Özel CA Diş Polikliniği hekimleri Ceren Akbulut ve Ergin Huniler, ağız içindeki enfeksiyonun tüm vücut sağlığını olumsuz etkilediği, diyabeti de ağırlaştırdığı konusunda hastaları uyarıyor
Çürüksüz bembeyaz dişler ve pembe diş etleri, göze hoş görünen estetik bir gülüşün yanı sıra ağız ve diş sağlığının da vazgeçilmez parametreleri arasında yer alıyor. 7'den 70'e herkes için gerekli olan ağız ve diş sağlığı, diyabetli hastaların diğerlerinden daha hassas davranması gereken bir konu. Diyabetli kişilerin ağız ve diş sağlığı konusunda Özel CA Diş Polikliniği'nden Diş Hekimi Ceren Akbulut ve Diş Hekimi Ergin Huniler'le konuştuk. -Diyabet, ağız ve diş sağlığımızı nasıl etkiliyor?
Ceren Akbulut- Yapılan son araştırmalarla diyabetle ağız ve diş sağlığı çok fazla bağdaştırılmış durumda. Hatta artık günümüzde diyabetin komplikasyonları arasında diş eti sorunları birinci sıralarda yer alıyor.
Diyabet hastalarında tükürüğün de şeker oranı arttığı için, ağız içinde diyabete bağlı olarak bakteriler, çürükler ve diş eti hastalıkları çoğalıyor.
Diyabet aynı zamanda böbrek, göz ve kalp gibi hayati öneme sahip organların da sağlığını ve işlevini etkiliyor. Bir çalışmada, bir grup diyabetli hastanın ağız ve diş tedavileri yapılıyor ve sonrasında bu hastalar gözlemlendiğinde insülin ihtiyacının minimuma indiği gözlemleniyor. Yani ağız diş sağlığı düzeltilince hastanın genel sağlığı da düzeliyor.
Çünkü ağızdaki enfeksiyon ortadan kaldırılıyor ve bundan da diyabet olumlu olarak etkileniyor. Bu nedenle diyabetli hastaların ilk yönlendirildiği yerlerden biri diş klinikleri.
-Ağız içi enfeksiyonların tüm vücudu etkilemesi diyabetlilerde daha ağır sonuçlara yol açıyor öyleyse...
Ergin Huniler- Aynen öyle. Artık diş eti hastalıkları diyabetin komplikasyonları arasında kabul ediliyor ve ne yazık ki hastalar mutlaka bu tür sorunlarla karşılaşılıyor.
Diyabetli hastaların gözden kaçırdıkları şu; bu hastaların vücut direnci diğer kişilere göre çok daha düşüktür. Direnç düşük olunca da diş eti hastalıklarına diyabetlilerde daha sık rastlanıyor. Bazı araştırmalara göre diyabetli hastalarda tükürük sıvısı iki kat daha fazla şeker içeriyor. Bu da ağız içinde bakterilerin çoğalması için uygun bir zemin hazırlıyor.
Bu da diyabetlilerin ağız ve diş sağlığı açısından çok daha dikkatli olmalarını gerektiriyor.
Normal hastalar günde iki defa üç defa dişlerini fırçalarken, diyabetli hastalar biliyorsunuz ara öğün de yedikleri için mutlaka bu ara öğünlerden sonra da dişlerini fırçalamaları gerekiyor.
ALTI AYDA BİR KONTROL
-Diyabetli hastaların rutin ağız ve diş kontrolleri ne sıklıkta olmalı?
Ergin Huniler- Diyabetli hastalar mutlaka yılda en az iki defa muayene olmalı. Altı ayda bir mutlaka diş eti kontrolünden geçmeli. Çünkü ilerleyen aşamalarda dişin çekimi zorunlu hale gelebiliyor ve tabii ki bu durum diyabetli hastalarda çok daha büyük bir tehlike oluşturuyor kendi sağlıkları açısından. Bu yüzden diş hekimi kontrolü çok önemli.
AĞIZDA ASETON KOKUSU
-Ağız ve diş muayenesi, kişinin diyabeti olabileceği yönünde bir ipucu veriyor mu size?
