Diyetisyen Çiğdem Çetinkaya'ya göre, yediklerimize dikkat ederek de kilo verebiliriz ancak hem sonuç kalıcı olmayabilir hem de bu şekilde beslenmek bizi hedefimize götürmeyebilir. Burada sihirli sözcük hedef. Nedenini Çetinkaya'dan öğreniyoruz: "Hedef belirlerken diyet kaloriniz, bazal metabolizma hızınıza göre ayarlanıyor. Böyle yaparak belki sağlıklı beslenmiş olursunuz, belki kan değerleriniz, tansiyonunuz düzelir ama kilo veremeyebilirsiniz. Çünkü sağlıklı beslenip porsiyona dikkat etmeden kilo vermek zor. 'Sağlıklı beslenme' ile 'ölçülü beslenme' birbirine karıştırılıyor bu anlamda. Genelde şöyle denir: 'Hiç ekmek tüketmiyorum, hep kepekli ekmek yiyorum, hiç şeker kullanmıyorum, pilav, makarna yemiyorum ama nasıl kilo alıyorum anlamıyorum...' Cevabı şu: evet kişi sağlıklı besleniyor ama ölçülü beslenmiyor. O yüzden yediklerinize dikkat etmek size belli bir yere kadar kilo verdirir ama ölçülü beslenmeniz gerekiyor. Bazal metabolizmanıza göre size uygun porsiyonlar belirlenmesi gerekiyor ki buna uyarak kilo verin. Yoksa sadece su içmek bile vücudunuzda değişiklik yaratır; ödeminizi azaltır, barsaklarınızı çalıştırır, değiştiğinizi hissedersiniz ama sizi hedefe yaklaştırmaz." Esmira Estetik'ten Diyetisyen Çiğdem Çetinkaya ile kilo verme sürecinin sonunda mutlaka önerilen kilo koruma programını konuştuk. -Diyetisyenler olarak, kilo koruma programına da en az diyet kadar önem veriyorsunuz. Bunun nedeni nedir?
Kilo koruma da ayrı ve özel bir eğitim aslında. Burada da eski beslenmenize tam olarak geri dönmüyorsunuz ama eski alışkanlıklarınızla nasıl beslenebileceğinizi öğreniyorsunuz. Çünkü herkes pizza, hamburger, döner, pilav, tatlı ve benzeri yiyecekleri yemek istiyor. Veya yılbaşı gecelerinde, bayramlarda ne yapmanız gerektiğini öğrenmeniz gerekiyor.
Kilo koruma programında, diyet kalorisini artırarak kilonuzu sabit bir noktaya getiriyoruz. Kilo verirken, aldığınız enerji ile harcadığınız enerji arasındaki fark size kilo verdiriyor. Biz ikisi arasındaki dengeyi tutturarak kilonuzu korumanız için ihtiyaç duyacağınız sağlıklı beslenme programını hazırlıyoruz. Bedel dengesini öğretiyoruz aslında.
BEDEL DENGESİ
-Bedel dengesi nedir?
Mesela sütlaç yediyseniz, bunun bedelini nasıl ödeyeceğinizi öğreniyorsunuz. Kişi bedel ödüyorsa kilo almıyor ama bedelini ödemeden yemeye devam ederse verdiği kiloları geri almaya başlıyor. Diyetten sonraki ilk zamanlar, metabolizma hızlandığı için kişi kilo almaz. Sonra bir gün tartıya çıktığında bir bakar ki eski kilosuna geri dönmüş. Hatta tartı da yanıltabilir sizi. Hep aynı kilodasınızdır ama yağ oranınız gittikçe artar. O yüzden kilo koruma programına mutlaka girilmesi gerekiyor. Çünkü kiloyu sabitlemeyi öğrenmek de ayrı bir süreç gerektiriyor.
-Su içmenin kilo vermeye katkısı nedir?
Yağdan kilo vermede su önemli bir faktör. Yeterli su içmiyorsanız;
* Diyet programınıza uysanız da su kaybedebilirsiniz.
* Yağlar istediğiniz bölgeden gitmeyebilir.
* Metabolizmanız yavaşlar.
