İster hafta sonu, ister uzun tatile giderken bavula konulması gereken en önemli şey kitap. Uçakta, vapurda, otobüste, trende, plajda, şezlongta, hamakta, yatakta insanın en iyi dostu, vaktini en iyi değerlendireceği şey kitap. Ben de bugünkü yazımı kitaplara ayırıyorum. Size önereceğim kitapların başında Su geliyor. Buket Uzuner'in son romanı Su, Uyumsuz Defne Kaman'ın Maceraları'nın ilki. Ardından Toprak, Ateş ve Hava gelecek.
Bu kez Şamanizm konusuna değiniyor Buket. Roman günümüz Türkiye'sinde geçiyor; çevre felaketlerinden kadın cinayetlerine kadar birçok konu kitapta yerini alıyor ama bu konulara Şamanizm ile yaklaşarak bakıyor ve onla çözüm bulmaya çalışıyor, bizim de Şamanizmi önemsememizi istiyor.
Kutadgu Bilig'le (1000 yıl önce Uygur harfleriyle ön-Türkçe yazılmış olduğu düşünülen Mutluluk Bilgisi) tanıştırıyor bizi. Sonra Şamanlarla, Kamanlarla, Kam'larla.
ŞAMANİZM VE KAMANLAR
Tektanrılı dinlerden önce Şamanizm'i benimseyen insanlar, doğa güçlerine inanmış, su, hava, ateş, toprak, ağaç gibi ögeleri kutsal saymışlardır. İyi ve kötü güçlerle insanların ilişkilerini Şaman denilen saygın bilgeler düzenlerdi. Bu kişiler, günümüzün filozofu, radikal bir çevre gönüllüsü, bir rüya tabircisi, otlarla konuşan bir ziraat mühendisi, araştırmaya meraklı bir organik kimyacısı...
Romanın kahramanlarından Defne ve anneannesi Umay Bayülgen de böyle birileri. Defne gazeteci ve yazılarında çevre katliamlarına geniş yer veriyor. En sonra kocaları tarafından öldürülen kadın cinayetleriyle ilgileniyor. Ve bir gün ortadan kayboluyor. Onu bulma işini de Sünni bir kıza aşık olan ama aileleri onaylamadığı için vuslata eremeyen Alevi komiser Ümit Kaman üstleniyor. Yardımcıları da sevgilisi Tasvir'le birlikteyken tanıştıkları safah Semahat ve Umay Bayülgen.
FEMİNİZM VE KADIKÖY
Komiser Ümit'le birlikte Defne Kaman'ı ararken, suyun göründüğünden daha fazlasını, hayat-beden-su ilişkisini, yunusları hayat ağacı Kayın hakkında bilgileniyoruz: Kayın, güzeldir, uğurludur, binlerce yıllık sesimizi taşır. Kayın ağacı, bizim geleneklerimizde en kutsal ağaçtır. Avatar filmindeki hayat ağacı bir bakıma.
Ve feminizmden söz ediyor. Yer yer kısa bir özet geçiyor Buket; "Tabiatın gücünü kadına benzetmek bütün kadim inançlarda ortaktır. Ancak sadece doğurganlığıyla kadınla tabiat arasında bir bağ kurmak bize bir iltifat değil, aksine tuzaktır" gibi..
Mekan ise Kadıköy. Çarşısı, iskelesi, Moda'ya çıkan yollar, Kalamış vs. Kitabı okurken Kadıköy'ü de dolaşmış olacaksınız.
Hem okuyun hem sevdiklerinize armağan edin. Tabii benim kitabım Kıpkırmızı'yı da okumayı ihmal etmeyin.