Yoktu başka seçeneği Yunanistan'ın... Referandumun politik bir manevra yapmanın ötesine gitmeyeceğini biliyorduk. Klasik bir algı yönetimi ile sanki Avrupa'nın dayatmasına karşı siyasi ve ekonomik serbesti oylanıyormuş fikri empoze edildi Yunan halkına... Oysa ekonomik çıkmazla daha doğrusu borçların geri ödenmesi ve kreditörlerin bir şans daha vermesi için zorunlu önlemlerle yüz yüze gelmişlerdi. Yani oylanacak bir şey yoktu ortada... Tıpkı bir doktorun hastalarına uygulayacağı tedavi yöntemini soramayacağı, gereğini yapması gerçeği gibi...
Gayri safi yurtiçi hasılasının yüzde 177'si kadar borcu olan ülke... Son yılki yüzde 1,2'lik büyüme dışında uzun süredir küçülüyor. İşsizlik oranı yüzde 26'larda. Üstelik 2 gençten birisi işsiz. Ödeme yapacak paraları yok, bu yüzden günlük sadece 60 euro para çekilmesine izin veriyorlar. Ülke notu CCC'nin altında bir seviyede.
Pakette neler var?
Avrupa Parlamentosu, IMF ve Avrupa Merkez Bankası üçlüsünden ve aynı zamanda özel kreditörlerden Yunanistan toplam 240 milyar euro borç almıştı. Bu borcu ödemek bir yana bugünlerde 53,5 milyar euro ek borç talep ediyor.
Çizdiğimiz bu tablo karşısında bir kez daha soralım; başka seçenek var mı Yunanistan'ın önünde?
Çipras da bu gerçeği bildiği için yaptığı "siyasi şovunun" ardından tek yapması gerekeni yaptı ve 13 sayfalık paketi sundu. Paketten dikkat çeken birkaç önlemi hatırlayalım...
Yunan halkının içeceği en acı ilaç faiz dışı bütçe fazlası olarak tanımladığımız mali nominal çıpa... Paket onaylanırsa ilk yıl milli gelirlerinin yüzde 1'i kadar bütçede faiz dışarıda tutulduğunda, giderden fazla gelir yaratmak zorunda kalacaklar. Örneğin 200 milyar euro milli gelire ulaşırlarsa, faizsiz bütçe gelirleri giderlerin 2 milyar euro üstünde olacak. "Bu da bir şey mi?" demeyin, çünkü yıllar içinde kademeli olarak artarak yüzde 3,5'e ulaşması şart koşuluyor. Diğer acı ilaç da hem emekli maaşlarında kesinti yapılması hem de emeklilik yaşının 67'ye çıkarılması... Kamu harcamalarının mümkün olduğunca kısılması ve KDV oranının yüzde 23'lere kadar çıkarılması da öne çıkan önlemlerden... Böyle dayatılan paketlerin olmazsa olmazı da unutulmamış planda. Selanik ve Pire limanlarının özelleştirilmesi de eklenmiş.
Yunanistan Parlamentosu 250 milletvekilinin "evet" oyu ile paketi onaylayıp AB'ye attı topu...
Bundan sonra ne olur?
Kolay yanıttan başlayalım; Çipras'ı siyasi açıdan zor günler bekleyecek. Romantik solcu rolü ile başlayıp Batı standardı liberal sağcı rolü ile oyunu tamamladı. Çizdiği bu zikzak kuşkusuz yüzde 60 hayır veren çoğunluğu genç taraftarlarının ileri günlerde hesap sormasına neden olacak.
Daha öteye götürmeden siyasi boyutunu bir kenara bırakırsak...
En önemli kazanım euro tarafında oldu, euronun akıbeti ile ilgili soru işaretleri de bulaşıcı etkisi de şimdilik bertaraf edildi. Zaten Merkel'in referandum sonrası o felaket yüz ifadesinin, yerini tebessüm eden, keyfinin yeniden geldiğini gösteren ifadeye bırakmasından da anlayabiliyoruz. Yunanistan cephesinde ise... Eğer önlemleri harfiyen siyasi popülizme kaymadan uygularlarsa orta vadede 12 milyar seviyesinde tasarruf sağlayacaklar. Biraz da olsa nefes alacaklar. Bu arada siyasi ve ekonomik bağımsızlık ne olacak? Ne yazık ki başka bir bahara kaldı...