Milyonlarca çalışanı ve aynı zamanda tüm ödemeleri etkileyecek olan yeni asgari ücret için maraton başlıyor. Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun ilk toplantısını bu hafta yapması bekleniyor.
Asgari ücret sadece işçilerin maaşlarını değil, bir gösterge rakamı olarak tüm ödeme ve borçlanmaları değiştirecek. Komisyon değerlendirmelerini yaparken birçok parametreyi masaya taşıyor.
İşçilerin geçim endeksleri, istihdamın korunması, işveren maliyetleri tartışılıyor. Ancak rakam belirlenirken her yıl olduğu gibi yine enflasyon rakamları en önemli veri olacak.
Ayrıca birçok kurumdan gelen rakamlar da değerlendirilecek. Asgari ücret milyonlarca işçinin maaşını direkt belirlemesinin yanında işsizlik maaşından doğum borçlanmasına, stajyer ücretinden GSS ödemesine kadar birçok ödemenin de parametresini oluşturuyor. Tüm hesaplar brüt asgari ücrete göre yapılıyor. Bu yüzden de hemen herkesi ilgilendiriyor.
HANGİ ÖDEMELERİ DEĞİŞTİRECEK?
● Asgari ücret tüm maaşları değiştirecek:
İşyerlerinde tüm maaşlar asgari ücret artışıyla birlikte yükseltiliyor.
● Tazminatlar değişecek: Ocak ayından sonra tazminat yeni asgari ücretin brütü üzerinden hesaplanacağı için daha yüksek tazminat alınacak.
● İşsizlik maaşı hesabı değişecek: İşsizlik maaşı hesaplanırken en düşük rakam brüt asgari ücretin yüzde 40'ı en yüksek te yüzde 80'i oluyor. Yeni asgari ücrete göre işsizlik maaşı da değişecek.
● En düşük rapor parası yükselecek: İş kazası ya da meslek hastalığı geçirenler, ya da hastalığı sebebiyle çalışamayanlar için ödenen rapor paralarının en düşük miktarı da asgari ücret ile birlikte artmış olacak.
● Annenin iş görmezlik ödeneği artacak:
Doğumdan önce 8 ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere 112 gün izin kullanan annelerin alacağı en düşük iş göremezlik ödeneği de Ocak ayı itibariyle yükselmiş olacak.
● Yarı zamanlı çalışan anneye ödenek artacak: Doğumdan sonra yarı zamanlı çalışma hakkını kullanan annelerin İŞ- KUR'dan aldıkları ödenekleri artacak.
● Stajyer ücreti yenilenecek: Stajyerlerin staj sırasında aldıkları ücretler de brüt asgari ücrete göre hesaplanıyor. Yeni zamla bu rakamlar da yükselecek.
● BES devlet katkısı limiti yükselecek:
Bireysel Emeklilik Sistemi'nde devlet katkısı yıllık olarak en yüksek rakam asgari ücrete göre belirleniyor. Bu limitte yükselmiş olacak.
● Sosyal yardımlara etkisi artacak: Sosyal yardım almak isteyenlerin gelir kriteri asgari ücrete göre belirleniyor. Buna göre sosyal yardım almak daha kolaylaşacak.
HANGİ BORÇLANMALARI ETKİLEYECEK?
● Doğum borçlanması artacak: Annelerin prim kazanmak için yaptıkları doğum borçlanma miktarları asgari ücretle birlikte artacak. *Askerlik, yurtdışı borçlanmaları değişecek: Askerlik ve yurtdışından geçen sürelerin satın alma bedelleri de artacak.
● İsteğe bağlı sigorta primi artacak: Ev hanımlarının her ay ödediği isteğe bağlı sigorta primleri de asgari ücretle birlikte artacak.
● GSS primleri yükselecek: Genel Sağlık Sigortası primlerinin ödemesi de brüt asgari ücrete göre belirlendiğinden bu ödemeler de Ocak ayında artacak.
● Bağ-Kur ve SSK primleri artacak:
Esnafın ödediği Bağ-Kur ve işverenlerin çalışanlar için ödediği 4A (SSK) primleri de asgari ücretle birlikte yükselecek.
VERGİ AVANTAJI NASIL SAĞLANIYOR?
Ocak 2022'den itibaren asgari ücret vergi dışı tutuldu. Bu imkandan bütün çalışanlar yararlanıyor. Vergi istisnası sürecek. 2026 yılı Bütçe Kanunu Teklifi'nde asgari ücret vergi istisnasından dolayı çalışanların gelirlerine sağlanacak katkı 1 trilyon 92 milyar lira olarak öngörüldü. Asgari ücretten ve tüm maaşlardaki asgari ücret kadar kısımdan vergi alınmıyor. Asgari ücrete yapılan artışla birlikte vergi dışı tutulan kazanç miktarları da yükselecek. Maaşını brütten anlaşan birçok çalışan açısından daha az vergi ve daha çok net maaş anlamına gelecek.