Ceren Akbulut- Elbette. Ağız içindeki birtakım bulgular da henüz tanısı konmamış bir diyabet hakkında fikir verebiliyor hekime. Ağızda çok bariz bir aseton kokusu ve mantar enfeksiyonları bu kişilerde çok yaygın görülür. Aynı şekilde dudakların birleşme yerinde de sıklıkla mantar enfeksiyonları ve yaralar görülür. Bu tip bulgularla da diyabetten şüphelenebiliyoruz.
Ergin Huniler- Bazen de total protez yapılan hastalar "Benim ağzım çok fazla kuruyor, eskiden böyle değildi" diyebiliyor ve yönlendirdiğimiz rutin bir doktor kontrolünde kan şekeri yüksek çıkabiliyor.
PROTEZ TEMİZLİĞİ ŞART
-Diyabet hastası olup da, ağzında hiç kendi dişi kalmamış olan, yani total protez kullanan kişiler "Benim bir problemim olmaz" diyebilir mi?
Tabii ki rahat olabilirler ama bazen diyabet hastalarında tükürük akışı diğerlerine göre daha az ve daha yoğun olabiliyor. Bazen biz bu hastalara yapay tükürük dahi önerebiliyoruz. Ayrıca bu hastalar protezlerin bakım ve temizliğine de önem vermeliler. Protezler gece mutlaka çıkarılmalı, sulu ortamda bekletilmeli, her yemekten sonra temizlenmeli. Bunlar yapılırsa bir sıkıntı yaşamayacaklardır.
-Diyabetli hastaların diş ve diş eti tedavilerinde ne gibi sorunlarla karşılaşıyorsunuz?
Ceren Akbulut- Yaşadığımız en büyük sıkıntı diyabetli hastalarda iyileşmenin daha geç olması. Aslında özenli bir tedavide çok da sorun yaşanmıyor. Bazı cerrahi müdahaleler öncesinde kan şekerinin belli bir sınırda olmasını istiyoruz. Bu sınıra gelmeden eğer acil müdahale gerekmiyorsa tedaviye başlamıyoruz.
Ergin Huniler- Ayrıca hastanın diyabeti olduğunu mutlaka diş hekimine söylemesi gerekiyor.
AĞIZ KANSERİ RİSKİ
-Kontrol edilmeyen bir diyabet, kötü bir ağız bakımı ne gibi sorunlara yol açabilir?
Ergin Huniler- Diş etinde kanama, hassasiyet, dişlerde çürük ve ağız kokusu en sık karşılaştığımız olumsuzluklar. Hastaların bu tür durumlarda hiç gecikmeden mutlaka diş hekimine yönelmeleri gerekiyor. Çünkü ağız içinde enfeksiyon çoğaldıkça diyabet de kötüye gidiyor.
-Diyabetli hastada ihmal edilen ağız ve diş bakımı, diş kayıplarına da neden olabilir mi?
Ceren Akbulut- Elbette. Hatta sadece diş kayıpları ile karşılaşmıyoruz. Bazen de durum ağız kanserine kadar gidiyor. Örneğin hastanın protezi vardır devamlı vuruk yapar, hasta dikkat etmez ve nasıl olsa geçer, basit bir gargara yapayım diyebilir... Oysa bu hastalarda diyabet direnç düşüklüğüne de sebep olduğu için ağız kanserleri görülebilir. Bu risk var.
HER DİŞ TEK TEK TEMİZLENMELİ
-Diş fırçalama nasıl yapılmalı?
Ceren Akbulut- Dişler, diş etinden dişe doğru 45 derece açıyla sürtünme hareketi yaparak temizlenmeli. En önemlisi hiçbir dişi atlamadan fırçalama yapılmalı. Yani rastgele değil, sırayla fırçalamaya özen gösterilmeli. Bunun dışında diyabetli hastaların diğer hastalar gibi, aynı zamanda dillerini de fırçalayıp oradaki mikroorganizmalardan da kurtulmaları önemli. Diş ipi kullanılması da gerçekten etkili.