Akhisar'da yapılan 4. Türkiye Zeytin Hasat Şenliği izlenimlerine devam. Önce etkinliği düzenleyenlerden söz etmek istiyorum. Akhisar Ticaret Borsası, Akhisar Belediyesi, Akhisar Ticaret ve Sanayi Odası, Akhisar Ziraat Odası, Zeytinliova Belediyesi, AK-SEK Vakfı, Akhisar Aktif İşadamları Derneği, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Türkiye İhracatçılar Meclisi, Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği, Zeytin ve Zeytinyağı Tanıtım Komitesi, Zeytindostu Derneği.
Bir şehrin, ilçenin kalkınması için yerel yönetimlerin, meslek odalarının ve sivil toplum örgütlerinin işbirliği yapması şart. Bir de varsa eğer üniversitelerin tabii. Akhisarlıların birlikte hareket etmesi sofralık zeytinin yüzde 70'ini üreten Akhisarlı üreticinin daha iyi bir konuma gelmesini kolaylaştıracak.
DEVLET DESTEĞİ
Gelelim şenlik çerçevesinde düzenlenen panelde konuşulanlara.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanvekili ve Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Başkanı Ali Nedim Güreli'ye göre yakın bir gelecekte sektörün dünya birincisi olmamız mümkün.
İspanya 1 milyon 200 bin ton üretimle dünya lideri, İtalya ise 370 bin tonla ikinci sırada. İlk hedef, dört yılda 600 bin ton üretime ulaşarak dünya ikinciliği. Daha sonra da dünya lideri olarak uluslararası piyasada fiyat belirleyici konuma gelmek.
Bunun için devlet desteği şart ama. Tüm ülkelerde tarım ancak devlet desteği ile ayakta kalabiliyor. Güreli'ye göre, AB çiftçisine destek vermese biz onlardan zengin oluruz. Tunus, Ürdün, Fas'ın bile kotası varken, Türkiye'ye kota uygulanmıyor. Dünyadaki en büyük tüketici pazarına reeskont (tekrar indirimde iskontoda bulunma) yapmadan bir kilo Türk malı sokulamıyor.
RAFLARDA YER ALMAK
Ama üretimimizi artırırsak, işlem hacmimiz büyürse dikkat çekeceğimiz için kale alınacağız. Romanya'ya, Rusya'ya Türk malını sokmuş Türk markaları var.
"Bizler büyük ülkelerin hammadde deposuyuz. Türkiye söz konusu üretimi yapınca, zeytinyağında Wall-Mart'la kontrat yapacak arkadaşlar var. Türkiye'de AB standartlarında üretim yapan yüzlerce firma var. Biz hammadde elimizde olduğu gün o ülkelerin raflarına gireriz" diyen Ali Nedim Güreli, küresel ısınma darbelerine rağmen yeni ekimler sonunda bu yıl 400 bin ton üretim beklendiğini de belirtti.
Yabancı ülkelerin raflarına girmek önemli bir adım. Türkiye'de de bulunan Carrefour, Real gibi büyük marketlerin yurtdışındaki mağazalarındaki raflara girmek kadar o kadar kalmak da önemli. İstenildiği zaman istenilen malı temin etmeniz şart. Yoksa çıkarılıyorsunuz ve ikinci kez kabul edilmek için birincisinden daha çok sıra bekliyor ve taahhütlere tabi tutuluyorsunuz.
BİRLİK OLMAK
Ki bu durum Rusya'daki Carrefour'lara giren Ece Zeytin'in de başına gelmiş. Geçen sene üretim az olunca talebi karşılanamamış. Güreli, bu gibi durumlarda İspanya ve İtalya'nın bizim zeytinyağımızı satın alıp şişeleyip kendi markalarıyla sattığını örnek göstererek, biz de Suriye veya Tunus gibi ülkelerden talebi karşılayabileceğimizi söylüyor. Ne var ki bürokrasi buna izin vermiyor.
Yapılacak en doğru şey üretimi artırmak. Yeni fidanlar dikmek. Ama yatırım yapan çiftçinin malının elinde kalmaması için de şimdiden harekete geçmek. Hem onu bilinçlendirip kaliteli mal üretim yapmasını sağlamak hem de iç ve dış bağlantıları yaparak tanıtım ve pazarlamaya önem vermek. Ve tabii ortak hareket etmek. Sektörün tüm birimlerinin birlikte hareket etmesi ve tabii tarım politikalarının değişmesi bizi dünya lideri olmaya götürür.