İzmir'in otel deyince akla ilk gelen semtidir Basmane. Osmanlı döneminde konut olarak yapılmış ama sonra otele dönüştürülmüş birçok otele ev sahipliği yapıyor. 19. yüzyılın ortasından sonra İzmir'de demiryollarının inşası ve yaygın olarak kullanılmaya başlamasıyla otel kültürü de kendini göstermeye başladı. 19. yüzyıl sonu 20. yüzyıl başından günümüze dek kesintisiz otel hizmeti sunan Basmane, aynı zamanda konut ve ticaret bölgesi oldu. İzmir, Türkler, Rumlar, Museviler, Ermeniler ve Levantenler gibi birçok farklı etnik grubun yaşadığı kozmopolit bir kent olma özelliğini taşıyor. Basmane ise kültürler, işlevler ve tarihsel dönemler arası bir kesişme alanı. Demiryollarının varlığı ile ortaya çıkan konaklama ihtiyacı, bölgenin otel bölgesi olarak gelişmesine sebep oldu. Bölgede yer alan ve hem tarihsel değeri olan hem de tanınmış oteller bulunuyor. Bunlardan bazıları Emniyet Oteli, Yeni Sadık Bey Oteli, Tevfik Paşa Oteli, İstiklal Oteli, Yeşil Bitlis Oteli, Denizli Oteli. İzmir'in tarihsel dokusunda tartışmasız öneme sahip olan bu otellerin yer aldığı sokak zaman içinde Basmane Oteller Sokağı olarak anılmaya başladı.
LATİFE HANIM'IN DOĞDUĞU EV
Basmane Garı'ndan Anafartalar Caddesi'ne doğru girince sağdan birinci sokak olan Oteller Sokağı'nın eski adı Dibek Sokağı idi. Sokağın girişinde Halit Ziya Uşaklıgil'in 1878 yılından 1893 yılına kadar kaldığı, yapıtlarını yazdığı ev 1926 yılında Uşakizade Sadık Bey tarafından otele dönüştü. Aynı zamanda kendisi de Uşakizadeler'den olan hem Latife Hanım hem de babası Muammer Bey'in doğduğu konağın hali bugün içler açısı durumda müze olmayı bekliyor.
İSTİKLAL OTELİ SATILIK
Atatürk'ün İzmir'in kurtuluşundan sonra gelip kaldığı ve İstiklal Oteli olarak anılan tarihi yapının hali de yürek burktu. Şu anda Mustafa ve Süleyman Oğlakçıoğlu kardeşlere ait olan İstiklal Oteli, daha önceki kiracıları tarafından harap edilmiş. Tarihi yapının tavanlarındaki rolöveler sökülmüş ve büyük salonlar suntalarla birbirinden ayrılarak 40 odaya bölünmüş. 1992 yılında oteli satın alan Oğlakçıoğlu kardeşler, binlerce lira masraf ederek oteli restorasyon çalışmaları ile eski haline getirmeye çalışmış. Ama maddi sıkıntı nedeniyle ruhsat alamayan kardeşler, mimarın bile kendilerinden 350 bin lira istediğini söyledi. Maddi sıkıntı yüzünden İstiklal Oteli'ni satmak isteyen Oğlakçıoğlu kardeşler, "Burası bizim için çok değerli. Ama biraz daha restorasyon gerekiyor. Ayrıca yeni ruhsatını da alamadık. Artık gücümüz kalmadı. Mecburen satmayı düşünüyoruz. Buranın kıymetini bilecek ve tarihe değer veren duyarlı bir kişiye satmak istiyoruz" dedi.
OTELCİLERİN NURİ BABA'SI
Basmane'de yarım asıra yakın otelcilik yapan İzmir'in en eski otelcilerinden olan Nuri Kamiloğlu, eski oteller sokağı günlerini Yeni Asır'a anlattı. Meslektaşları tarafından "Nuri Baba" olarak anılan İzmir Otelciler Odası Başkan Yardımcısı Nuri Kamiloğlu, "1955-60 yıllarından itibaren Basmane'ye hızlı bir göç başladı. Bu sokakta eskiden gayri müslümler ve levantenler otururdu. Ancak göç olayından sonra bu sokakta oturan elit insanlar başka semtlere taşındı. Onların gitmesiyle boşalan evler otele dönüştü ve Oteller Sokağı adını aldı. Bu bölgenin gelişmesinde İzmir Fuarı'nın, tren garının ve otobüs garajının Basmane semtinde olmasının payı büyük oldu" dedi.
FUAR BİR AY AÇIKTI
Otelciliğe başladığı yıllarda fuarın 20 Ağustos- 20 Eylül olarak 30 gün açık olduğunu ve oteller sokağına da büyük canlılık getirdiğini söyleyen Nuri Baba, "O zamanlar fuara katılanlar, saz ekipleri, 5 gün önce gelip hazırlık yaparlardı. Bütün oteller dolardı. Hatta koridorlarda bile yatanlar olurdu. O günleri çok özlüyorum. Ama şimdi fuarın da bir tadı kalmadı" diye konuştu.
TARİH KORUNMALI
Oteller sokağındaki tarihi yapıların bir bir yok olmaya yüz tuttuğunu söyleyen Nuri Kamiloğlu, "Buranın geleceği ile ilgili kritik nokta şu; bölgenin ruhunun incitilmeden sağlıklılaştırılması gerekiyor. Ancak bunun tam olarak gerçekleştiğini söylemek mümkün değil. Tarihsel dokunun korunması için doğru bir koruma çalışması acilen yapılmalıdır. Bunun için kent yöneticilerini göreve davet ediyorum" dedi.
TOLGA TEKİN
