HER İŞİN BAŞI SAĞLIK/ MERT ALPDÜNDAR
Karında şişkinlik, ağrı, aşırı gaz, kabızlık ve ishal atakları; irritabl bağırsak sendromunun en önemli belirtilerini oluşturuyor.
İBS, bir diğer adıyla Hassas Bağırsak Hastalığı (HBH), sosyal hayatı da etkileyen bir sorun.
Karında şişkinlik, ağrı, aşırı gaz, kabızlık veya ishal gibi yakınmalar, Hassas Bağırsak Hastalığı'nı (HBH) düşündürebilir.
Hastalık ataklar ile seyrediyor ve atak aralarında kişi tamamen düzelebiliyor veya çok rahatsız etmeyen yakınmalar oluyor. Aşırı gazın, hastaları rahatsız ederek sosyal ortamlardan kaçınmalarına neden olduğunu belirten Türk Gastroenteroloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Serhat Bor, gaz probleminin tek başına ciddi bir hastalık anlamına gelmediğini söylüyor ve irritabl bağırsak sendromunun seyri hakkında şu bilgileri veriyor:
Hastanın yakınmaları genellikle dışkılama veya gaz çıkartma (yellenme) ile azalır veya geçici olarak kaybolur.
Tipik olarak uykudan uyandırmaz fakat geceleri veya yatakta daha sık ortaya çıkabilir.
Bağırsak filmi veya kolonoskopi sadece diğer hastalıkların dışlanmasını sağlar, tanı koydurmaz. Hassas Bağırsak Hastalığı (HBH), kabızlık ile seyreden, ishal ile seyreden ve karışık tip olarak üç gruba ayrılır ve gerek tanı gerekse tedavi, bu gruplara göre değişiklikler gösterebilir.
Yakınmaların en az 6 ay önce başlaması gerekir. Bu ağrı veya rahatsızlık genellikle dışkılama ile azalır, ağrı başlarsa dışkı şekli değişebilir veya karındaki ağrı ya da rahatsızlığa ishal veya kabızlık eşlik edebilir.
KADINLARDA DAHA SIK GÖRÜLÜYOR
Yaş grubu olarak 15-65 yaşlarında ve cinsiyet olarak da kadınlarda daha sık görülen HBH tanısı esas olarak hastanın yakınmalarının dinlenmesi ile koyulur.
Tehlike işaretleri yoksa kolonoskopi gibi ileri incelemeler gerekmez. Muayenede genellikle bulgu saptanmasa da diğer hastalıkların tanınabilmesi amacıyla yapılır.
Yine de gaitada gizli kan aranması özellikle 40 yaş üstünde yakınması olsun olmasın herkesin yaptırması gereken bir kontrol muayenesidir. Bu sırada gaitada parazit incelemesi yapılması da ek katkı sağlar. Bazı tiroid hastalıkları, kontrolsüz şeker hastalığı gibi bazı durumlarda da bağırsak yakınmaları olabilir.
TAM NEDENİ BİLİNMİYOR
HBH'nin nedeni tam olarak açıklanamamıştır. Bu hastalık tıpta "fonksiyonel" olarak isimlendirilen grupta yer alır, yani müzmin ve tekrarlayan sindirim sistemi yakınmalarını açıklayacak yapısal veya laboratuar testleriyle saptanan bir bozukluk olmadığı anlamına gelir.
PSİKOLOJİ DE ÖNEMLİ BİR FAKTÖR
Bu hastalık sadece psikolojik olarak tanımlanamamakla birlikte kişinin psikolojik durumu ile çok yakın ilişkisi vardır. Fonksiyonel adı verilen bu grup hastalıkta yakınmalar psikolojik sorunların ve özellikle de gereksiz kanser korkusunun varlığında daha da kötüye gider. Bazen zeminde hiçbir hastalık yokken sürekli yakınma üreten olgular da vardır ve bu hastalar doğrudan psikiyatri hekimlerine başvurmalıdır.
Altta yatan psikiyatrik hastalıklarla yüzleşmemek tedaviyi daha da zorlaştırır. Daha sık rastlanan bir hasta grubunda zeminde var olan bağırsak hastalığı psikiyatrik sorunların eklenmesiyle kötüleşir.