Türkiye'de iş kazaları son yıllarda alınan tedbirlerle önemli ölçüde azaldı. Ancak hala gündemimizin birinci sırasını işgal ediyor.
Üstelik yaşanan kazaların neredeyse tamamına yakını önlenebilir kazalar.
Yüzde 98 oranı veriliyor. Umarız bu konuda alınan tedbirlerle istenilen seviyeye geliriz ve acılar yaşamayız.
Bu arada çalışma hayatında iş kazası kavramı da tartışma konusu oluyor.
Özellikle hangi hallerin iş kazası sayılıp sayılmayacağı konusunda farklı görüşler de bulunuyor. Genel anlamıyla bir olayın iş kazası sayılabilmesi için sigortalının işyerinde olması ya da işyeriyle ilgili bir yerde bulunması aranıyor.
Okurumuz Sultan ÇELİK de bu konuda soruyor:
"Arkadaşımız işyerindeyken kalp krizi geçirdi. Bir süre sonra da çalışamaz hale geldi. Kendisine iş görmezlik ödeneği verilebilir mi?"
YA DIŞARIDA OLURSA
Sultan Hanım öncelikle geçmiş olsun.
Kuralları hatırlatalım, hem de sorunuza cevap vermiş olacağız. Çalışan işyeri dışında asıl işini yapmadığı sıralarda da bir kaza geçirirse bu iş kazası olarak sayılıyor. Sigortalı işyerinde işini yaparken ya da dinlenirken bir kalp krizi geçirirse bu iş kazası sayılıyor.
Aynı çalışan işveren tarafından bir yere gönderilse orada verilen işi yapmadığı bir esnada bile kalp krizi geçirirse yine iş kazası olarak değerlendiriliyor.
Eğer işle ilgili olan zamanın dışında bir olay gerçekleşirse, örneğin çalışan işten ayrıldı ve evine giderken trafik kazası geçirdi ise bu iş kazası sayılmıyor.
Ancak ücretli izindeki bir çalışan işyerine ziyarete gittiğinde düşüp kaza geçirirse bu, iş kazası olarak değerlendiriliyor.
NE YAPMAK LAZIM
İş kazasının, sigortalıların işvereni tarafından, o yerin polis, jandarma gibi yetkili kolluk kuvvetlerine derhal bildirilmesi gerekiyor. Sosyal Güvenlik Kurumu'na ise olayın duyulmasından sonra en az 3 gün içinde durumun bildirilmesi şartı bulunuyor.
ÖDENEK HAKKI VAR
İş kazası geçiren çalışanların ve yakınlarının sağlık durumuna göre bazı hakları bulunuyor:
İstirahatli kaldığı sürede geçici iş görmezlik ödeneği veriliyor.
Sağlık durumuna göre sürekli iş görmezlik geliri bağlanıyor.
Çalışanın vefatı halinde hak sahiplerine gelir bağlanıyor.
Gelir bağlanmış kız çocuklarına evlenme ödeneği veriliyor.
Vefat eden sigortalı için cenaze ödeneği veriliyor.
ÇİFTE SİGORTA FIRSATI
1991-1996 yılları arasında Bağ-Kur, SSK çalışmam var. Ödemiş olduğum primleri geri alabilir miyim? Primleri birleştirebilir miyim?
Mustafa GÖL 2011 yılına kadar çalışanlar ile SGK arasında ciddi sorunlara yol açan bu çifte sigortalılık meselesi artık çözüme kavuşturuldu.
Yani hem Bağ-Kur'lu olup hem de SSK'lı çalışılabiliyor.
Fakat yasa geriye işlemedi.
O yüzden geçmişteki sorunlar duruyor. Primlerinizi geri almak isterseniz bile SSK'ya sizin adınıza yatırılan sadece işçi primi kısmı veriliyor. İşveren kısmı verilmiyor. Yine aktarımda da Bağ-Kur'a sadece adınıza yatırılan işçi hissesi aktarılabiliyor.
ERKEN EMEKLİLİK
01.06.1966 doğumluyum. 15.11.1989 tarihinde SSK'lı olarak çalışmaya başladım. 15.3.1994- 14.4.1995 tarihleri arasında yedek subay olarak askerliğimi yaptım. Bu nedenle 98 gün fiili hizmet zammı bulunmaktadır. Emekli olabilmek için yeterli sigortalı güne sahibim. 98 gün erken mi emekli olacağım? Erol ERDEM
Fiili hizmet zammı kapsamında çalışanların erken emeklilik imkanları bulunuyor.
Ama kazandığınız gün kadar erken emekli olma durumu yok. Örneğin yılda 90 gün fiili hizmet zammı olan birisi bu kapsamda 3 yıl çalışmışsa kazandığı süre 270 gün oluyor. Buna göre işe giriş tarihi 270 gün geriye gidilerek emekli hesaplaması yapılıyor. Sizin de işe giriş tarihiniz 98 gün geriye gidecek. Yani 07.08.1989 olacak. Buna göre de 51 yaşında 01.06.2017'de emekli olacaksınız. Yani şartlarınız değişmiyor.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM
10.03.1964 doğumluyum. 01.06.1995'de Bağ-Kur'lu oldum. 6131 günüm var. Şu an Ek-5 Tarım sigortası ödüyorum. Ne zaman emekli olurum? Orhan BOZDAĞ
Ek-5 ödeme sürenizi 1261 güne tamamladıktan sonra 25 yıl 55 yaş ve 5750 günle emekli olursunuz.
Gününüz tamam, yılınız 2020'de dolacak. Yaşınız ise 2019'da tamamlanır.
Buna göre 01.06.2020'de emekli olursunuz.
01.01.2005 tarihinde tarım SSK'lı oldum. 11.09.1978 doğumluyum, kaç günle ne zaman emekli olurum. Elif VURUR
7 bin prim gününü tamamladıktan sonra 58 yaşınızda emekli olursunuz.
2005'den sonra doğumlarınız varsa onları da borçlanarak üç çocuk için 2160 gün kazanabilirsiniz.
01.10.1990 tarihinde sigortalı oldum. 10.11.1975 doğumluyum. Halen çalışıyorum. 6.300 günüm var. Ne zaman emekli olabilirim? Aynur ŞAHİN
20 yıl 47 yaş 5450 prim günü şartlarınız var. Priminiz tamam, yılınız dolmuş. Yaşınızın tamamlanacağı 10.11.2022 tarihinde emekli olursunuz.