Kabul ediyorum, Kılıçdaroğlu iyi niyetli bir arayışın içinde. CHP'nin toplumla ilişkilerinde çok ciddi bir "damar sertliği" sorunu yaşadığını görüyor. Üstelik CHP'nin örgütsel yapısının, tabanının, insan kaynaklarının zaman içinde çok güçlü bir biçimde "endoktrine" edildiği için, değişime kapalı olduğunu görüyor.
Ama yine de yegane çıkış yolunun toplumun önüne fikir-eylem yönünden bir "yeni CHP" koymaktan geçtiğini biliyor. Talihsizliği, partisinin içinde, Aziz Üstel'in harika deyişiyle, "durmadan su kaynatan Anadol" marka külüstürlerin olmasıdır. Buna karşılık, talihli olduğu taraf, yine çalışma arkadaşlarının içerisinde Gürsel Tekin gibi siyasetin tüm şifrelerini tek tek çözmüş birinin bulunmasıdır. Umarım Kılıçdaroğlu Gürsel Tekin'in kıymetini bilir.
***
Kılıçdaroğlu'nun ve tabii Gürsel Tekin'in değişim konusundaki samimiyetlerine elbette inanıyorum. Ama onlara bir tavsiyem olacak: Bu değişim işine biraz daha kafa yormaları gerekiyor. Şu ana kadar ne yönde değişeceklerini anlatmaya çalışırken, Kılıçdaroğlu'nun ağzından sadece, "3. Yol" ifadesi çıktı.
Oysa "3. Yol" İngiliz İşçi Partisi'nin geliştirdiği bir modeldi ve o model, İşçi Partisi'ni 3 dönem iktidarda tuttu. Ama gün geldi İngiliz toplumu için o fikirlerde yeterli olmaktan çıktı. Hatırlayalım, neydi o 3. Yol? Şuydu: Bir, Teacher kanunlarını muhafaza edeceğiz; iki, AB ile daha çok entegre olacağız; üç, Hıristiyanlığın ve kilisenin değerleriyle barışacağız. Şimdi düşünelim: Değişim peşinde koşan CHP, bugün çıkıp şunları diyebilir mi? Bir, liberal ekonominin ve Tayyip Erdoğan'ın uygulamalarını sürdüreceğiz; iki, AB ile ilişkileri daha ileri götüreceğiz; üç, Müslümanlığın değerleriyle CHP'yi barıştıracağız. Evet, bunları diyebiliyor mu CHP? Hayır! O vakit bu 3. Yol laflarını filan boşuna kullanmamalı CHP.
***
Ayrıca başka bir husus var: Bu "Yeni Sol" gibi, "3. Yol" gibi fikirler Avrupa'da miadını doldurdu. Mesela, İngiliz İşçi Partisi'nin yeni başkanı partinin ideolojik eksenini daha sol bir çizgiye kaydırıyor bugün. CHP'nin İşçi Partisi'nin eski kavramlarına değil, yeni arayışlarına dikkat etmesi gerekir. Yine 90'lı ve 2000'li yıllarda Avrupa solu başka "yeni"leri bulup çıkarmıştı ve o fikirlerle de iktidar şansı bulmuştu.
Mesela, Fransa solu "yeni denge" demişti programının adına. Alman solu, "yeni orta" diye isimlendirmişti yine aynı şekilde dünyayı okuma biçimini. Tüm bu "yeni"ler ortaya çıktıkları dönemde toplumu önemli ölçüde etkilemişler ve solu, kiminde kısa kiminde uzun süreler itibariyle iktidara taşımışlardır.
Ama şimdi bu fikirlerde eskidi, eskidiği için de Avrupa solu iktidar değil. CHP ise bu eski model "yeni"leri taklit eden bir çaba içerisinde sanki. Buradan CHP için hiçbir güçlü fikir çıkmaz. Benim acizane önerim, buralarda debelenmek yerine, bir düşünce sıçraması ile ve cesaretle, Türkiye'nin tüm problematiklerini de içerecek, Avrupa solunun yeni arayışları ve kavramlarını kendi hedefleriyle uyumlu hale getirecek bir açılım yapmasıdır CHP düşünürlerinin.
***
Mesela, İngiliz İşçi Partisi'nin yeni arayışları çok dikkatle izlenmelidir. Bu fikri ve ideolojik arayışlar Türkiye gerçeklerini de temsil eden bir öze sahipmiş gibi geliyor bana. Diğer taraftan, Fransız Sosyalist Partisi'nin ortaya attığı yeni kavramlar sadece sol partilerin değil, Türkiye'ki sağ partilerin de dikkatini çekmeli.
Mesela, Fransız solunun bu günlerde tartıştığı ve Fransız Sosyalist Parti'nin Birinci Sekreteri Martin Aubry'nin hazırladığı, "Sol Alternatif Program"ın anahtar fikri, "Karşılıklı İhtimam Tolumu" yaklaşımı, Türkiye'nin hali hazırdaki sorunlarının çözümüne dönük çok yaratıcı çağrışımlar yapabilir.
"İhtimam" kavramı etrafında yapılan tartışmaları bu köşeden yazmak isterdim ama sol fikirleri tanıtmak Ak Parti destekçisi bir yazar olarak benim işim değil. Ben sadece güçlü ve iktidar adayı bir CHP'nin Türkiye için hayati önemi olduğunu düşünüyorum. CHP'deki demokratik arayışların partiyi olumlu ve halkla buluşturan bir çizgiye taşımasını arzu ediyorum. Çünkü, güçlü ve halkın ilgisini yeniden kazanmış bir CHP'nin varlığından herkesin menfaati vardır. Yukarıda sözünü ettiğim, "Karşılıklı İhtimam Toplumu" kavramıyla ilgili Fransa'da sürdürülen akademik tartışmaları görmek isteyen "ikincigrup.com" adlı internet sitesinde teferruatlı bilgi bulabilir.
Türkiye'nin geleceğine dair söyleyeceği sözü olan bir CHP görmek ümidi ile...