Kâbe ile kalbin buluşması

Kâbe etrafında tavaf, tevhid inancını temsil etmektedir.
Bu hareketin toplumsal hayat içindeki manası ise birlikten ayrılmamak ve bu birliği korumaya çalışmaktır.
Tavafa Kâbe sola alınarak başlanır.
Bunun da simgesel bir anlamı vardır. Nazargahı ilahi olan insanın kalbi, "Beytullah" yani Allah'ın eviyle karşı karşıya gelir tavafta. Allah insanın şekline, kalıbına, malına mülküne değil, kalbine bakar.
Bu yönüyle Kâbe ile insan kalbi arasında dikkat çekici bir ilgi vardır. Bu sebeple tavafta kişinin kalbi Kâbe tarafında yer alır. Bunda aynı zamanda tavafın ne kadar kalpten ve gönülden yapılması gerektiğine de bir işaret vardır.

GÖKLER YEDİ KATTIR

Tavaf insanın kendi iç dünyası açısından ise daha derin hakikatleri içerir.
Çünkü gökler yedi kattır, insandaki nefis de yedi tanedir. Her dönüşte bir merhale, bir menzil aşılarak yedi kat göklerin üstüne çıkmak, maddî âlemin üstüne yükselmek demektir. Ayrıca iç dünyamızda yedi basamaklı olan nefsin en aşağı basamağından en üst basamağına yükselmesidir. Yani nefs-i emmâreden nefs-i mutmainneye çıkarak, hayvanî hayattan kurtulup, ruhânî hayata kavuşmak demektir. Kâbe'yi tavaf, kâinat nizamından alınmış bir ibadettir. Seyyareler güneş, elektronlar çekirdek, pervaneler kandil etrafında döner; böyle bir merkez etrafında dönmek ona aşkla bağlılık anlamına gelir.
Kâbe'nin etrafında tavaf eden on binlerce Müslümanın oluşturduğu tablo, bir galaksinin, milyarlarca yıldızıyla dönüşünü andıran bir manzara gibidir. Bu bakımdan tavaftaki manevi hazzı tam anlamıyla elde edebilmek için kendini yörüngeye bırakmak gerekmektedir.

KUR'AN-I KERİM'DE İFADE EDİLMİŞ

Kur'an-ı Kerim'de Cenab-ı Hakk: "Yedi gök, yer ve bunlarda bulunan her şey O'nu tesbih eder. O'nu övgü ile tesbih etmeyen hiçbir şey yoktur. Ne var ki siz onların tesbihinin farkında değilsiniz..." buyurmaktadır. (İsrâ, 44) Tabiat ilimlerindeki gelişme bu ayetin açıklamasına yardımcı olmuştur. Nitekim, önceleri cansız ve hareketsiz olduğu sanılan varlıklar da dâhil olmak üzere bütün eşya atomlardan meydana gelmiştir. İşte Atom çekirdeklerinin etrafındaki elektronlar, sürekli ve muntazam bir şekilde çekirdeğin etrafında dönmektedirler ki, bu durum Kur'an-ı Kerim tarafından Allah'ı tesbih olarak ifade edilmiştir.

KÂBE ALLAH'IN EVİDİR

Tavaf ederken Hz. İbrahim oğlu İsmail ile Allah'ın evini nasıl döne döne inşa ettilerse, hacı da aynı şekilde döne döne iman evini, gönül evini yani kalbini inşa etmelidir. Kâbe Allah'ın evi kalpler de onun nazargahıdır.
Hacı orada sürekli Kâbe'ye bakar, onu seyreder, onun yüceliğini temaşa eder, Allah da daima kulun kalbini gözetir, onu dikkate alır. Hz. Peygamberin veciz bir şekilde ifade ettikleri gibi "Allah sizin şeklinize, şemailine ve mallarınıza bakmaz.
Aksine kalplerinize ve amellerinize bakar.
(Müslim, 1,33) Bu dünyada da böyledir, ahrette de.

Hani şairin Şuara 88. ayeti esas alarak söylediği gibi hiç bir şeyin fayda vermeyeceği kıyamet gününde yüce Allah altın ve gümüş değil, teslim olmuş bir kalp istemektedir.
Sanma ey hacı senden zer u sim i isterler. "Yevme la yenfu" da kalbi selim isterler. Nitekim kültürümüzde sufiler Kâbe ile ilgili Kuran'da ve Hadislerde geçen bütün sıfatları insanın kalbi için kullanmışlar ve ona Beytullah demişlerdir.
Nitekim Allah resulünün Kâbe'yi tavaf ederken söylediği şu Hadis bunu teyid etmektedir "(Ey Kâbe!) ne kadar hoşsun, kokun ne kadarda güzel! Şanın hürmetin ne kadarda yüce! Ama canım elinde olan Allaha yemin ederim ki Allah nezdinde malı ile canı ile müminin hürmeti dokunulmazlığı, senin hürmetinden daha büyüktür." (ibni Mace, Fiten 2)