Ege felaketi ucuz atlattı

Ege Denizi'nde Bodrum ve Kos açıkları önceki gece saat 01.31'de büyük bir depremle sarsıldı. Depremin büyüklüğü 6.6 olarak açıklandı. Deprem, İzmir'den Fethiye'ye kadar tüm sahil şeridinde büyük paniğe yol açtı.
Geceden bu yana bölgede maksimum 4.5 büyüklüğünde 200'e yakın artçı sarsıntı oldu, artçı depremler paniği daha da artırdı. Bodrum ve diğer tatil merkezinde yüzlerce kişi geceyi sokakta geçirdi. Açıklamalara göre deprem bir fayın kırılması sonucu meydana geldi. Söz konusu fay kıyıya 10 kilometre uzaklıkta ve derinliği 5 kilometreyi buluyor.
Deprem nedeniyle onlarca ev ve işyeri hasar gördü, sular altında kaldı.
Deprem, Bodrum'un güneyindeki Datça Yarımadası'nı ve Marmaris'i de salladı.
Datça ve köylerinde 15 evin hasar gördüğü tespit edildi. Muğla Belediyesi, deprem sonrasında elektrik ve telefon hatlarında yer yer kesintiler olduğunu duyurdu. Bodrum'da bulunan 200 kadar elektrik trafosundan yaklaşık 50'si hasar gördü.
Muğla Valisi Esengül Civelek, herhangi bir can kaybı olmadığını bildirdi.
Civelek'in verdiği bilgiye göre, bazı eski binalarda çatlaklar var.
Belediye Başkanı Mehmet Kocadon ise, ilçede ilk kez bu kadar şiddetli bir deprem hissettiklerini söyledi.Tatilcilerin Bodrum'dan ayrılmamasını isteyen Kocadon, "Tatilin tadını çıkarsınlar, Bodrum'dan ayrılmamalarını diliyorum çünkü şu anda Bodrum'dan daha güvenli bir yer yok.
Bunun da kanıtı son depremde hep birlikte yaşayarak gördük" dedi.
YÜZLERCE KİŞİ HASTANELİK
Depremin ardından 350'den fazla kişi hastaneye kaldırıldı. Hastaneye kaldırılan yaralılardan bazılarının korkuyla kendilerini pencerelerden attığı bildirildi. Furkan Gözyuma, otelde çalıştığı sırada sarsıntıyı hissedince ikinci kattan kendisini zemine bıraktığını, bu nedenle sol ayağında kırıklar olduğunu söyledi.
Deprem anında 80 hastanın yatarak tedavi gördüğü Bodrum Devlet Hastanesi'nin acil servisinin asma tavanında bulunan kaplamaların bir bölümü düştü, duvarlarda da küçük çatlaklar oluştu.
Bununu üzerine acil servis boşaltıldı. Olay sırasında acil serviste 12 hastanın bulunduğu öğrenildi.
Hastanenin bahçesindeki otoparka çıkarılan hastaların tedavisine, kurulan sahra hastanesinde devam edildi.

TÜRKLERE FERİBOTLA TAHLİYE
Ege'de meydana gelen 6,6 büyüklüğündeki deprem İstanköy (Kos) Adası'nda biri Türk, diğeri İsveçli olmak üzere 2 kişinin ölümüne, 5'i ağır 100'ü aşkın kişinin yaralanmasına neden oldu. Adadaki Türk vatandaşları için gönderilen ve ilk aşamada içinde 205 yolcunun bulunduğu feribot Bodrum'a ulaştı.
Feribottan önce yaralılar indirildi. Yaralılara, iskelede hazır bekletilen sağlık ekipleri müdahale etti. Müdahale edilen yaralılar ambulansla hastaneye kaldırıldı. Ayrıca Kos Adası'nda kalan diğer Türk vatandaşlarının tahliyesi için ikinci bir feribot gönderildi
ÖLÜM ONU KOS'TA YAKALADI
6.6 büyüklüğündeki depremde Yunanistan'ın Kos Adası'nda (İstanköy) 2 kişi hayatını kaybetti. Bunlardan biri İsveç uyruklu bir turist. Diğeri ise Türkiye vatandaşı 39 yaşındaki İzmirli Sinan Kurtoğlu. Her ikisi de deprem anında Cezayirli Hasan Paşa Camisi'nin yanındaki kafeteryada oturuyordu. Deprem olunca caminin minaresi yıkıldı. Kurtoğlu ve İsveçli turist enkaz altında kalarak hayatlarını kaybetti.
39 yaşındaki Sinan Kurtoğlu'nun acı haberi, İzmir'in Karşıyaka ilçesindeki ailesini ulaştı. Üç arkadaşıyla tatile giden İzmirli Kurtoğlu'nun, Karşıyaka Bostanlı'da kafe işlettiği belirtildi.
Tatilde depreme yakalanıp yaşamını yitiren Kurtoğlu'nun kardeşi Canan, annesi Simin ve babası Ali Kurtoğlu, aldıkları acı haber üzerine önce Bodrum'a sonra da İstanköy'e giderek, cenazeyi alacak.

