Son birkaç haftadır piyasalarda beklenmedik hareketlerin olması, yatırımcıların biraz paniklemeleri ve ileriye yönelik belirsizliklerin artması bizleri de bu konu üzerinde yoğunlaştırıyor. Panik ortamında, piyasalarda olan biteni bilimsel platformda naçizane sizlere aktarmanın faydalı olduğunu düşünüyorum.
Mali kurumlarda çalışan değerli öğrencilerimle bir telefon trafiğidir gidiyor. Onlar da paniklemişler açıkçası. "Neler oluyor piyasalarda hocam" diye soruyorlar. Böyle durumlarda en temel sorun, hisse senetlerinin aşağı yönlü hareketinin devamının geleceği beklentisinin hemen zihinleri kaplamasıdır. İster istemez düşüş sürecek düşüncesi kemirir beyinlerimizi. Aynı şekilde, kurların yukarı seyri de tırmanmanın süreceği beklentisini oluşturur. Bazı köşe yazarlarına da gün doğar. "Dolar 2 TL olacak mı?" başlıklarını atarlar.
Neyse, biz öncelikle küresel ekonomideki görünüme bir bakalım...
OECD ÖNGÖRÜLERİ
OECD küresel ekonomilerin mevcut durumunu ve geleceğini değerlendirdiği bir rapor yayımladı. Raporun ana temaları şunlar:
- Büyüme sürüyor, ancak toparlanma sürecinde dengesizlik görülüyor.
- İşsizlik önümüzdeki 2 yılda da aynı ölçüde sorun olmaya devam edecek.
- Finansal sektör fonksiyonları normalleşiyor.
- Gerek hanehalkının gerekse firmaların tüketim ve yatırım iştahları devam ediyor.
- Gelişmekte olan ülkeler önümüzdeki 2 yılda küresel ekonominin büyüme hızını aşacaklar.
- Uzun vadeli büyüme için ülkelerin temel iktisadi politikalarda ve yapısal reformlarda işbirliği yapmaları ve koordinasyon içinde olmaları faydalı olacak.
- İleride de bazı gevşek maliye politikalarına başvurabilmek için şimdiden bütçe açıklarını sınırlayacak önlemlerin devreye girmesi uygun görülmekte.
- Ekonomi yönetimleri teşvik edici önlemleri geri çekiyorlar, bu yüzden orta vadede kredibilitelerini artırmalılar ve güven unsurunu ekonomi aktörleri nezdinde inşa etmeleri gerekir.
TÜRKİYE'DEKİ DURUM
OECD, 2011 ve 2012 yılları için küresel ekonominin büyüme oranını bir önceki raporuna göre yukarı yönlü revize etmiş. Küresel büyüme oranının önümüzdeki yıl yüzde 2.3 ve 2012 yılında da yüzde 2.8 olmasını öngörüyor OECD. Kısacası, IMF gibi OECD de küresel ekonominin geleceğinden umutlu görünüyor yaptığı projeksiyonlarla.
Türkiye ekonomisindeki olumlu gelişmeler son verilerle de destekleniyor. Merkez Bankası imalat sanayi kapasite kullanım oranlarını açıkladı. Verilere göre son ayda kapasite kullanım endeksi 75.9 puana yükseldi. Kriz öncesinde endeks 80-81 aralığında idi. Kriz de ise 59.7 puan ile dip yapmıştı. Merkez Bankası'nın vurguladığı gibi kriz öncesine dönmemiz için bir süreye daha ihtiyacımız var. Diğer bir ankete göre, imalat sanayinde faaliyet gösteren firmalar önümüzdeki dönemde yatırım harcamalarında artış olabileceğini öngörüyorlar. Ancak, bahar dönemine göre güzde çok az bir gerileme görülüyor.
Bir olumlu gelişme de dışarıdan geldi. Derecelendirme kuruluşu Fitch bu hafta Türkiye'nin görünüm notunu durağandan pozitife çevirdi. Bu, kredi notumuzun yükselme olasılığının arttığı anlamına geliyor.
Olumlu gelişmelere rağmen piyasalardaki karamsar hava devam ediyor. Çünkü, kitle psikolojisi çok ağır basıyor. Özellikle küçük tasarruf sahipleri panik haldeler... Nasıl menkul kıymeti yüksekten almışlarsa, şimdi de daha da düşer beklentisiyle satmaya çalışıyorlar. Yani her zamanki hataya düşüyorlar. Finansın temel kuralını tersten uyguluyorlar ne yazık ki... Yükselince alıp, düşerken satıyorlar. Para sihirbazlarının deyim yerinde ise "emeklerine yağ sürüyorlar."
Sözün özü, koşullar "boğa piyasasının" süreceğini işaret ediyor. Sadece önceleri tanık olduğumuz hızlı çıkış, yani ralli olasılığı çok düştü. En uygun strateji ise "bekle gör politikası" diyebiliriz.