Merkez Bankası dün yeni yılda geçerli olacak "2014 Para ve Kur Politikasını" açıkladı. 2001 krizinden bu yana uygulanan "enflasyon hedeflemesi rejimi" çerçevesinde fiyat istikrarı birincil hedef, finansal istikrar da destekleyici ikincil hedef olmaya devam edecek. Enflasyon hedefi Orta Vadeli Program'da da belirtildiği gibi gelecek 3 yıl için yüzde 5 seviyesinde hedefleniyor 2014 Para Program'da.
Eski payesi alacak "enflasyon hedeflemesi rejiminin" amacı "fiyat istikrarı" ve bu amaca ulaşmak için kullanılan araç ise "politika faiz oranı" idi. Aynen diğer gelişmekte olan ülke, hatta gelişmiş ülke merkez bankaları gibi. TCMB, yeni yaklaşımında fiyat istikrarının yanına finansal istikrarı da ekliyor. Zaten, merkez bankaları bu dual yapıyı 2008 krizinden bu yana tartışıyorlardı. Fiyat istikrarının, yabancı sermaye akımlarının mobilitesinin artması ve aşırı küresel likidite seviyesi yüzünden iyice genişleyen mali piyasaların varlığı sonucu yetersiz kaldığı finansal istikrarında ön planda tutulması gerektiği ortak paydası oluşmuştu.
KORİDORA DEVAM
TCMB, ikili amacı için yapısal araçlar olarak tanımladığı, faiz koridoru, likidite yönetimi ve politika faiz oranı bileşenini belirliyor. Bir süredir küresel belirsizliğin fazla olmasına bağlı olarak geniş manevra alanı için faiz koridoruna başvuruyor Merkez Bankası. Ancak, faiz koridorunun kullanımında diğer merkez bankalarından belirgin bir farkı var. O da şu; enflasyon hedeflemesi rejimini benimsemiş merkez bankaları faiz koridorunu dar bantta tutarak faiz geçişkenliği sağlamak amacıyla kullanıyorlar. Yani, politika faiz oranına diğer faizler paralellik gösterememesi durumunda faiz oranı simetrisini oluşturuyor bir yerde. Ancak, Merkez Bankası faiz koridorunu politika faizi çevresinde asimetrik oluşturarak gerek sıcak paranın yarattığı oynaklığı minimize etmeye gerekse kredi hacmindeki büyümeyi engellemek için kullanıyor. Yeni yılda da araç bileşenlerinden faiz koridorunu aynı yönlü devreye sokmaya devam edecek ve belirsizlik bandını da her iki yönde yüzde 2'lik puanda kalacak.
Aynı zamanda, "rezerv opsiyon mekanizması" da Merkez Bankası'nın başvurduğu yöntemlerden bir tanesi oldu bu yıl içinde. Otomatik ayarlayıcı görevi gören bu mekanizma bankalara dış şoklar karşısında istedikleri oranda kullanabilecekleri uygun bir zemin oluşturuyor. Bu arada kur oynaklığının azaltılması için uygulanan ROM'un katsayılarında değişiklik yapılmış. Yüzde 40 ve yüzde 60 dilimlerde 0.4 puan artışla katsayı 2.8 ve 3.2 yükseltilmiş. Bu değişiklik ile ROM'u yüzde 100 civarında kullanan bankaların sayısının azaltılması hedefleniyor. Böylece, yapılan sadeleştirme sonucunda döviz bankalarda bırakılacak ve bunun karşılığında Merkez Bankası TL fonlaması yapmış olacak.
LİKİDİTE BELİRSİZLİĞİ
Gelelim likidite yönetimine...
Merkez Bankası belirlediği hedefler çerçevesinde hem piyasadaki likidite seviyesini hem de likiditenin mali sistem içindeki dağılımını ayarlamaya çalışıyor likidite yönetimi politikası ile. Hemen şu tespitin altını çizelim; küresel piyasalardaki koşulların ve risk algılarının hızlı değişkenlik göstermesi, diğer bir deyişle yabancı sermaye akımlarının değişkenlik göstermesi likidite yönetimde öngörü yapmayı zorlaştırıyor Merkez Bankası için. Bu yüzden açık piyasa işlemleri portföyündeki araçların çeşit ve vade yapıları açısından geniş yelpazeye yaymayı planlıyor. Tahvil ve bonodan tutun, Hazine'nin yeni ihraç etmeye başladığı kira sertifikasına kadar çeşitli enstrümanları portföyüne dahil edecek.
Bir sonraki yazımda likidite yönetiminin devamını ve kur politikasını ele alacağım...