müracaat edebiliyor. Bu liste SGK'nın sitesinde mevcut.
Sağlık kurulu raporunun düzenlendiği tarihten itibaren 6 ay içerisinde tedaviye başlanamaması halinde yeniden sağlık kurulu raporu düzenlenmesi gerekiyor.
Sağlık kurulu raporunun düzenlendiği gün dahil 5 işgünü içinde kaplıca tesisine müracaat edilmesi gerekiyor. Bu süre aşılırsa 6 ay içinde sevk belgesi gerekiyor.
Yol giderinin ödenmesinde, tedavinin sağlanabildiği en yakın kaplıca tesisinin bulunduğu yerleşim yeri esas alınıyor.
Raporda/sevk formunda refakatin tıbben gerekli olduğunun belirtilmesi (18 yaşını doldurmamış çocuklar için aranmaz) ve tedavinin yapıldığı tesis tarafından refakatçi kalındığının belgelenmesi halinde refakatçinin yol giderleri ve gündelikleri karşılanıyor.
