Giriş Tarihi : Son Güncelleme :
Kronik yorgunluk, sindirim problemleri, kilo alamama ya da depresif ruh hali… Bu şikayetler genellikle başka nedenlere bağlansa da altında çölyak hastalığı yatıyor olabilir. Bu hastalık, doğru tanı konulmadığında yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebiliyor. Uzmanlar, özellikle inatçı şikayetleri olan bireylerin çölyak açısından taranmasını öneriyor.
ÇÖLYAK BELİRTİLERİ NELER?
Karın Bölgesinde öne doğru şişkinlik
Yaşa göre kilo azlığı
Kas zayıflığı
Kansızlık
Dışkıda anormallik, büyük tuvalet ihtiyacının artması
İshal
Kusma
Bezginlik
Nedeni bilinmeyen karaciğer hastalıkları
Büyüme geriliği
Ağız içinde oluşan aftlar
İştahsızlık, gaz şikayetleri
Eklem ve kemik ağrıları
Sinirlilik
Ciltte kaşıntılı döküntüler
Çölyak hastalığı ile ilintili hastalıklar şunlardır:
Tip1 DM
Otoimmüntiroid hastalığı
Otoimmün karaciğer hastalığı
IgA eksikliği
Down, Turner, Willians Sendromları.
ÇÖLYAK HASTALIĞININ TEDAVİSİ NEDİR?
Çölyak hastalığının tek tedavisi ömür boyu buğday, arpa, çavdar yulaf tahıllarında bulunan glutenden uzak sıkı bir diyettir.Çölyak hastaları, buğday, arpa, çavdar, yulaflı gıdalar tüketmedikleri gibi ayrıca marketlerde satılan hazır gıdaların içeriklerine dikkat etmelidirler. Mutlaka gluten içermeyen gıdalar tüketmeliler.
ÇÖLYAK HASTALARI İÇİN GÜVENLİ YİYECEKLER:
Tüm sebzeler,
Tüm meyveler,
Tüm bakliyatlar,
Tüm katkısız katı ve sıvı yağlar,
Yumurta, bal, reçel, basit toz şeker, zeytin,
Et, balık, tavuk, (Bu ürünler katkılı olmadıkları gibi daha önce unla kızartılmış bir yağda kızartılıp işleme tabi tutulmamalıdır.)
Una batırılmamış konserve çeşitleri,
Mısır, pirinç, patatesin hem kendileri hem de unları besin hazırlamada kullanılabilir. Ayrıca kestane unu, nohut unu, soya unu, üzüm çekirdeği unu da kullanılabilir.
Evde çekilmiş güvenli baharatlar.
Çölyak hastalığında diyet tedavisinde tüketilmemesi gereken besinler:
Buğday, arpa, çavdar ve yulaf katkılı her türlü ürün. (un, bulgur, bulgur pilavı, irmik, makarna, şehriye, kuskus, ekmek, kek, pasta, kurabiye, bisküvi, börek, çörek, gofret, simit, kraker, dondurma külahı, unlu tatlılar, gluten içeren hazır salça, ketçap, un ilave edilen çorbalar, soslar, tarhana, yarma gibi).
Galeta ununa, una batırılarak kızartılmış tavuk balık gibi et ürünleri.
Malt kullanılan içecekler, bira votka cin v.b.
Guten içeren hazır çorbalar, köfte, pane harçları gibi hazır çeşniler.
Sirke, çikolata, puding, sakız, ketçap, mayonez, dondurma gibi gıdaların bazılarında gluten bulunabilmektedir. Bunlar yenilmeden önce muhakkak ürün hakkında bilgi edinilmelidir.
Tuzlu, soslu kuruyemişler, glutenle yapıştırıldığı için yasaktır. Ancak bunların glutenle işlem görmemiş hali, gluten içermeyen kuruyemişler serbesttir.
Glutenin yerini alabilecek ürünler:
Pirinç
Mısır
Nohut
Sorghum (darı)
Greçka (kara buğday)
Amaranth
Quinoa
Teff