* Barsak hareketleriniz düzenli olmaz.
* Kilo veremezsiniz.
Bu nedenle "Su içmem ama diyete harfiyen uyarım" diyenlere "Böyle bir şansınız yok" diyorum. Günde 2 buçuk litre mutlaka içmemiz gerekiyor ama spor yapan kişilerde veya yaz döneminde bu miktarlarda değişiklikler olabiliyor. Spor yaptığımız gün içtiğimiz su miktarını da mutlaka artırmanız gerekiyor çünkü su kaybınız artıyor.
-Kilo vermek için spor mutlaka gerekiyor mu?
Mutlaka gerekiyor. Sporu da birlikte adım adım hedefliyoruz. Kişiler her zaman diyete ve spora aynı zamanda başlayamıyor. Ayrıca kişinin hayatı boyunca uygulayabileceği bir program oluşturmak önemli. Üç ay salona gidip dördüncü ay bırakacaksanız bu yaptığınız sporun çok anlamı yok. Sürdürebileceğiniz bir egzersiz programını seçmeniz çok önemli.
Kişinin hayatına hareketi nasıl katabiliriz sorusuyla yola çıkıyoruz. Mesela asansör kullanmak yerine merdiven kullanabilir veya evine yakın mesafede yürüyebileceği bir yer varsa yürüyüş yapabilir. Kişinin bu noktada farkında olmadığı imkanlara dikkat çekmek ve hayatına hareketi katmak da diyetisyenler olarak hedeflerimiz arasında yer alıyor ki enerji harcasın.
KALORİ HESABI YANILTABİLİR
-Kalori hesabı yapmak kilo verdirir mi?
Diyetisyenler olarak kalori söylemeyi çok sevmeyiz. Çünkü tek başına yiyeceklerin kalorisini bilmek çok anlam ifade etmiyor. Diyelim siz bütün yiyeceklerin kalorilerini biliyorsunuz. Size diyorum ki "100 puan alman gerekiyor, yiyeceklerin puanları da bu" Tek yönlü seçimler yaparak bu 100 puanı alabilirsiniz. Sırf protein, sırf yağ ağırlıklı beslenebilirsiniz. Oysa karbonhidrat, protein ve yağ dengesi çok önemli kilo verirken. Bunların belli oranlarda olması gerekiyor. Örneğin ben size 1500 kalorilik diyet yazacaksam bu diyetin yüzde 50-55'i karbonhidrat, yüzde 12-15 protein, yüzde 25-30'u yağlardan oluşmalı. Bu dengeyi kişi tek başına tutturamaz, tutturamadığı için de sadece kalori hesabına göre yapacağı diyetle kilo veremez.
Tartıdaki rakam değil yağ oranınız önemli
-Kilonun ne kadar süre sabit kalması gerekiyor?
En az 6 ay kilonun sabitlenmesi lazım ki zaten en az 6 aylık bir süreçte hem kiloyu sabitliyoruz hem de kilo korumanın nasıl olabileceğini öerğtiyoruz. Diyelim 3 aylık diyet programının ardından 6 aylık kilo koruma programına girdiniz. Bu sürede 3 mevsimi de yaşamış oluyorsunuz aslında. Bayramlar geçiyor, yılbaşı geçiyor, bu zamanlarda nasıl davranacağınızı ve alternatiflerinizi öğreniyorsunuz. Genelde benim tavsiyem; koruma programından sonra da iletişimi koparmamak yönündedir. Kilo sabit görünebilir ama yağ oranı artabilir ya da su içmeyi ihmal edebiliriz ve o zaman yine yağ oranı artabilir. Bu nedenle arada çay kahve içmek bahanasiyle diyetisyen ve danışanın bir araya gelmesinde fayda var. Bir süre sonra akraba gibi oluyoruz zaten ve telefonla bile olsa iletişimin kopmaması gerekiyor. Bunu yaparsanız, "Ben kendimi zayıf hissetmek istiyorum. Hedefim de belli" diyorsanız geri dönüş de olmuyor zaten.
YARIN: ESTETİK ÇÖZÜMLERE NE ZAMAN BAŞVURMALI?