PANİĞE GEREK YOK
Kandilli Rasathanesi Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, depremin büyüklüğünü 6.6 olarak açıklarken, depremin merkezinde hissedilen şiddetin 7.0 olduğunu belirtti. Türkiye'nin bir deprem ülkesi olduğunu hatırlatan Prof. Özener, "6.6 büyüklüğündeki deprem kıyıya 10 km uzaklıkta olup, derinliği de 5 km'dir. Bölge sismik olarak aktif bir bölge. Bölgede 1900'den günümüze kadar 4'ten büyük depremlere baktığımız zaman, batı kısmında çok az sayıda olduğunu görüyoruz. Bu depremle sismik boşluğun dolduğunu söyleyebiliriz. Ancak vatandaşlarımız her şeye karşın dikkatli olsunlar" dedi.
Deprem bilimci Prof. Dr. Şener Üşümezsoy da, fay hatlarını incelemek üzere gittiği Yunanistan'ın Lefkada bölgesinden açıklamalar yaptı. Üşümezsoy, şunları söyledi:
"Şu anda Lefkada Poros'tayım. 2015'te büyük depremin etkisini inceledim. Geçen yıl da aynı hattın devamı olarak Kefalonya ve Zakinthos fay hatlarının karadaki çalışmasını incelemiştim. Sürekli bölgede 5'lik depremler olmaktaydı. Bu deprem buradaki stresin boşalmasıdır. Bodrumlular rahat etsin. Bu fay hattında stres boşalmıştır. Tatilciler tatillerine devam etsin."
4 atom bombası
Ddepremi değerlendiren İstanbul Teknik Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü'nden Prof. Dr. Ahmet Ercan, bu bölgede daha büyük bir deprem beklenmediğini söyledi. Ercan, "Depremin süresi 16-17 saniyedir. Bu uzun bir süre.
Deprem yaklaşık 3-4 atom bombası gücünde. Bu depremin ana deprem olduğu, ardından daha büyük bir depremin gelmesinin şaşırtıcı olacağı kanısındayım. Artçı depremler gün boyu, ayrıca gelecek 3 hafta yoğun olarak sürecektir. Bunların büyüklükleri 5.2'ye dek varabilir" diye konuştu.
Sürpriz değil
Deprem uzmanı Prof. Dr. Zafer Akçığ da, sarsıntıyı şöyle değerlendirdi:
"Tsunaminin bu kadar çok zarar vermesinin nedeni, denizin çekilmeden ve deniz yüzeyindeki kırılmadan dolayı, faylar düşey hareket ettiği için su ters dönerek güçlü bir şekilde kıyıya vurmuş. Araçlar ve tekneler zarar görmüş. Şansımıza bu küçük bir deprem. O yüzden buna 'mini tsunami' demek daha doğru. Bu deprem için 'sürpriz' denemez. Beklenen bir depremdi, çünkü bölgede aktivite son yıllarda fazlaydı.Gökova Körfezi'ndeki fayın kırılmamış son parçasıydı. Batı'da kalan parçayı kırarak, evrimi tamamlanmış durumda. Bölge için daha büyük bir deprem bekleyemeyiz. Bundan sonra artçı depremleri bekleyebiliriz. Bunlar da genellikle, 4 ve 5.3 arası olur."

