Muhtemelen bu sorunun cevabını hiç kimse veremeyecek ama spekülasyonlar sürüp gidecek. 11 Eylül 2001'de yaşanan ikiz kuleler saldırısında da fail hakkında herkes farklı bir şeye inandı; ancak gerçeği kimse tam olarak ortaya çıkaramadı.
11 Eylül saldırısının Amerikan derin devletinin işi olduğunu söyleyen ve buna inanan çok insan yaşıyor dünyada. Bir anımı anlatayım: Olayın olduğu gün New York'taydım. Türkiye'den bana telefon edenlerin en çok sordukları ve cevabını da kendilerinin verdikleri soru şuydu: "Dünya Ticaret Merkezi'nde çalışan Yahudilere bir gün önce işe gitmemeleri söylenmiş ve hiç Yahudi kökenli ölü yokmuş, öyle mi?" O günlerde bu tarz akıl yürütmeler beni çok kızdırıyordu. Çünkü, bu iddia nereden bakarsanız bakın çok aptalcaydı; zira duvarlarda yüzlerce Yahudi kökenli DTM çalışanının resmi vardı ve aileleri görenlerin haber vermeleri için insanlara yalvarıyorlardı o duvarlara asılı küçük ilanlarla. Nitekim o kulelerde yüzlerce Yahudi asıllı insanın öldüğü anlaşıldı. Ama bugün hala bu işi Amerika'nın veya İsrail'in yaptığına inanan çok sayıda insan var.
***
Ben ikiz kulelere yapılan saldırının da Wikileaks belgelerinin yayınlanışının da herhangi bir devlet organizasyonu olduğuna hiç inanmadım, inanmam. Çünkü bir devlet, hem de ABD gibi kudretli devletler, eylemlerine gerekçe uydurmak istedikleri vakit binlerce gerekçe bulabilirler.
Gerekçe olsun diye kendi güç ve kudretlerine leke sürecek, zarar verecek yolları niye tercih etsinler ki? Ticaret ve ordu merkezlerinin terörist güçler tarafından kolayca vurulabilen bir ülke olduğunun görülmesi ABD'ye nasıl bir yarar sağlar? Ya da devletin namusu diyebileceğimiz diplomatik yazışmalarının faş edilmesi niçin ABD'nin işi olsun? Bu durumda ABD'yi mazoşist bir devlet olarak görmek gerekir ki, dünya cidden tehdit altında demektir. Oysa hiçbiri değil, aslında mesele açıktır: Wikileaks olayı içine girdiğimiz yeni çağın nasıl bir düzeni öngördüğünü hatırlatıyor bize. Bu olay 5 bin yıllık devlet teorisinin çok ciddi bir restorasyona ve yeniden tanımlamalara ihtiyaç duyduğunu gösterdi bize. Dün Yayın Yönetmenimiz Şebnem Bursalı çok güzel bir yazı yazdı: "1000 dolarlık bir internet sitesi dünyayı değiştirebileceğini gösterdi" dedi.
Yeni çağın gerçeği budur. Devletler güçlerini eskisi gibi kontrolsüz bir biçimde kullanmaya devam edemezler artık. Bu gücü dengeleyecek bireysel inisiyatifler veya grup çalışmaları mutlaka ortaya çıkacak ve şeffaflık yöntemleri ile devleti denetleyeceklerdir. Bilgi teknojileri ve zeka ekonomileri bireylere veya gruplara bu imkanı fazlasıyla sağlıyor.
***
Sonuç şudur: Wikileaks olayı, yeni bir dünyanın içinde yaşadığımızı ama eski anlayışlarımızı gözden geçirmek yerine eski dünyanın anlayış ve alışkanlıklarıyla çalışmaya devam ettiğimizi gösterdi hepimize. Anlamalıyız ki, her şey ve herkes gibi devletler de değişmek zorunda.