Son günlerde sayısını hatırlamadığım kadar çok insan bana Tansu Çiller'in anayasa değişikliğine konusunda ne düşündüğünü soruyor. Doğal olarak, Tansu Hanım'ın bu konuda ne düşündüğünü bilemeyeceğimi söylüyorum meraklılara. Ardından da şu sözleri ilave ediyorum tabii. Şu anda ne düşündüğünü tam olarak bilmemekle beraber bir tahminim var. Benim tanıdığım bildiğim Tansu Çiller, demokrasiyi güçlendirecek her gelişme karşısında demokrasiden yana olur. Bu onun, bir tarihi şahsiyet olarak vazgeçilmez duruşudur.
Zira, Türk siyasi tarihinde hakkıyla demokrasi mücadelesi vermiş ve darbeciler tarafından örselenmiş liderlerin başında geliyor. Anayasa değişiklik paketinin içinde 145. madde değişikliği varken ve bu madde Türkiye'de siyasete askerlerin müdahalesini artık imkansız hale getiren bir maddeyken; geriye kalan 25 maddeye karşı dahi olsa, sadece 145. madde hatırına bu anayasa değişikliği paketine "evet" diyecektir. Benim ve demokrasiye inananların tanıdığı Çiller böyle davranır.
***
İnsanlara bu sözleri söylerken hatıralara dalıyorum bazen. 28 Şubat'ın Refahyol'u tepelediği günlerdi. Askerler Demirel'in de işbirlikçiliği ile Çiller'in elinden başbakanlığı almışlar, Mesut Yılmaz'a vermişlerdi. Ama Tansu Çiller gerçekten çelik gibi bir iradeyle geleceğe hazırlık yapıyordu.
Türk siyasi tarihinin en kapsamlı değişim programını hazırlıyordu arkadaşlarıyla. Öyle ki, Yargıtay'da siyasi hayatını bitirecek bir davanın görüldüğü saatlerde o bir masanın etrafında arkadaşlarıyla "İkinci Demokrasi Programı"na çalışıyordu. Neydi İkinci Demokrasi Programı? "Siyasal Hukukun Demokratikleşmesi" idi. "Adalet Devleti" adı altında kapsamlı adalet reformu idi. "Devletin Yeniden Yapılanması" idi. "Büyük Değişim Projeleri" idi. "İnsanca Hayat" projesi idi. Ve tabii başka reformlar. Çiller'in 13 sene önce düşündüğü pek çok projeyi sekiz yıllık Ak Parti hükümeti gerçekleştirdi. Ben Tansu Hanım'ın, uğruna politika yaptığı bu projelerin gerçekleştiğini gördükçe müthiş bir mutluluk duyduğuna adım gibi eminim.
***
İkinci Demokrasi Programı, tekrar edeyim, felsefesini bizzat Tansu Çiller'in belirlediği, Türk siyasi tarihinde o güne kadar hazırlanmış en liberal ve en kapsamlı çalışmaydı. Bugün, İkinci Demokrasi Programı'na baktığımız vakit, oradaki projelerin pek çoğunun gerçekleştirilmiş olduğunu görüyoruz. Gerçekleşmeyenlerin bir kısmı da, işte 12 Eylül'de oylanacak olan anayasa paketinin içinde yer alıyor.
O nedenle bana "Tansu Hanım evetçi mi hayırcı mı?" sorusunu soranlara verdiğim cevap da pek haksız sayılmam herhalde. Bu anayasa değişiklik paketinde yer alan hususların pek çoğu Tansu Çiller'in hayaliydi, siyasi vizyonuydu.
Eminim ki Tansu Hanım, özellikle partisini ele geçiren haramzadelerin "hayır" kampanyası başlattığını da gördükten sonra, uygun bir ortamda neden "evet" denmesi gerektiğini açıklayacaktır.