TSUNAMİ YIKTI GEÇTİ
Muğla Gökova Körfezi'nde AFAD verilerine göre 6.6 büyüklüğünde meydana gelen deprem İzmir başta olmak üzere Ege Bölgesi'nin diğer şehirlerinde de hissedilirken depremle ilgili ilginç bir gerçek ortaya çıktı.
Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Sismoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Orhan Polat, "Bu depremde şunu gördük; Türkiye'de aletsel verilerle ölçülebilen ilk deprem oldu.
Depremin büyüklüğüne göre tsunaminin boyutu Muğla'nın güney kıyılarında 45 santimetreyi buldu.
Deniz kıyıdan 100 metre kadar içeriye girdi" dedi.
Depremin ABD tarafından 1945'te Hiroşimo'ya atılan 20 kilotonluk atom bombasının 4 katı büyüklüğünde enerji açığa çıkardığını belirten Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Sismoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Orhan Polat, "Gökova Körfezi'ndeki deprem İzmir'de gerçekleşseydi 3 Karaburun depremine eşdeğer güçte hissedilirdi. Bu durumda da İzmir'de can ve mal kaybı olma ihtimali yüksek olurdu" dedi.
Enerjiyi boşalttı
Doç. Dr. Polat, şunları söyledi:
"Gökova depremi daha büyük deprem üretmez. Batı Anadolu'daki fay hatları küçük ve orta ölçekteki depremler yaratır. Deprem sonrası yaptığımız gözlemler sonucunda 30 kilometrelik bir fayın kırıldığını ve artçılarla birlikte enerjinin yüzde 70 oranında boşaldığını görüyoruz.
Muğla ve çevresinde can ve mal kaybı olmamasının nedeni hem oradaki yapılaşmanın sağlam olması hem de bölgenin zeminin sağlam olmasıdır. Ancak bu deprem İzmir'de daha farklı şiddette hissedilirdi. Çünkü İzmir'de yerleşim genel itibariyle alüvyon arazilerin üzerine olduğu için can ve mal kaybı olabilirdi." Jeofizik Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Sinancan Öziçer de yetkilileri uyardı.
İzmir'de 2000 yılı öncesi yapılan binaların yüzde 65'inin kaçak olduğunu belirten Öziçer, şunları söyledi:
"Bu binalar olası büyük depremde ilk yıkılacaklar demek. Vatandaşlar ne yazık ki çocuğuna, oğluna, gelinine, kardeşine bir kat daha yapayım diye kaçak kat çıkıyor. Ancak bu inşa edilen yapılar bina değil onların tabutları oluyor. Gökova'da meydana gelen depremde İzmir'de can ve mal kaybı yaşanabilirdi. Çünkü binaların çoğu güvensiz. Bunun yanı sıra yerleşim alüvyon arazide olduğu için olası bir depremde, deprem dalgaları şiddeti daha da artıracaktır. İzmir jöle gibi sallanacaktır.
İzmir'de kaçak yapıların yanı sıra sokaklar oldukça dar. Olası bir büyük depremde Kadifekale, Çamdibi, Gürçeşme, Gültepe, Toros gibi bölgeler çok büyük risk altında. Buralarda sokaklar dar olduğu için büyük bir depremde binaların girişleri sokağa doğru olduğu için yıkım sokaklara doğru gerçekleşecektir. Bu nedenle bu sokaklara arama kurtarma ekiplerinin girmesi oldukça zor olacaktır. Bu nedenle en yakın zamanda bütün mahallelerde gönüllü afet ekipleri oluşturulmalı.
Sonuç olarak arama kurtarma ekiplerinin de depremzede olma ihtimalini göz önünde bulundurursak, ekiplerin afet bölgesine ulaşması çok zor olacaktır."
Kentsel dönüşüm şart
Çevre Şehircilik İl Müdürü Selahattin Varan da, İzmir'deki konutların yüzde 65'inin depreme dayanıksız olduğunu açıkladı.
Varan, "Özellikle Körfez çevresindeki yapıların bir an önce yıkılması gerekiyor" dedi.
VATANDAŞLARIN ZARARI GİDERİLECEK
Başbakan Yardımcısı Hakan Çavuşoğlu ve Sağlık Bakanı Ahmet Demircan, depremin ardından Muğla'nın Bodrum ilçesine giderek yetkililerden bilgi aldı.
Artçı sarsıntıların sürdüğünü ve mevcut enerjinin boşalmaya devam ettiğini belirten Başbakan Yardımcısı Çavuşoğlu, şu bilgileri verdi: "358 tane depremden zarar gördüğünü söyleyen vatandaşımızın müracaatı oldu. Bu insanlarımızın 272 tanesini ambulanslarla hastaneye ulaştırdık.
Diğerleri ise kendi imkanları ile geldi. Müracaat eden kişiler arasında 25 vatandaşımızda, Pelvis Kırığı ve Lomber Kırığı dediğimiz bel omurgada kırık ve aynı şekilde Tibia dediğimiz ayak kemiğinde kırık var. Bunun dışında ciddi bir yaralanması olan vatandaşımız yok. Depremi çok hafif hasarla atlattık. Bu bizim deprem konusunda verilmiş başarılı bir sınavımız. Demek ki burası bu şiddetteki depreme hazırmış. Kim zarara uğradıysa şunu bilsinler ki depremle ilgili zararlar elbette ki telafi edilecek."

MİNARELER YIKILDI
Depremde Bodrum'daki bazı camiler de hasar gördü. Ortakent Mahallesi'ndeki Yahşi Yalı Camisi'nin minaresi kırıldı, camide hasar oluştu. Bodrum'daki Adliye Camisi'nin minaresi de sarsıntı nedeniyle zarar gördü. M inarenin bazı bölümleri düştü.
Tarihi binalar hasar gördü
Gece saat 01.31'de meydana gelen sarsıntıyla Kos Adası'nda yaşayan herkes geceyi parklarda veya meydanlarda geçirdi. 400 turistin kaldığı Continental Oteli'nin duvarları çatladı ve büyü hasar oluştu. Otel tahliye edildi. Kos'ta birçok bina hasar gördü, deprem özellikle tarihi binaları etkiledi.
Adadaki Osmanlı dönemi eserlerinden Defterdar İbrahim Efendi Camisi'nin de minaresi yıkıldı.

ADEM ÜLKER / ZEKİ ÖZKESKİN / DEMET GEREMELİ / TANSU EDİP GÖKBUDAK