Anadolu'da Selçuklular başta olmak üzere bir çok Müslüman Türk beyliğinin kullandığı, dünyada ise farklı din, ırk ve dillere mensup bir çok medeniyetin hem tarihte hem de günümüzde kullandığı çift başlı kartal simgesinin sırrı çözülemiyor. Günümüzde halen Erzurum, Konya ve Sivas gibi Selçukluya ev sahipliği yapmış bir çok kentte kullanılan bu simge aynı zamanda, İspanya, Arnavutluk, ABD, Almanya gibi bir çok ülkede kullanılıyor. Bu simge, Türk Polis Teşkilatı'nın armasında da kullanılıyor.
NEDENİ BİLİNMİYOR
Konuyla ilgili açıklama yapan Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Abdullah Kaya, çift başlı kartal simgesinin bu toplumlara yayılmasının nedeninin bilinmediğini söyledi. Kaya, "Çift başlı kartal geçmişte Mezopatamya, Anadolu, İran, Avrupa, Amerika hatta uzak doğuda bile kullanılan ekinografilerden bir tanesidir. Simge ve işaret olarak kullanılmıştır. Bununla ilgili birçok değişik görüşler var ama tam net cevap veremiyoruz. Bu toplumlarda nasıl yayıldığı net olarak bilinmiyor. Çünkü bu toplumlarda bağlantı olmamasına rağmen bütün bu toplumların hepsinde hemen hemen kullanıldığını görüyoruz. Bu günümüzde de devam ediyor" dedi. Kaya, çift başlı kartalın Müslüman Türklerde gücü simgelediğine dair kayıtlar bulunduğunu ifade ederek, "Ömer Hayyam, Nevruzname adlı eserinde çift başlı kartaldan bahsetmiştir.
Burada muhteşem bir hayvan olarak bahsetmiştir. Bu simge gücü sembolize etmiştir. Bundan dolayı da hükümdarlık alametlerinden birisi olarak bu şekli kullandıklarını görmekteyiz" açıklamasını yaptı.
BEYLİKLERDE DE VAR
Bu sembolün Selçuklularda da kullanıldığını kaydeden Kaya, "Selçuklularda geçmişte bayrakların üzerinde ok ve yayı görürken, daha sonraki dönemlerde çift başlı kartalı görebiliyoruz" diye konuştu. Kaya, çift başlı kartalı Türk beyliklerinin de kullandığının altını çizerek, "Divriği'deki Mengücekli eseri olan Ulu Cami'de de çift başlı kartalı görüyoruz. Saltuklu eseri olan Mama Hatun Türbesi'nde ve Konya'daki İnce Minareli Medrese'de de görebiliyoruz. Yani bunu Selçuklulara ait bir hükümdarlık alameti olarak değerlendirmek yanlış olur. Dönem dönem kullanılmış olabilir. Sultan Alaeddin Keykubat döneminde en somut örneği Kudabadat Sarayındaki bir çini üzerinde çift başlı kartalı görmekteyiz ve üzerinde sultan tabiri vardır" dedi.
TEK ORTAK NOKTALARI: GÜÇ
Çift başlı kartal günümüzde bir çok ülkede olduğu gibi ABD'de de kullanılıyor. Tek ortak noktası gücün simgesi olduğu kaydedilen bu simge en belirgin şekilde Arnavutluğun, Karadağ ve Sırbistan'ın bayraklarında, Yunanistan'ın AEK futbol takımının armasında ve Girne Amerikan Üniversitesi'nde kullanılıyor. Doç. Dr. Abdullah Kaya,"Genellikle hükümdarlar veya başkanların kartalı bir güç sembolü olarak gördüklerinden dolayı kullanıldığını düşünmekteyiz" ifadelerini kullandı.
