Aslında başlığın tüm yatırım araçları yön bulamıyor olmalı idi. Çünkü FED deyim yerinde ise kaş yapayım derken göz çıkardı. Merakla beklenen 18 Eylül'de parasal genişleme programından çıkışa başlamayarak daha da büyük belirsizlik yarattı piyasa aktörleri nezdinde. Bundan sonra ne yapacağını yine bilemiyoruz FED'in. Bozuk plak gibi "ABD ekonomisinin büyüme göstergeleri ve işsizlik oranına göre devam edebiliriz, düzelme olursa da çıkabiliriz" açıklamasının ötesine geçemiyorlar.
Bu süreçten doğal olarak altın da nasibini alıyor. Hisse senetleri ve tahviller gibi müjdeyle karşıladı haberi ve ralli yapıp 1.350 dolar sınırına kadar dayandı 1.320 dolarlardan. Altının diğer alternatif yatırım araçlarından ayrıştığı bir faktör vardı FED öncesinde... Suriye'ye Amerika öncülüğünde yapılması planlanan askeri harekat olasılığı altına konjonktürel talebi bir anda yukarı itmişti. Piyasa aktörleri özellikle siyasi kargaşa durumunda güvenli liman olarak dolarla beraber altını tercih ediyorlar.
Suriye dosyasının rafa kaldırılması, FED'in Eylül'ü hatta bu yılı pas geçmesi altını kendi gerçekleriyle baş başa bıraktı. Büyük oranda kendi iç dinamiklerine yani arz ve talep dengesine fiyat patikası izleyecek.
Bundan sonra altın fiyatları ne olur sorusunun yanıtı için arz ve talep cephesindeki gelişmelere değinelim...
ARZA YÜZDE 6 ARTIŞ
Arzla başlayalım. Birkaç cümle yeterli, çünkü altın tüketildikçe petrol ve doğalgaz gibi yok olmayıp geri dönüşüme giriyor. Bu yüzden fiyat üzerinde arz değil talep ağırlıklı olarak belirleyici oluyor. Dünya Altın Konseyi verilerine göre bu yılın ilk yarısında geri dönüşüm biraz azaldığından madenler ve rafineriler altın arzını yüzde 6 yükseltmişler, 3 aylık dönemlerde arzı 1.025 tona çıkarmışlar. Kısacası arzda bir sorun görünmüyor. Talep cephesindeki gelişmeler ise şöyle:
Suriye ve FED faktörleri en fazla "bar ve çubuk" altın talebine yönelmiş. Son 3 ayda bu alana gelen talep 500 tonu biraz aşıyor. Her zaman olduğu gibi söz konusu bu miktarın yarı Çin ve Hindistan'dan gelmiş. Mücevher altın talebi ilginçtir yüzde 37 yükselmiş yılbaşına göre. Değişmez kuran mücevher altının da yüzde 60'ı Çin ve Hindistan'dan talep edilmiş. Teknoloji için yapılan altın talebinde son aylarda bir değişim görülmüyor. Grafiği yatay...
DOLAR AĞIRLIKTA
Merkez bankaları 10 çeyrek üst üste altın talep ediyorlardı. Ancak son aylarda yabancı sermaye akımlarının yön değiştirmeye başlaması ile altından çok dolara ihtiyaç duymaya başladılar. Haksızda sayılmazlar. Bir süredir ulusal paralarının dolar karşısında değer yitirmesi sürecini frenleyebilmek için rezervlerinden yoğun şekilde dolar satıyorlar. Bu yüzden rezervleri için altın taleplerini biraz azalttılar. Merkez bankalarının rezervlerindeki altınları aşağı çekmelerinin bir diğer unsur ise rezervlerindeki riskleri dağıtmak amacıyla çeşitlendirmeye gitmeleri. Toplam 12 trilyon dolar büyüklüğündeki rezervlerin yaklaşık yüzde 55'i dolardan oluşuyor. 3 trilyon dolarlık kısmı euroya, 1.8 trilyon doları altına ve kalan kısmı da yen ve sterlina gidiyor.
Gelelim tahminimize... 2000'lerin ortalarında 500 dolarların üzerinde üretim maliyeti son yıllarda 800 dolarların üzerine çıktı. Bu seviyeleri üzeri madenciler için her halükarda kar yazacak. Aşağı doğru şimdilik 500 dolarlık bir marj var. Suriye ve FED öncesinde altın talebinin momentumu düşmüştü. 1.200 dolarlara doğru geliyordu ki bu iki faktör yetişti altının imdadına ve 1.350'lere kadar taşıdı. Suriye gündemden düştüğü için altın fiyatları FED belirsizliği çözülene kadar 1.300'ler civarında kalacak. Ancak, belirsizliklerin kalkmasıyla, tabi Suriye devreye girmemek kaydıyla, yeniden 1.200'lere doğru yol alacak.