Tabiplerin piri: Lokman Hekim

Lokman Hakim tabiplerin pîridir. Hikmetli sözleri ve oğluna verdiği nasîhatlar meşhurdur.
Kur'ân-ı kerîm'de Lokman sûresi 3. âyet-i kerîmede meâlen;
"Bir vakit Lokman oğluna öğüt vererek şöyle demişti: Yavrum! Allah'a ortak koşma, çünkü şirk çok büyük zulümdür." buyrulmaktadır. Davud aleyhisselam zamânında, Arabistan'ın Umman tarafında yaşadı. Davud aleyhisselamla görüşüp ondan ilim öğrendi.
LOKMAN SURESİ
Davud aleyhisselama peygamberlik bildirilmeden önce, müftî olan Lokman Hakim, Davud aleyhisselama peygamberlik bildirildikten sonra fetvâ vermeyi bıraktı. Davud aleyhisselama ümmet oldu. Kendisine hikmet verildi. Eyyub aleyhisselamın teyzesinin oğlu olduğu da rivâyet edilmektedir. Fransız bilginlerinin, Calinos'un (Galen'in) bir adı da Lokman Hakim idi demeleri yanlıştır. Çünkü Lokman Hakim, Davud aleyhisselam zamânında;
Calinos (Galen) ise, ondan bin yıl kadar sonra yaşamıştır. Lokman ismi Kur'ân-ı kerîm'de geçmekte olup, bir sûreye (otuz birinci sûre) Lokman ismi verilmiştir.
Bu sûrenin on ikinci âyetinde meâlen; "Biz Lokman'a hikmet verdik." buyrulmaktadır. Buradaki hikmet tâbirinin; akıl, anlayış, ilim, ilimle amel etmek ve doğru karar vermek demek olduğu tefsîr kitaplarında yazılıdır.
HİKMET YÜKLÜ ÖĞÜTLER
Yüce Rabbimizin, Kur'an-ı Kerim'de bizzat ismini zikrederek yücelttiği şahsiyetlerden biri Lokman (a.s)' dır. Lokmân Suresi'ndeki ayet-i kerimede Rabbimiz, "Andolsun, biz Lokmân'a Allah'a şükretmesi için hikmet verdik." buyurmuştur. Bu surede onun hikmetli lisanıyla oğluna yaptığı öğütleri bizlere haber verilmiştir. Bir baba ile evladı arasındaki sevgi ve saygıya, bilgi ve hikmete, şefkat ve merhamete dayalı örnek bir ilişki gösterilmiştir.
Lokman (a.s)'ın oğluna yaptığı ve her biri hikmet ve merhamet yüklü öğütler ayetlerde geçmektedir.
Lokman (a.s)'ın oğluna yaptığı ilk öğüt, tevhit inancı olmuştur. Biricik evladına şöyle seslenmiştir:

" Yavrucuğum! Sakın ola ki Allah'a şirk koşmayasın. Çünkü şirk büyük bir zulümdür."

Zira insan, Allah'tan başkasına kul olursa Rabbine ve kendisine en büyük zulmü yapmış olur. Lokman Suresi'ndeki ikinci öğüt ise anneye ve babaya iyi davranmaktır. Zira annesi, yavrusunu meşakkat üzerine meşakkat çekerek karnında taşır. İşte bu yüzden Rabbimiz, bizlere şunları emretmiştir:

"Bana ve anne babana şükret. Dönüş ancak banadır. Eğer, annen-baban seni herhangi bir şeyi bana ortak koşmaya mecbur bırakırlarsa onlara itaat etme! Fakat yine de onlarla iyi geçin! Bana yönelenlerin yoluna uy! Dönüşünüz ancak banadır. Ben de yapmakta olduğunuz şeyleri size haber vereceğim."
NAMAZI DOSDOĞRU KIL
Lokman (a.s)'ın oğluna olan üçüncü öğüdü, zerre miktarı bir iyiliğin bile Allah katında asla zayi olmayacağıdır. En küçük bir kötülüğün karşılıksız kalmayacağıdır. Zira Allah, en gizli şeyleri bilendir. Her şeyden hakkıyla haberdar olandır. Lokman (a.s)'ın oğluna yaptığı dördüncü öğüdü, " Yavrum! Namazı dosdoğru kıl." şeklindedir.
Zira namaz, bizim en önemli ibadetimizdir. Dünyanın tükenmek bilmeyen sıkıntılarıyla bunalan kalplerimizin inşirahıdır.
Türlü meşakkatlerle daralan zihin ve gönüllerimizin huzurudur. Rağbetimizi Rabbimize arz ettiğimiz muazzam bir buluşmadır namaz.
İYİLİĞİ EMRET
Lokman (a.s.)'ın evladına olan beşinci öğüdü, "Oğlum! İyiliği emret! Kötülükten alıkoy!" ifadesidir. Zira bize düşen, her daim iyiliğin yanında yer almaktır. Kötülüğe boyun eğmemektir. Kötülerin hizmetkârı olmamaktır.
Lokman (a.s.)'ın altıncı öğüdü, "Evladım! Başına gelen musibetlere karşı sabırlı ol!" ifadesiyle hak ve hakikat yolunda sabretmektir" İşte bütün bunlar, azmedilmeye değer işlerdir." Kardeşlerim! Lokman (a.s)'ın yedinci öğüdü kibirlenmemek ve mütevazi olmaktır.
Yavrucuğum "Küçümseyerek surat asıp insanlardan yüz çevirme!" böbürlenerek Yeryüzünde yürüme!" Zira Allah, kendini beğenenleri ve övünenleri sevmez." Lokman (a.s)'ın evladına olan sekizinci öğüdü ise kişinin haddini bilmesidir. Mükerrem bir insan olduğunu hiçbir zaman unutmamasıdır. "Evladım! Yürüyüşünde tabii ol." "Sesini alçalt. Zira seslerin en çirkini merkeplerin sesidir!"

BİR AYET- İ KERİME

Kibrine yenilip hep daha fazlasını isteyerek hayatını zehir etme. Çoklukla övünmek sizi, kabirlere varıncaya (ölünceye) kadar oyaladı. (Tekasür 1-2)

BİR HADİS-İ ŞERİF

Cebrâil bana komşu hakkında o kadar çok tavsiyede bulundu ki; ben ( Allah Teâlâ) komşuyu komşuya mirasçı kılacak zannettim. (Buhârî, Edeb, 28; Müslim, Birr, 140, 141)